HC01 intro
Verschillen zorgmarkt
1. Informatie is beperkt en ongelijk verdeeld
2. Prijzenmechanisme grotendeels uitgeschakeld door:
• Privé zorgverzekering en sociale verzekering
• Overheidsingrepen
• Geen keuzemogelijkheid (Stel je dat jij erg veel pijn hebt of hartinfarct krijgt: (Bijna)
niemand kijkt naar de prijs!)
3. Aanbieders met verschillende rollen en belangen
• Belangenbehartiger van de patiënt
• Ook eigen economische belangen
• Door informatieasymmetrie is deze relatie precair
4. Aanbod geïnduceerde vraag: in hoeverre wordt vraag beïnvloed door het aanbod?
5. Heterogene producten
6. Moral hazard: bedrag wordt beïnvloed door het ontbreken van een prijs
7. Kosten gaan voor de baten uit (bv. Preventie: deze rol ligt bij de overheid omdat preventie
een investeringsgoed is ipv een consumptiegoed)
8. Externe effecten (bv. Vaccinatie: gebruik heeft invloed op omgeving. Collectieve baten zijn
groter dan individuele baten)
9. Solidariteit (bereidheid te betalen voor iets wat je mogelijk niet gebruikt om ruimte voor
andere te bieden)
10. Ethische vraagstukken
,HC02 vraag en aanbodcurves markt evenwicht
Uiterste marktvormen:
- Monopolie: 1 aanbieder veel vragers (alle macht en kan winst optimaliseren: patent)
- Monopsie: 1 vrager veel aanbieders (defensie, overheid)
Invoering nieuwe zorgstelsel 2006:
Meer marktwerking en competitie op de zorgmarkt onder toezicht van de overheid (niet volledig vrij
dus: gereguleerde concurrentie) voor:
- Waarborging toegankelijkheid, kwaliteit en betaalbaarheid van de zorg.
o Verplichte basisverzekering
o Eisen verzekeraars (iedereen accepteren, geen premiedifferentiatie,
risicoverevening)
- Invoering Wlz 2015:
- Doel: beter presterende zorgmarkt door versterking in prikkels voor doelmatigheid van
zorgverzekeraars en zorgaanbieders, én meer klantgerichtheid
Perfecte competitie
- Veel vragers en aanbieders van een product, ieder afzonderlijk heeft geen invloed op de
prijs: vraag en aanbod
- Homogene goederen
- Volledige informatie over prijs en kwaliteit
- Weinig toetredingsbarrières
Gevraagde hoeveelheid
- Voorkeuren consument
- Inkomen consument
- Prijs van substituten
Kost gezondheidszorg geld? JA.
- Ziektekostenverzekering = premie en eigenbijdrage
- Tijdsprijs: reistijd, wachttijd, behandeltijd, reiskosten (opportuniteitskosten)
o prijs van tijd: salaris per uur
Pijselasticiteit zorg: -.22 (prijs met 10% omhoog, vraag daalt met 2%)
(eigen) prijselasticiteit: De mate waarin de gevraagde hoeveelheid reageert op de prijs. Is bijna altijd
negatief. Niet voor Giffen en Veblen goederen (prijs omhoog, vraag omhoog)
Kruislingse prijselasticiteit: Verandering van de vraag ten gevolge van 1% verandering van de prijs
van een ander goed
- Substituten: e > 0
- Complement: e < 0
Inkomenselasticiteit: relatieve verandering in de vraag naar een goed als gevolg van een kleine
relatieve verandering in het inkomen
, Aangeboden hoeveelheid van een goed (individuele producent) is afhankelijk van
- Marktprijs
- Productietechnologie
- Kosten van inputfactoren
Consumentsurplus (CS): Verschil tussen de maximale prijs die consument bereid is te betalen en de
prijs die hij werkelijk betaalt per hoeveelheid goed.
Producentsurplus (PS): Verschil tussen de prijs die de producent bereid is te ontvangen (=
productiekosten) en de werkelijke prijs per hoeveelheid goed.
Totale/maatschappelijke welfare is de som consumentsurplus en producentsurplus.
Verstoring van het evenwicht
- Verschuiving vraagcurve
o Prijs van het goed (langs curve)
o Prijs andere goederen (parallel)
- Verschuiving aanbodcurve
o Prijs van het goed (langs curve)
o Prijs inputfacturen (parallel)
o Verbetering technologie
- Overheidsinterventies
o Maximumprijs
▪ Wachtlijsten
HC03 Consument theorie
Consumententheorie
- Preferenties bepalen hoeveel nut een consument aan een product beleeft
- Budget: Consument kan niet alles kopen
- Consument probeert nut te optimaliseren
Veronderstellingen:
- Consument is in staat keuzes te maken
- Consument maakt consistente keuze
Verschillen zorgmarkt
1. Informatie is beperkt en ongelijk verdeeld
2. Prijzenmechanisme grotendeels uitgeschakeld door:
• Privé zorgverzekering en sociale verzekering
• Overheidsingrepen
• Geen keuzemogelijkheid (Stel je dat jij erg veel pijn hebt of hartinfarct krijgt: (Bijna)
niemand kijkt naar de prijs!)
