ADP-20306 Thermoregulatie Samenvatting

Thermoregulatie
College 1
GE
FE
DE
UE
ME

MEm MEp
1–K K
M NE/RE/EB

GE= Gross /Bruto Energie= Voedselopname
FE= Feaces Energie= Ontlasting
DE= Digestible Energie= Wat overblijft/Verteerbaar
UE= Urine Energie= Urine
ME= Metaboliseerbare Energie= Alles wat overblijft
MEm = maintenance = onderhoud
MEp = productie
M = Warmteproductie (minimaal) = MEm + MEp(1 – K) = MEm + (ME – MEm)(1 – K)
Geldt alleen als Ta = TNZ !!! Ta = Omgevingstemperatuur TNZ = Thermoneutralezone
NE = Netto Energie / EB = EnergieBalans / RE = Retained Energy = K(ME – MEm) = K x MEp
= 0 (niet zwanger/lacterend, onder normale condities)
K = Partiële efficiëntie (deel dat verloren gaat bij productie)
1 – K = Factor vd Productie Energie die naar warmte toe gaat

Homeotherme dieren (“warmbloedig”) Vogels/Zoogdieren
- Tachy metabolic = Hoog metabool
- Lichaamstemperatuur (Tb = T body) is onafhankelijk van omgeving
- Actieve regulatie door autonoom zenuwstelsel
- Huidtemperatuur kan lager zijn dan lichaamstemperatuur
Vooral bij de perifere huidplekken, niet bij de huid rondom essentiële organen
Bij bloedvaten vlakbij de huid (oppervlakkig) is het warmer

Heterotherm = grote variatie in lichaamstemperatuur
Gemiddelde lichaamstemperatuur (setpoint) omhoog/omlaag kunnen brengen
Bv. Jonge dieren & Kamelen die overdag een hogere temperatuur hebben dan ’s nachts

Poikilotherme dieren (“koudbloedig”) Insecten/Vissen/Amfibieën/Reptielen
- Brady metabolic = Laag metabool
- Tb wel afhankelijk van omgeving
-Ectoherm: regeling door gedrag (in de zon liggen)
-Endotherm: regeling door activiteit (bij: in bijenkast)

, ΔC = Verandering van
warmteinhoud [J]
≈ 0 bij homeotherm
M=H
≠ 0 bij poikilotherm




Warmteafgifte
- Straling (Hr) bv. de verwarming
- Stroming/Convectie (Hc) dwz. water overheen/lucht langs Hs (H sensibele = wat je voelt)
- Geleiding/Conductie (Hd)
- Verdamping/Evaporatie (He) dwz. via huid of ademhaling He = Latente warmteafgifte
H = Hs + He = Hr + Hc + Hd + He

Tb (body) > Ts (skin) > Tf (fleece=vacht) > Ta (ambient=omgeving)

Isolatie = I = (T1 – T2) / H
1. Interne- of weefselisolatie bv. bloed* & vet
It = (Tb – Ts ) / H
2. Vachtisolatie
If = (Ts – Tf) / (H – He)
3. Luchtisolatie
Ia = (Tf – Ta) / (H – He)

Externe isolatie = vacht- & luchtisolatie
Ie = If + Ia = (Ts – Ta) / (H – He)
Lichaamsisolatie = Ib = It + Ie = (Tb – Ta)/(M – He)

Geleiding = K = 1 / Isolatie - conductie
- convectie
Dier kan H beïnvloeden door variëren van - straling
Interne isolatie / Vacht isolatie

Interne isolatie *vasoconstrictie & vasodilatatie counter current heat exchange
Vasoconstrictie = bij kou: kleinere bloedvaten  weinig warmteverlies
Vasodilatatie = bij warmte: grotere bloedvaten  veel warmteverlies



College 2: Warmteafgifte
Straling (Hr)= vast naar vast zonder contact
Hr = A (=opp.) * e1 * e2 * σ * (Tf4 – Ta4) emissiecoëfficiënten (e) afhankelijk van golflengte en golflengte van temp.
Hr = Opp. * constante * ∆T e1 * e2 * σ = h = stralingscoëfficiënt
Afhankelijke van:
- Klimaat direct: stralingstemperatuur omgeving Ta
Indirect: luchttemperatuur via Ta en Tf/Ts & wind via Ta en Tf/Ts
- Dier direct: oppervlakte (A) door gedrag
Indirect: Tf/Ts door veranding It en If
Stralingsverliezen lichte = donkere huid/vacht, Stralingsontvangst donker > lichte huid/vacht (in zon)