,Inhoudsopgave:
Voorpagina………………………………………………………………………............blz. 1
Inhoudsopgave…………………………………………………………………………..blz. 2
Inleiding…………………………………………………………………………………...blz. 3
Onderzoeksopzet………………………………………………………………………...blz. 4
Resultaten literatuur onderzoek
Deelvraag I: Wat is polyfarmacie en waarom komt dit bij ouderen
veel voor?.............................................................................................................blz. 5-7
Deelvraag II: Wanneer kunnen mensen meerdere medicatie krijgen
en welke mensen hebben meer risico op meerdere medicatie?..........................blz. 8-9
Deelvraag III: Wat zijn de gevolgen van het gebruik van meerdere
medicatie bij ouderen en welke risico’s zijn hieraan verbonden?.........................blz. 10-12
Deelvraag IV: Welke taken heb je als verpleegkundige wanneer er
meerdere medicaties worden gebruikt?................................................................blz. 13-15
Resultaten praktijkonderzoek…………………………………………………………....blz. 16-18
Conclusie…………………………………………………………………………………..blz. 19
Verbetervoorstellen:
Verbetervoorstel
1……………………………………………………………………………………………..blz. 20-21
Verbetervoorstel
2……………………………………………………………………………………………..blz. 22
Bronnenlijst………………………………………………………………………………...blz. 23
Bijlagen
Enquêtes…………………………………………………………………………………....blz. 24-31
2
,Inleiding:
Ik ga mijn scriptie schrijven over polyfarmacie bij ouderen. Tegenwoordig is dit een
probleem, dat veel voorkomt bij de oudere zorgvrager. Daarnaast komt dit probleem ook
steeds vaker voor. In mijn stage en werk in het verpleeghuis kom ik polyfarmacie ook
regelmatig tegen. Wanneer een patiënt wordt opgenomen in het ziekenhuis gebeurt het
regelmatig dat zij met een hele lijst met medicatie terugkomen. Dit wordt vervolgens niet of
pas na lange tijd geëvalueerd terwijl de patiënt dit al langere tijd niet meer gebruikt. Daarbij
worden de risico’s en gevolgen die polyfarmacie met zich meebrengt vaak onderschat of
over het hoofd gezien.
LINH (Landelijk Informatie Netwerk Huisartsenzorg) beschrijft dat polyfarmacie een
veelvoorkomend fenomeen is en het komt bij 44,3 procent van de ouderen voor.
Omdat dit zo’n groot getal is wil ik met deze scriptie graag onderzoek doen naar
polyfarmacie en aan de hand van dit onderzoek een verbeterplan opstellen. Mijn doel
hiermee is om verpleegkundigen meer te laten nadenken over de risico’s en gevolgen van
polyfarmacie, maar nog belangrijker is dat hoe je dit als verpleegkundige kunt signaleren en
hier actie op kunt ondernemen. Dit ga ik doen door te onderzoeken welke signalerende
functie je hebt als verpleegkundige bij medicatiegebruik van ouderen in het verpleeghuis.
Daardoor zal ik te weten komen waar je als verpleegkundige goed op moet letten en zo ook
tijdig de risico’s en gevolgen van polyfarmacie kunt voorkomen.
Naast het onderzoeken van de signalerende functie als verpleegkundige zal ik ook
onderzoeken wat polyfarmacie is en waarom dit vooral bij ouderen veel voorkomt. Wanneer
hebben ouderen bijvoorbeeld meerdere medicatie en welke mensen hebben meer risico op
meerdere medicatie? Maar ook wat de gevolgen van polyfarmacie kunnen zijn en welke
risico’s dit voor de zorgvrager met zich mee brengt. Om dit te onderzoeken gebruik ik de
literatuur over polyfarmacie in boeken over polyfarmacie en artikelen van onder andere het
RIVM en Huisarts en Wetenschap.
3
, Onderzoeksopzet:
Aanleiding van het onderzoek:
Polyfarmacie komt erg veel voor in Nederland en kan dus voor meerdere problemen zorgen.
Deze problemen kunnen vaak voorkomen worden of verminderd. Daarom heb ik onderzoek
gedaan naar hoe je als verpleegkundige polyfarmacie en de gevolgen tijdig kunt signaleren
om zo ernstige problemen te voorkomen. Op deze manier denk ik dat veel medicatiegerichte
problemen verminderd kunnen worden en omdat ouderen al een kwetsbare doelgroep zijn,
denk ik dat dit ook voor kwaliteit van leven kan zorgen. Mijn onderzoek heeft zowel in de
praktijk als in de literatuur plaats gevonden.
Onderzoeksvraag en deelvragen:
De belangrijkste vraag waar ik met dit onderzoek antwoord op heb kunnen geven is hoe je
als verpleegkundige polyfarmacie tijdig signaleert en waar je op moet blijven observeren
gedurende het medicatiegebruik van de patiënt. Wanneer dit voor verpleegkundigen duidelijk
is denk ik dat hier veel winst uit te behalen is omdat dit de gevolgen en problemen die het
meervoudige medicijngebruik met zich meebrengt zou kunnen verminderen.
