Week 1
Oefenen: hier en nu. Behaviorisme en cognitieve psychologie
Ervaren: hier, nu en daar. Humanistische psychologie
Ontdekken: hier, nu, daar en toen. Psychodynamische
LGM:
Zwemmen:
Ai Chi:
Lichaamsbewustzijn, adembewustzijn, ontspanning.
Rustige steeds doorgaande bewegingen, zonder kracht, op geleiding van de
ademhaling (14-16 pmin), sequentie van minimaal 6 herhalingen.
Naast relaxatie ook bewezen verbetering van balans. Watergewenning volwassenen,
val-preventie programma’s, beweegprogramma’s bij neurologische aandoeningen.
In praktijk: borstdiep water, schrede stand met licht gebogen knieën.
Watertemperatuur thermo-neutraal.
Methodische principes:
De beweging gaat van klein naar groot m.b.t. bewegingsuitslag.
Van stabiel naar verplaatsing van het zwaartepunt.
Van symmetrische romphouding naar asymmetrische romphouding.
Van symmetrische beweging naar asymmetrische beweging.
Van visueel volgen naar proprioceptisch volgen.
Stappen:
1. Ademhaling voelen.
2. Heen en weer wiegen op ademhaling
3. Offering
4. Wiegen
5. 8/ slang
6. 1 benige offering
Stress is normaal. Optimale stress leidt tot piekprestaties. Teveel stress maakt ziek.
Klachten bij veel stress:
Lichamelijk: slapeloosheid, vermoeidheid, hartkloppingen, verhoogde spierspanning,
hoofdpijn, maag- en darmstoornissen, tandenknarsen.
Psychisch: lusteloosheid, somberheid, gejaagdheid, gespannen, snel geëmotioneerd,
snel geïrriteerd.
Gedragsmatige signalen: klagen en verwijten, piekeren, druk doen, te veel eten, te
veel alcohol, te veel medicijnen.
Progressieve relaxatie van Jacobson:
Van Jacobson, 1934
Richt zich op het verschil tussen spanning en ontspanning in de spieren.
, Progressief: steeds aanspreken van een volgende spiergroep, de deelnemer
uitnodigen steeds verder te ontspannen. Gevoel van aanspannen en ontspannen
aanleren dat steeds verfijnder wordt, dus proprioceptieve zintuigen leren gebruiken.
Toegepaste relaxatie van Öst: (5 fasen). Kan in een stoel en kan heel kort zijn.
1. Progressieve relaxatie. Aanspannen ontspannen.
2. Alleen ontspannen. Ontspannen 5-7 min. Rustig ademen. Ontspan je voorhoofd,
wenkbrauwen, etc. ontspan je nek schouders, armen, billen, dijen, etc.
3. Relaxatie gekoppeld aan zelfinstructie: zo goed mogelijk ontspannen. Daarna zeg je in
bij het inademen en ontspan bij het uitademen. Enkele minuten.
4. Differentiële relaxatie: zo goed mogelijk ontspannen met in de fase 2 geleerde
methode. Bewegingen uitvoeren terwijl je de rest van je lichaam zo ontspannen
mogelijk houdt. Ogen bewegen, daarna ook hoofd bewegen
5. Snelle relaxatie: rustig in en uitademen. Steeds ‘ontspan’ bij uitademen.
Autogene training: liggend, armen iets van je af met de handpalmen naar boven. Benen
10cm uit elkaar. Zwaarte en warmte voelen in armen en benen.
Aandacht naar je hart, je hartslag is rustig. Aandacht naar je hoofd, je voorhoofd is koel, je
gezicht rustig en ontspannen.
4 aspecten die van belang zijn voor de behandeling gericht op zelfregulatie van lichamelijke
spanning:
De sensitiviteit voor het waarnemen van lichaamssignalen door de client.
Het vermogen tot regulering van spanningen.
Het vermogen betekenissen te koppelen aan de lichamelijk ervaren spanning: bijv
vasthouden, meewerken/ behulpzaam zijn, controle houden, etc.
