H12 Psychische stoornissen
Psychopathologie: elk patroon van emoties, gedragingen of gedachten dat
niet bij de situatie past en dat persoonlijk lijden veroorzaakt of het
individu ervan weerhoudt om belangrijke doelen te realiseren.
Wat is een psychische stoornis?
Drie klassieke symptomen van ernstige psychopathologie
1. Hallucinatie: zintuigelijke beleving die niet overeenkomt met de
werkelijkheid; kan op een psychische stoornis wijzen. Hallucinaties
kunnen ook een andere oorzaak hebben, zoals drugsgebruik of
langdurige afwezigheid van sensorische input.
2. Waan: extreme verstoring van het denken, waaronder hardnekkige,
foutieve overtuigingen. Wanen vormen een belangrijk kenmerk van
paranoïde stoornissen. (Denken dat er iemand achter je aan zit).
3. Affect: term die verwijst naar een emotie of stemming. (Emotionele
leven verstoord)
Twee concepten van een psychische stoornis:
1. Medisch model: standpunt dat psychische stoornissen ziekten zijn
die, net als lichamelijke ziekten, een objectieve oorzaak hebben en
een specifieke behandeling vereisen.
2. Psychologische invalshoek: gevolg van diverse factoren die zich
zowel in de persoon bevinden als in zijn of haar omgeving.
Indicatoren van psychische stoornissen
➢ Distress (ongewone of langdurige symptomen van onbehagen of
angst)
➢ Onaangepastheid (telkens te veel drinken -> ontslagen worden)
➢ Irrationaliteit (praten met iemand die is overleden)
➢ Onvoorspelbaarheid (boos-blij)
➢ Onconventioneel en ongewenst gedrag (naakt door een
winkelcentrum lopen)
Gedrag is afwijkend als er twee of meer indicatoren aanwezig zijn. Deze
indicatoren zeggen weinig over iemand.
Hoe worden psychische stoornissen geclassificeerd?
DSM: de Diagnostic and Statistical Manual of mental disorders, die is
uitgebracht door de American Psychiatric Association; wereldwijd het
meest gebruikte classificatiesysteem voor psychologische en
psychiatrische stoornissen. In 2013 verscheen de nieuwste versie: de
DSM-5.
➢ Specifieke criteria voor de diagnose
➢ Gemeenschappelijke taal voor de beschrijving van de
psychopathologie
ICD: International Classification of Diseases. Classificatiesysteem van
zowel lichamelijke als psychische stoornissen
, Stemmingsstoornissen
Stemmingsstoornis: abnormale verstoring in emoties of stemming,
inclusief bipolaire en unipolaire stoornis. Stemmingsstoornissen worden
ook wel affectieve stoornissen genoemd.
Ernstige depressieve stoornis: een stemmingsstoornis die wordt
gekenmerkt door verlies van levenslust en/of zware neerslachtigheid. Het
is een vorm van depressie die niet afgewisseld wordt met manische
perioden.
Symptomen:
• Depressieve stemming
• Duidelijke vermindering van interesse voor of plezier in alle of bijna
alle activiteiten
• Onopzettelijk, duidelijk gewichtsverlies of onopzettelijke
gewichtstoename of een afname, respectievelijke toename van de
eetlust
• Slaapklachten
• Psychomotorische agitatie (gejaagdheid) of geremdheid
• Vermoeidheid of verlies van energie
• Gevoelens van waardeloosheid, of buitensporige onterechte
schuldgevoelens
• Vermindering van het vermogen om te denken, concentreren of
besluiteloosheid
• Gevoelens van wanhoop, suïcide
Depressie: tenminste vijf symptomen, in een periode van twee weken.
Tenminste één symptoom is een sombere stemming.
Psycholoog Martin Seligman stelde dat depressie de meest voorkomende
reden van alle opnames in een psychiatrisch ziekenhuis is. Depressie komt
onder jongeren van 18 tot 29 veel vaker voor dan onder oudere mensen.
Dit komt vaak door te veel werken, te veel stimulering en te weinig slaap.
Naast hoge verwachtingen, toenemend gebruik van drugs en alcohol. Het
meest zorgwekkende aan een depressie is dat 1 op de 50 mensen met
een ernstige depressie zelfmoord pleegt.