Naast deze hoofdvraag heb ik ook onderzoek gedaan naar wat polyfarmacie precies is en
waarom dit bij ouderen veel voorkomt. Hoe is de werking van de farmacokinetiek en wat is
het verschil tussen jongere en oudere patiënten hierin? Wanneer loop je nou meer kans op
het moeten gebruiken van meerdere medicatie en wanneer krijgen mensen meerdere
medicatie voorgeschreven? Daarbij heb ik ook onderzocht wat de gevolgen zijn van het
meervoudige medicijngebruik en welke risico’s hieraan verbonden zijn. En tot slot welke
taken je als verpleegkundige hebt wanneer er meerdere medicatie wordt gebruikt door de
patiënt. Waar moet je alert op zijn en welke interventies worden er van de verpleegkundige
verwacht.
Samenvattend en in een opsomming benoemd zijn dit de deelvragen die in het onderzoek
naar voren zullen komen:
1. Wat is polyfarmacie en waarom komt dit bij ouderen veel voor?
2. Wanneer kunnen mensen meerdere medicatie krijgen en welke mensen hebben
meer risico op meerdere medicatie?
3. Wat zijn de gevolgen van het gebruik van meerdere medicatie bij ouderen en welke
risico’s zijn hieraan verbonden?
4. Welke taken heb je als verpleegkundige wanneer er meerdere medicaties worden
gebruikt?
Onderzoeksmethodiek:
Voor mijn literatuuronderzoek heb ik meerdere bronnen gebruikt om antwoord te kunnen
geven op mijn onderzoeksvragen. Hiervoor heb ik onder andere artikelen gebruikt van
Nurding, Huisarts en Wetenschap en een rapport van het Rijksinstituut voor
Gezondheidszorg en Milieu. Deze bronnen zijn in de bronnenlijst terug te vinden.
Voor mijn praktijkonderzoek heb ik een enquête gemaakt met daarin vragen die ook
antwoord geven op mijn deelvragen vanuit de praktijksituatie. Op deze manier werd ook
duidelijk of de problemen die in de literatuur worden beschreven ook in de werksetting
worden waargenomen. Daarnaast werd uit de gegevens van de ingevulde enquêtes ook
aangegeven of verpleegkundigen genoeg kennis hebben over polyfarmacie en de eventuele
gevolgen of problemen hiervan en of er sprake moet zijn van bijscholing of e-learnings om de
kennis over medicatiegebruik bij te houden. Deze enquête heb ik vervolgens in laten vullen
door verschillende verpleegkundigen die werkzaam zijn binnen de verpleeghuiszorg.
4
Voorpagina………………………………………………………………………............blz. 1
Inhoudsopgave…………………………………………………………………………..blz. 2
Inleiding…………………………………………………………………………………...blz. 3
Onderzoeksopzet………………………………………………………………………...blz. 4
Resultaten literatuur onderzoek
Deelvraag I: Wat is polyfarmacie en waarom komt dit bij ouderen
veel voor?.............................................................................................................blz. 5-7
Deelvraag II: Wanneer kunnen mensen meerdere medicatie krijgen
en welke mensen hebben meer risico op meerdere medicatie?..........................blz. 8-9
Deelvraag III: Wat zijn de gevolgen van het gebruik van meerdere
medicatie bij ouderen en welke risico’s zijn hieraan verbonden?.........................blz. 10-12
Deelvraag IV: Welke taken heb je als verpleegkundige wanneer er
meerdere medicaties worden gebruikt?................................................................blz. 13-15
Resultaten praktijkonderzoek…………………………………………………………....blz. 16-18
Conclusie…………………………………………………………………………………..blz. 19
Verbetervoorstellen:
Verbetervoorstel
1……………………………………………………………………………………………..blz. 20-21
Verbetervoorstel
2……………………………………………………………………………………………..blz. 22
Bronnenlijst………………………………………………………………………………...blz. 23
Bijlagen
Enquêtes…………………………………………………………………………………....blz. 24-31
2
,Inleiding:
Ik ga mijn scriptie schrijven over polyfarmacie bij ouderen. Tegenwoordig is dit een
probleem, dat veel voorkomt bij de oudere zorgvrager. Daarnaast komt dit probleem ook
steeds vaker voor. In mijn stage en werk in het verpleeghuis kom ik polyfarmacie ook
regelmatig tegen. Wanneer een patiënt wordt opgenomen in het ziekenhuis gebeurt het
regelmatig dat zij met een hele lijst met medicatie terugkomen. Dit wordt vervolgens niet of
pas na lange tijd geëvalueerd terwijl de patiënt dit al langere tijd niet meer gebruikt. Daarbij
worden de risico’s en gevolgen die polyfarmacie met zich meebrengt vaak onderschat of
over het hoofd gezien.
LINH (Landelijk Informatie Netwerk Huisartsenzorg) beschrijft dat polyfarmacie een
veelvoorkomend fenomeen is en het komt bij 44,3 procent van de ouderen voor.
