, Psychologie
Je kan uiteenzetten wat leeftijdsdiscriminatie inhoudt en wat de gevolgen hiervan kunnen
zijn.
Je kan uiteenzetten wat lichamelijke, cognitieve en sociale veranderingen zijn bij
veroudering.
Je kunt de wijze waarop je met conditioneren en model-leren, gedrag kunt aanleren
uiteenzetten.
Je kunt de normale en afwijkende processen van waarnemen uiteenzetten.
Je kunt de normale en afwijkende processen van geheugen uiteenzetten.
Je kunt de epidemiologie, oorzaken en kenmerken van dementie, Alzheimer en beroerte
uitleggen.
Je kunt uitleggen wat bewustzijn en vegetatieve staat inhouden.
Revolutie van ouder worden: een verandering in de wijze waarop mensen in moderne
geïndustrialiseerde landen denken over ouder worden. Dit nieuwe perspectief is ontstaan doordat
ouderen langer leven, toegang hebben tot betere gezondheidszorg en meer keuzes hebben ten
aanzien van hun leefwijze.
Intimiteit betekent in theorie van Erikson het vermogen om volledige, seksuele, emotionele en
morele verbintenis aan te gaan met een ander.
Samenvatting 7.4
Volwassen ontwikkeling is een relatief nieuw onderzoeksveld en krijgt steeds meer aandacht van
psychologen naarmate meer volwassenen langer en gezonder leven. Bij onderzoek wordt de
volwassenheid niet zozeer opgevat als een reeks concrete en goed begrensde fases; veeleer blijkt dat
de goed ontwikkelde volwassene gedurende de gehele volwassenheid een reeks overgangen
doormaakt, die elk worden gekenmerkt door reflectie over de afgelopen jaren en door groei in
nieuwe richtingen.
Volgens Erikson is de belangrijkste ontwikkelingstaak van de jonge volwassene de ontwikkeling van
intimiteit, die wordt gekenmerkt door een langdurige binding aan een vertrouwde liefdespartner. In
vorige generaties verwachtte men in het Westen dat dit rond het twintigste levensjaar gebeurde. In
de huidige geïndustrialiseerde maatschappijen kan een transitieperiode die vroege volwassenheid
wordt genoemd, aan intimiteit en volwassenheid voorafgaan. In tegenstelling tot wat algemeen
wordt aangenomen, blijkt uit onderzoek dat de middelbare leeftijd in veel opzichten een periode van
maximale ontwikkeling is. Doordat volwassenen van middelbare leeftijd in staat zijn uiteenlopende
denkvaardigheden te integreren, wordt een complex leven mogelijk gemaakt dat bestaat uit werk,
relaties en een gezonde omgang met stressvolle levensgebeurtenissen. Erikson beschouwde
generativiteit als de belangrijkste ontwikkelingstaak van de middelbare leeftijd; generativiteit
bestaat uit het leveren van een bijdrage aan de volgende generatie. De meeste volwassenen krijgen
geen midlifecrisis.
Degenen die eerdere ontwikkelingstaken niet met succes hebben opgelost, lopen wel een groter
risico hiermee geconfronteerd te worden. Het is Volgens Erikson wordt de late volwassenheid het
best doorgemaakt wanneer men erin slaagt integriteit te bereiken; dit betekent dat de betrokkene in
staat is zowel de successen als de mislukkingen van het eigen verleden en heden te accepteren.
, Hoewel onze sensorische vermogens tijdens de late volwassenheid meestal achteruitgaan, kunnen
de cognitieve en lichamelijke achteruitgang tot op zekere hoogte aanzienlijk worden vertraagd door
regelmatige lichaamsbeweging en geestelijke oefening. Bovendien boeken ouderen soms zelfs nog
vooruitgang, bijvoorbeeld met hun woordenschat en met sociale vaardigheden. Ook culturele
normen zijn van invloed op het ouder worden, evenals verwachtingen over positieve of negatieve
veranderingen.
Je kan uiteenzetten wat leeftijdsdiscriminatie inhoudt en wat de gevolgen hiervan kunnen zijn.
Leeftijdsdiscriminatie is het onrechtmatig behandelen van iemand op basis van hun leeftijd, hetzij
positief of negatief. Dit kan bijvoorbeeld betekenen dat iemand wordt aangenomen voor een baan
omdat hij of zij jonger is, terwijl een oudere kandidaat met meer ervaring wordt afgewezen. Het kan
ook betekenen dat iemand wordt ontslagen omdat hij of zij te oud is, of dat iemand minder betaald
krijgt dan zijn of haar jongere collega's.
De gevolgen van leeftijdsdiscriminatie kunnen ernstig zijn. Het kan leiden tot een verminderd gevoel
van eigenwaarde en zelfvertrouwen, en kan ook leiden tot financiële problemen als gevolg van
minder betalen voor hetzelfde werk. Bovendien kan leeftijdsdiscriminatie leiden tot een verminderde
kwaliteit van leven en een verhoogd risico op gezondheidsproblemen.