3. Aanbieders met verschillende rollen en belangen
• Belangenbehartiger van de patiënt
• Ook eigen economische belangen
• Door informatieasymmetrie is deze relatie precair
4. Aanbod geïnduceerde vraag: in hoeverre wordt vraag beïnvloed door het aanbod?
5. Heterogene producten
6. Moral hazard: bedrag wordt beïnvloed door het ontbreken van een prijs
7. Kosten gaan voor de baten uit (bv. Preventie: deze rol ligt bij de overheid omdat preventie
een investeringsgoed is ipv een consumptiegoed)
8. Externe effecten (bv. Vaccinatie: gebruik heeft invloed op omgeving. Collectieve baten zijn
groter dan individuele baten)
9. Solidariteit (bereidheid te betalen voor iets wat je mogelijk niet gebruikt om ruimte voor
andere te bieden)
10. Ethische vraagstukken
,HC02 vraag en aanbodcurves markt evenwicht
Uiterste marktvormen:
- Monopolie: 1 aanbieder veel vragers (alle macht en kan winst optimaliseren: patent)
- Monopsie: 1 vrager veel aanbieders (defensie, overheid)
Invoering nieuwe zorgstelsel 2006:
Meer marktwerking en competitie op de zorgmarkt onder toezicht van de overheid (niet volledig vrij
dus: gereguleerde concurrentie) voor:
- Waarborging toegankelijkheid, kwaliteit en betaalbaarheid van de zorg.
o Verplichte basisverzekering
o Eisen verzekeraars (iedereen accepteren, geen premiedifferentiatie,
risicoverevening)
- Invoering Wlz 2015:
- Doel: beter presterende zorgmarkt door versterking in prikkels voor doelmatigheid van
zorgverzekeraars en zorgaanbieders, én meer klantgerichtheid
Perfecte competitie
- Veel vragers en aanbieders van een product, ieder afzonderlijk heeft geen invloed op de
prijs: vraag en aanbod
- Homogene goederen
- Volledige informatie over prijs en kwaliteit
- Weinig toetredingsbarrières
Gevraagde hoeveelheid
- Voorkeuren consument
- Inkomen consument
- Prijs van substituten
Kost gezondheidszorg geld? JA.
- Ziektekostenverzekering = premie en eigenbijdrage
- Tijdsprijs: reistijd, wachttijd, behandeltijd, reiskosten (opportuniteitskosten)
o prijs van tijd: salaris per uur
Pijselasticiteit zorg: -.22 (prijs met 10% omhoog, vraag daalt met 2%)
(eigen) prijselasticiteit: De mate waarin de gevraagde hoeveelheid reageert op de prijs. Is bijna altijd
negatief. Niet voor Giffen en Veblen goederen (prijs omhoog, vraag omhoog)
Kruislingse prijselasticiteit: Verandering van de vraag ten gevolge van 1% verandering van de prijs
van een ander goed
- Substituten: e > 0
- Complement: e < 0
Inkomenselasticiteit: relatieve verandering in de vraag naar een goed als gevolg van een kleine
relatieve verandering in het inkomen
, Aangeboden hoeveelheid van een goed (individuele producent) is afhankelijk van
- Marktprijs
- Productietechnologie
- Kosten van inputfactoren
Consumentsurplus (CS): Verschil tussen de maximale prijs die consument bereid is te betalen en de
prijs die hij werkelijk betaalt per hoeveelheid goed.
Producentsurplus (PS): Verschil tussen de prijs die de producent bereid is te ontvangen (=
productiekosten) en de werkelijke prijs per hoeveelheid goed.
Totale/maatschappelijke welfare is de som consumentsurplus en producentsurplus.
Verstoring van het evenwicht
- Verschuiving vraagcurve
o Prijs van het goed (langs curve)
o Prijs andere goederen (parallel)
- Verschuiving aanbodcurve
o Prijs van het goed (langs curve)
o Prijs inputfacturen (parallel)
o Verbetering technologie
- Overheidsinterventies
o Maximumprijs
▪ Wachtlijsten
HC03 Consument theorie
Consumententheorie
- Preferenties bepalen hoeveel nut een consument aan een product beleeft
- Budget: Consument kan niet alles kopen
- Consument probeert nut te optimaliseren
Veronderstellingen:
- Consument is in staat keuzes te maken
- Consument maakt consistente keuze