Omdat dit zo’n groot getal is wil ik met deze scriptie graag onderzoek doen naar
polyfarmacie en aan de hand van dit onderzoek een verbeterplan opstellen. Mijn doel
hiermee is om verpleegkundigen meer te laten nadenken over de risico’s en gevolgen van
polyfarmacie, maar nog belangrijker is dat hoe je dit als verpleegkundige kunt signaleren en
hier actie op kunt ondernemen. Dit ga ik doen door te onderzoeken welke signalerende
functie je hebt als verpleegkundige bij medicatiegebruik van ouderen in het verpleeghuis.
Daardoor zal ik te weten komen waar je als verpleegkundige goed op moet letten en zo ook
tijdig de risico’s en gevolgen van polyfarmacie kunt voorkomen.
Naast het onderzoeken van de signalerende functie als verpleegkundige zal ik ook
onderzoeken wat polyfarmacie is en waarom dit vooral bij ouderen veel voorkomt. Wanneer
hebben ouderen bijvoorbeeld meerdere medicatie en welke mensen hebben meer risico op
meerdere medicatie? Maar ook wat de gevolgen van polyfarmacie kunnen zijn en welke
risico’s dit voor de zorgvrager met zich mee brengt. Om dit te onderzoeken gebruik ik de
literatuur over polyfarmacie in boeken over polyfarmacie en artikelen van onder andere het
RIVM en Huisarts en Wetenschap.
3
, Onderzoeksopzet:
Aanleiding van het onderzoek:
Polyfarmacie komt erg veel voor in Nederland en kan dus voor meerdere problemen zorgen.
Deze problemen kunnen vaak voorkomen worden of verminderd. Daarom heb ik onderzoek
gedaan naar hoe je als verpleegkundige polyfarmacie en de gevolgen tijdig kunt signaleren
om zo ernstige problemen te voorkomen. Op deze manier denk ik dat veel medicatiegerichte
problemen verminderd kunnen worden en omdat ouderen al een kwetsbare doelgroep zijn,
denk ik dat dit ook voor kwaliteit van leven kan zorgen. Mijn onderzoek heeft zowel in de
praktijk als in de literatuur plaats gevonden.
Onderzoeksvraag en deelvragen:
De belangrijkste vraag waar ik met dit onderzoek antwoord op heb kunnen geven is hoe je
als verpleegkundige polyfarmacie tijdig signaleert en waar je op moet blijven observeren
gedurende het medicatiegebruik van de patiënt. Wanneer dit voor verpleegkundigen duidelijk
is denk ik dat hier veel winst uit te behalen is omdat dit de gevolgen en problemen die het
meervoudige medicijngebruik met zich meebrengt zou kunnen verminderen.
Naast deze hoofdvraag heb ik ook onderzoek gedaan naar wat polyfarmacie precies is en
waarom dit bij ouderen veel voorkomt. Hoe is de werking van de farmacokinetiek en wat is
het verschil tussen jongere en oudere patiënten hierin? Wanneer loop je nou meer kans op
het moeten gebruiken van meerdere medicatie en wanneer krijgen mensen meerdere
medicatie voorgeschreven? Daarbij heb ik ook onderzocht wat de gevolgen zijn van het
meervoudige medicijngebruik en welke risico’s hieraan verbonden zijn. En tot slot welke
taken je als verpleegkundige hebt wanneer er meerdere medicatie wordt gebruikt door de
patiënt. Waar moet je alert op zijn en welke interventies worden er van de verpleegkundige
verwacht.
Samenvattend en in een opsomming benoemd zijn dit de deelvragen die in het onderzoek
naar voren zullen komen:
1. Wat is polyfarmacie en waarom komt dit bij ouderen veel voor?
2. Wanneer kunnen mensen meerdere medicatie krijgen en welke mensen hebben
meer risico op meerdere medicatie?
3. Wat zijn de gevolgen van het gebruik van meerdere medicatie bij ouderen en welke
risico’s zijn hieraan verbonden?
4. Welke taken heb je als verpleegkundige wanneer er meerdere medicaties worden
gebruikt?
Onderzoeksmethodiek:
Voor mijn literatuuronderzoek heb ik meerdere bronnen gebruikt om antwoord te kunnen
geven op mijn onderzoeksvragen. Hiervoor heb ik onder andere artikelen gebruikt van
Nurding, Huisarts en Wetenschap en een rapport van het Rijksinstituut voor
Gezondheidszorg en Milieu. Deze bronnen zijn in de bronnenlijst terug te vinden.
Voor mijn praktijkonderzoek heb ik een enquête gemaakt met daarin vragen die ook
antwoord geven op mijn deelvragen vanuit de praktijksituatie. Op deze manier werd ook
duidelijk of de problemen die in de literatuur worden beschreven ook in de werksetting
worden waargenomen. Daarnaast werd uit de gegevens van de ingevulde enquêtes ook
aangegeven of verpleegkundigen genoeg kennis hebben over polyfarmacie en de eventuele
gevolgen of problemen hiervan en of er sprake moet zijn van bijscholing of e-learnings om de
kennis over medicatiegebruik bij te houden. Deze enquête heb ik vervolgens in laten vullen
door verschillende verpleegkundigen die werkzaam zijn binnen de verpleeghuiszorg.
4
