Renaissance 1400-1530
Inleiding
De kerk en het christelijk geloof heeft steeds meer terrein in het leven van de mens verloren. De
burgerij werd door de handel steeds rijker. Het zelfbewustzijn en cultureel besef van de burger
nam toe. De mensen willen niet meer dat de kerk zoveel invloed had. Er ontstaat een streven om
alles te onderzoeken en nieuwe terreinen te ontdekken.
Deze ingrijpende tijd rond 1400 word de Renaissance genoemd, het betekend
wedergeboorte. Het bakermat van de Renaissance ligt in het door de handel rijk geworden stad
Florence (in Italië).
In Italië zijn er veel werken uit de klassieke oudheid. De schilders laten zich hierdoor
inspireren. Naast kerkelijke opdrachtgevers zijn er ook rijke kooplieden die een steeds grotere rol
spelen als opdrachtgever. Het gevolg is dat kunstenaars minder gebonden zijn aan de kerkelijke
voorschriften en religieuze onderwerpen.
Op alle terreinen in de kunst is er sprake van een nauwkeurige, wetenschappelijke
observatie van de natuur en een systematisch onderzoek naar de realiteit. Nabootsing van de
natuur wordt het grote ideaal. In de bouwkunst worden architecten geïnspireerd door de klassieke
tempels. Kunstenaars worden als meer gezien dan een ambachtsman. Hieruit volgt ook dat
schilderijen en werken worden gesigneerd. Een voorbeeld van een ‘nieuwe kunstenaar’ is
Leonardo da Vinci.
Het verzamelen van kunst zorgt voor een bepaalde status. Kunstcollecties is dus iets van
de adel en rijkere burgerij.
Na 1500 trekt de Renaissance ook boven de Alpen in West-Europa. Dit snelle verspreiden
komt mede door de uitvinding van de boekdrukkunst en andere grafische technieken.
Architectuur
De rijke burgerij en adel nemen een belangrijke plaats in. Michelozzo bedenkt een nieuw typerend
gebouw voor de renaissance; een groot vierkant blok, rondom een atrium. Buitenmuren van de
begane grond zijn opgetrokken in rustica (grote blokken natuursteen). Op de begane grond wordt
het atrium omgeven door een galerij met ranke zuilen met ionische kapitelen. Het dak wordt door
een kroonlijst aan het oog onttrokken en zorgt voor schaduw in de smalle straatjes. Kerken
gebouwd volgens principe van centraalbouw en afgesloten met een koepel zijn in de renaissance
in de mode.
De hoogrenaissance (1500-1525), kent andere typeringen. Grote inspiratiebron zijn he
romeinse pantheon en klassieke tempels. Een veel voorkomende bouwvorm is de centraalbouw.
De koepel staat voor de hemel. Halfzuilen en andere muurversieringen krijgen in de loop van de
zestiende eeuw steeds meer aandacht. De buitenmuur krijgt meer reliëf. Ideale
maatverhoudingen, de modulus en een strenge regelmaat spelen een belangrijke rol. De
balustrades, de diepe nissen, hoge vrijstaande zuilen zorgen voor levendigheid en ruimtelijkheid.
Schilderkunst
De rijke burgerij komt op en er ontstaat een interesse voor andere soorten voorstellingen.
Portretten gaan een grote rol spelen, eerst zelfportretten van de rijkere burgerij en adel. Maar later
ook zelfstandige portretten (Mona Lisa). De grote interesse in de klassieke oudheid komt tevens
terug in de schilderkunst; mythologische verhalen.
Er wordt een grote vooruitgang geboekt op gebied van techniek in de Renaissance. Om
de anatomie van de mens beter te beheersen worden er lijken ontleed. Ook worden de wetten
Inleiding
De kerk en het christelijk geloof heeft steeds meer terrein in het leven van de mens verloren. De
burgerij werd door de handel steeds rijker. Het zelfbewustzijn en cultureel besef van de burger
nam toe. De mensen willen niet meer dat de kerk zoveel invloed had. Er ontstaat een streven om
alles te onderzoeken en nieuwe terreinen te ontdekken.
Deze ingrijpende tijd rond 1400 word de Renaissance genoemd, het betekend
wedergeboorte. Het bakermat van de Renaissance ligt in het door de handel rijk geworden stad
Florence (in Italië).
In Italië zijn er veel werken uit de klassieke oudheid. De schilders laten zich hierdoor
inspireren. Naast kerkelijke opdrachtgevers zijn er ook rijke kooplieden die een steeds grotere rol
spelen als opdrachtgever. Het gevolg is dat kunstenaars minder gebonden zijn aan de kerkelijke
voorschriften en religieuze onderwerpen.
Op alle terreinen in de kunst is er sprake van een nauwkeurige, wetenschappelijke
observatie van de natuur en een systematisch onderzoek naar de realiteit. Nabootsing van de
natuur wordt het grote ideaal. In de bouwkunst worden architecten geïnspireerd door de klassieke
tempels. Kunstenaars worden als meer gezien dan een ambachtsman. Hieruit volgt ook dat
schilderijen en werken worden gesigneerd. Een voorbeeld van een ‘nieuwe kunstenaar’ is
Leonardo da Vinci.
Het verzamelen van kunst zorgt voor een bepaalde status. Kunstcollecties is dus iets van
de adel en rijkere burgerij.
Na 1500 trekt de Renaissance ook boven de Alpen in West-Europa. Dit snelle verspreiden
komt mede door de uitvinding van de boekdrukkunst en andere grafische technieken.
Architectuur
De rijke burgerij en adel nemen een belangrijke plaats in. Michelozzo bedenkt een nieuw typerend
gebouw voor de renaissance; een groot vierkant blok, rondom een atrium. Buitenmuren van de
begane grond zijn opgetrokken in rustica (grote blokken natuursteen). Op de begane grond wordt
het atrium omgeven door een galerij met ranke zuilen met ionische kapitelen. Het dak wordt door
een kroonlijst aan het oog onttrokken en zorgt voor schaduw in de smalle straatjes. Kerken
gebouwd volgens principe van centraalbouw en afgesloten met een koepel zijn in de renaissance
in de mode.
De hoogrenaissance (1500-1525), kent andere typeringen. Grote inspiratiebron zijn he
romeinse pantheon en klassieke tempels. Een veel voorkomende bouwvorm is de centraalbouw.
De koepel staat voor de hemel. Halfzuilen en andere muurversieringen krijgen in de loop van de
zestiende eeuw steeds meer aandacht. De buitenmuur krijgt meer reliëf. Ideale
maatverhoudingen, de modulus en een strenge regelmaat spelen een belangrijke rol. De
balustrades, de diepe nissen, hoge vrijstaande zuilen zorgen voor levendigheid en ruimtelijkheid.
Schilderkunst
De rijke burgerij komt op en er ontstaat een interesse voor andere soorten voorstellingen.
Portretten gaan een grote rol spelen, eerst zelfportretten van de rijkere burgerij en adel. Maar later
ook zelfstandige portretten (Mona Lisa). De grote interesse in de klassieke oudheid komt tevens
terug in de schilderkunst; mythologische verhalen.
Er wordt een grote vooruitgang geboekt op gebied van techniek in de Renaissance. Om
de anatomie van de mens beter te beheersen worden er lijken ontleed. Ook worden de wetten