Een voorbeeld van leeftijdsdiscriminatie is wanneer een werkgever een oudere werknemer ontslaat
omdat hij of zij denkt dat de werknemer niet in staat is om te voldoen aan de eisen van de baan,
ondanks dat de werknemer een uitstekende staat van dienst heeft. Een ander voorbeeld is wanneer
een werkgever jongere werknemers meer betaalt dan oudere werknemers, ondanks dat zij dezelfde
functie hebben en dezelfde werkzaamheden verrichten.
Sociale afstand: waargenomen verschillen of overeenkomsten tussen jezelf en anderen.
Bij leeftijdsdiscriminatie wordt er negatief gekeken naar ouderdom en het ouder worden. Zelf
hebben ouderen er geen last van (het ouder worden). Wel hebben zij moeite met de negatieve
manier waarop anderen tegen ouderdom aankijken. Denk hierbij ook aan ‘anti-aging’ reclames.
Daarnaast is gebleken dat ouderen die het gevoel van ‘het er toedoen’ hebben, gezonder en mentaal
sterker zijn dan ouderen die vaak vertroeteld worden. Denk bij het vertroetelen aan ouderdoms-
praat. Door zulke praat worden échte gesprekken van hun afgepakt en ontstaan er eerder kleuter-
gesprekken.
Confirmation bias: het probleem een ‘naam’ willen geven. Als een oudere iets vergeet, wordt het
vaak als vergeetachtigheid gezien. Terwijl dit niet bij jongeren wordt gedaan. Hun worden vaak niet
verweten aan situationele (in dit geval: het vergeten van iets) dingen.
Je kan uiteenzetten wat lichamelijke, cognitieve en sociale veranderingen zijn bij veroudering.
Lichamelijke veranderingen: lichamelijke functies: gehoor, zicht, soepelheid gaan o.a. achteruit.
Mentaal worden ouderen vergeetachtiger.
Cognitieve veranderingen: ouderen staan positiever in het leven, omdat zij meer levenservaring
hebben dan veel jongere mensen. Hierdoor kunnen zij beter doordachte keuzes maken.
Daartegenover wordt het beroep op fantasie (bijv. oude en nieuwe herinneringen met elkaar
verbinden, zodat je ze beter onthoudt) minder en worden ouderenmeer vergeetachtiger
Je kan uiteenzetten wat leeftijdsdiscriminatie inhoudt en wat de gevolgen hiervan kunnen
zijn.
Je kan uiteenzetten wat lichamelijke, cognitieve en sociale veranderingen zijn bij
veroudering.
Je kunt de wijze waarop je met conditioneren en model-leren, gedrag kunt aanleren
uiteenzetten.
Je kunt de normale en afwijkende processen van waarnemen uiteenzetten.
Je kunt de normale en afwijkende processen van geheugen uiteenzetten.
Je kunt de epidemiologie, oorzaken en kenmerken van dementie, Alzheimer en beroerte
uitleggen.
Je kunt uitleggen wat bewustzijn en vegetatieve staat inhouden.
Revolutie van ouder worden: een verandering in de wijze waarop mensen in moderne
geïndustrialiseerde landen denken over ouder worden. Dit nieuwe perspectief is ontstaan doordat
ouderen langer leven, toegang hebben tot betere gezondheidszorg en meer keuzes hebben ten
aanzien van hun leefwijze.
Intimiteit betekent in theorie van Erikson het vermogen om volledige, seksuele, emotionele en
morele verbintenis aan te gaan met een ander.
Samenvatting 7.4
Volwassen ontwikkeling is een relatief nieuw onderzoeksveld en krijgt steeds meer aandacht van
psychologen naarmate meer volwassenen langer en gezonder leven. Bij onderzoek wordt de
volwassenheid niet zozeer opgevat als een reeks concrete en goed begrensde fases; veeleer blijkt dat
de goed ontwikkelde volwassene gedurende de gehele volwassenheid een reeks overgangen
doormaakt, die elk worden gekenmerkt door reflectie over de afgelopen jaren en door groei in
nieuwe richtingen.
Volgens Erikson is de belangrijkste ontwikkelingstaak van de jonge volwassene de ontwikkeling van
intimiteit, die wordt gekenmerkt door een langdurige binding aan een vertrouwde liefdespartner. In
vorige generaties verwachtte men in het Westen dat dit rond het twintigste levensjaar gebeurde. In
de huidige geïndustrialiseerde maatschappijen kan een transitieperiode die vroege volwassenheid
wordt genoemd, aan intimiteit en volwassenheid voorafgaan. In tegenstelling tot wat algemeen
wordt aangenomen, blijkt uit onderzoek dat de middelbare leeftijd in veel opzichten een periode van
maximale ontwikkeling is. Doordat volwassenen van middelbare leeftijd in staat zijn uiteenlopende
denkvaardigheden te integreren, wordt een complex leven mogelijk gemaakt dat bestaat uit werk,
relaties en een gezonde omgang met stressvolle levensgebeurtenissen. Erikson beschouwde
generativiteit als de belangrijkste ontwikkelingstaak van de middelbare leeftijd; generativiteit
bestaat uit het leveren van een bijdrage aan de volgende generatie. De meeste volwassenen krijgen
geen midlifecrisis.