Oorzaken depressie:
➢ Genetische aanleg
➢ Biologische componenten
➢ Virale infectie
➢ Stressvolle gebeurtenissen
➢ Negatief zelfbeeld
➢ Aangeleerde hulpeloosheid
Psychopathologie: elk patroon van emoties, gedragingen of gedachten dat
niet bij de situatie past en dat persoonlijk lijden veroorzaakt of het
individu ervan weerhoudt om belangrijke doelen te realiseren.
Wat is een psychische stoornis?
Drie klassieke symptomen van ernstige psychopathologie
1. Hallucinatie: zintuigelijke beleving die niet overeenkomt met de
werkelijkheid; kan op een psychische stoornis wijzen. Hallucinaties
kunnen ook een andere oorzaak hebben, zoals drugsgebruik of
langdurige afwezigheid van sensorische input.
2. Waan: extreme verstoring van het denken, waaronder hardnekkige,
foutieve overtuigingen. Wanen vormen een belangrijk kenmerk van
paranoïde stoornissen. (Denken dat er iemand achter je aan zit).
3. Affect: term die verwijst naar een emotie of stemming. (Emotionele
leven verstoord)
Twee concepten van een psychische stoornis:
1. Medisch model: standpunt dat psychische stoornissen ziekten zijn
die, net als lichamelijke ziekten, een objectieve oorzaak hebben en
een specifieke behandeling vereisen.
2. Psychologische invalshoek: gevolg van diverse factoren die zich
zowel in de persoon bevinden als in zijn of haar omgeving.
Indicatoren van psychische stoornissen
➢ Distress (ongewone of langdurige symptomen van onbehagen of
angst)
➢ Onaangepastheid (telkens te veel drinken -> ontslagen worden)
➢ Irrationaliteit (praten met iemand die is overleden)
➢ Onvoorspelbaarheid (boos-blij)
➢ Onconventioneel en ongewenst gedrag (naakt door een
winkelcentrum lopen)
Gedrag is afwijkend als er twee of meer indicatoren aanwezig zijn. Deze
indicatoren zeggen weinig over iemand.
Hoe worden psychische stoornissen geclassificeerd?
DSM: de Diagnostic and Statistical Manual of mental disorders, die is
uitgebracht door de American Psychiatric Association; wereldwijd het
meest gebruikte classificatiesysteem voor psychologische en
psychiatrische stoornissen. In 2013 verscheen de nieuwste versie: de
DSM-5.
➢ Specifieke criteria voor de diagnose
➢ Gemeenschappelijke taal voor de beschrijving van de
psychopathologie
ICD: International Classification of Diseases. Classificatiesysteem van
zowel lichamelijke als psychische stoornissen
, Stemmingsstoornissen
Stemmingsstoornis: abnormale verstoring in emoties of stemming,
inclusief bipolaire en unipolaire stoornis. Stemmingsstoornissen worden
ook wel affectieve stoornissen genoemd.
Ernstige depressieve stoornis: een stemmingsstoornis die wordt
gekenmerkt door verlies van levenslust en/of zware neerslachtigheid. Het
is een vorm van depressie die niet afgewisseld wordt met manische
perioden.
Symptomen:
• Depressieve stemming
• Duidelijke vermindering van interesse voor of plezier in alle of bijna
alle activiteiten
• Onopzettelijk, duidelijk gewichtsverlies of onopzettelijke
gewichtstoename of een afname, respectievelijke toename van de
eetlust
• Slaapklachten
• Psychomotorische agitatie (gejaagdheid) of geremdheid
• Vermoeidheid of verlies van energie
• Gevoelens van waardeloosheid, of buitensporige onterechte
schuldgevoelens
• Vermindering van het vermogen om te denken, concentreren of
besluiteloosheid
• Gevoelens van wanhoop, suïcide
Depressie: tenminste vijf symptomen, in een periode van twee weken.
Tenminste één symptoom is een sombere stemming.
Psycholoog Martin Seligman stelde dat depressie de meest voorkomende
reden van alle opnames in een psychiatrisch ziekenhuis is. Depressie komt
onder jongeren van 18 tot 29 veel vaker voor dan onder oudere mensen.
Dit komt vaak door te veel werken, te veel stimulering en te weinig slaap.
Naast hoge verwachtingen, toenemend gebruik van drugs en alcohol. Het
meest zorgwekkende aan een depressie is dat 1 op de 50 mensen met
een ernstige depressie zelfmoord pleegt.
Oorzaken depressie:
➢ Genetische aanleg
➢ Biologische componenten
➢ Virale infectie
➢ Stressvolle gebeurtenissen
➢ Negatief zelfbeeld
➢ Aangeleerde hulpeloosheid