Degenen die eerdere ontwikkelingstaken niet met succes hebben opgelost, lopen wel een groter
risico hiermee geconfronteerd te worden. Het is Volgens Erikson wordt de late volwassenheid het
best doorgemaakt wanneer men erin slaagt integriteit te bereiken; dit betekent dat de betrokkene in
staat is zowel de successen als de mislukkingen van het eigen verleden en heden te accepteren.
, Hoewel onze sensorische vermogens tijdens de late volwassenheid meestal achteruitgaan, kunnen
de cognitieve en lichamelijke achteruitgang tot op zekere hoogte aanzienlijk worden vertraagd door
regelmatige lichaamsbeweging en geestelijke oefening. Bovendien boeken ouderen soms zelfs nog
vooruitgang, bijvoorbeeld met hun woordenschat en met sociale vaardigheden. Ook culturele
normen zijn van invloed op het ouder worden, evenals verwachtingen over positieve of negatieve
veranderingen.
Je kan uiteenzetten wat leeftijdsdiscriminatie inhoudt en wat de gevolgen hiervan kunnen zijn.
Leeftijdsdiscriminatie is het onrechtmatig behandelen van iemand op basis van hun leeftijd, hetzij
positief of negatief. Dit kan bijvoorbeeld betekenen dat iemand wordt aangenomen voor een baan
omdat hij of zij jonger is, terwijl een oudere kandidaat met meer ervaring wordt afgewezen. Het kan
ook betekenen dat iemand wordt ontslagen omdat hij of zij te oud is, of dat iemand minder betaald
krijgt dan zijn of haar jongere collega's.
De gevolgen van leeftijdsdiscriminatie kunnen ernstig zijn. Het kan leiden tot een verminderd gevoel
van eigenwaarde en zelfvertrouwen, en kan ook leiden tot financiële problemen als gevolg van
minder betalen voor hetzelfde werk. Bovendien kan leeftijdsdiscriminatie leiden tot een verminderde
kwaliteit van leven en een verhoogd risico op gezondheidsproblemen.
Een voorbeeld van leeftijdsdiscriminatie is wanneer een werkgever een oudere werknemer ontslaat
omdat hij of zij denkt dat de werknemer niet in staat is om te voldoen aan de eisen van de baan,
ondanks dat de werknemer een uitstekende staat van dienst heeft. Een ander voorbeeld is wanneer
een werkgever jongere werknemers meer betaalt dan oudere werknemers, ondanks dat zij dezelfde
functie hebben en dezelfde werkzaamheden verrichten.
Sociale afstand: waargenomen verschillen of overeenkomsten tussen jezelf en anderen.
Bij leeftijdsdiscriminatie wordt er negatief gekeken naar ouderdom en het ouder worden. Zelf
hebben ouderen er geen last van (het ouder worden). Wel hebben zij moeite met de negatieve
manier waarop anderen tegen ouderdom aankijken. Denk hierbij ook aan ‘anti-aging’ reclames.
Daarnaast is gebleken dat ouderen die het gevoel van ‘het er toedoen’ hebben, gezonder en mentaal
sterker zijn dan ouderen die vaak vertroeteld worden. Denk bij het vertroetelen aan ouderdoms-
praat. Door zulke praat worden échte gesprekken van hun afgepakt en ontstaan er eerder kleuter-
gesprekken.
Confirmation bias: het probleem een ‘naam’ willen geven. Als een oudere iets vergeet, wordt het
vaak als vergeetachtigheid gezien. Terwijl dit niet bij jongeren wordt gedaan. Hun worden vaak niet
verweten aan situationele (in dit geval: het vergeten van iets) dingen.
Je kan uiteenzetten wat lichamelijke, cognitieve en sociale veranderingen zijn bij veroudering.
Lichamelijke veranderingen: lichamelijke functies: gehoor, zicht, soepelheid gaan o.a. achteruit.
Mentaal worden ouderen vergeetachtiger.
Cognitieve veranderingen: ouderen staan positiever in het leven, omdat zij meer levenservaring
hebben dan veel jongere mensen. Hierdoor kunnen zij beter doordachte keuzes maken.
Daartegenover wordt het beroep op fantasie (bijv. oude en nieuwe herinneringen met elkaar
verbinden, zodat je ze beter onthoudt) minder en worden ouderenmeer vergeetachtiger