Het vermogen zelfstandig een aantal oefeningen te doen.
Sensorelaxatie: arm overgeven aan de therapeut en hiermee bewegingen doen. Client
vragen: help jij me mee? Etc. weet jij wel zeker dat jij je arm in mijn hand hebt gelegd?
Psychopathologie
PMT kan ingezet worden in de preventie, training en behandeling van stressproblemen.
Oefenen, ervaren en ontdekken.
PMT-strategieën:
Ervaringsgerichte-stimulerende strategie:
o Aanbieden van concreet-lichamelijke nieuwe of alternatieve ervaringen,
o Ontwikkelen en herontdekken van (bewegings)mogelijkheden.
o Elementen van identiteitsversterking, zelfontplooiing en
persoonlijkheidsontwikkeling. Bijv: contextmanipulatie en sensory awareness.
Oefengerichte-functionele strategie:
o Gericht op stabilisering, ontwikkelen en/of herstellen van de functies van het
lichaam. Bijv: spanningsregulatie.
o Gericht op het oefenen van gedrag. Bijv: weerbaarheidstraining voor
jongeren.
Ontdekkende-conflictgerichte strategie:
o Inzicht in mogelijke verwerking van de persoonlijke biografie staan centraal.
, o Accent ligt op de koppeling van lichamelijke ervaringen in het hier en nu met
vroegere sferen, gebeurtenissen en ervaringen (inzicht en aanbieden van
corrigerende ervaringen op het niveau van het lichaam is van belang.
Voorbeeld: pessopsychotherapie en symbolisch werken.
Oefenen: hier en nu.
Ervaren: hier, nu en daar.
Ontdekken: hier, nu, daar en toen.
Controlled approach: de client laat iemand anders steeds dichterbij komen en kiest zelf hoe
dicht bij door aan te geven of diegene nog dichter bij mag komen.
Gezonde stress: effecten op het brein: alerter, scherper geheugen. Pupillen wijder, sneller
ademen, minder speeksel, hogere hartslag, hogere bloeddruk, meer immuun cellen,
spijsvertering geremd, haren gaan overeind staan, spieren spannen aan.
Ongezonde stress: effecten op het brein: angstiger, impulsiever, verminderde werking
geheugen. Chronische hoge bloeddruk geeft verhoogde kans op hart- en vaatziekten, te veel
glucose in bloed: verhoogde insuline productie, verhoogde kans op diabetes.
Gewichtstoename: vrijgekomen glucose vooral in buik omgezet in vet.
Stress: een ervaring van negatieve spanning die optreedt als mensen het idee hebben dat de
situatie hun draagkracht te boven gaat.
Als de draaglast groter wordt dan de draagkracht, wordt de stress negatief.
Spanningsbronnen of stressoren: (veroorzakers van stress):
Opeenstapeling van alledaagse, kleine tegenslagen.
‘life events’ ingrijpende negatieve/ positieve gebeurtenissen.
Chronische moeilijke situaties.
Veerkracht: het vermogen van iets om na te zijn uitgerekt of ingedrukt, weer de
oorspronkelijke vorm of positie aan te nemen. Op mensen: het vermogen om snel te
herstellen. Capaciteit/ competent. Behoud gezond functioneren + herstel nadien. Ondanks
stress en eisen.
Factoren die veerkracht beïnvloeden op individueel niveau:
Persoonlijkheid: zelfvertrouwen, doorzettingsvermogen, vastberadenheid,
aanpassingsvermogen, hardiness (doel in leven, gevoel van invloed kunnen
uitoefenen, leren van + en – ervaringen).
Religie en spiritualiteit.
Steunend sociale context: je staat er niet alleen voor.
Factoren die veerkracht beïnvloeden op gemeenschapsniveau:
Mate van verbonden voelen, mate van elkaar vertrouwen, mate van participatie. Hoe
hechter en sterker de band, des te groter de kans op een verhoogde individuele en
groepsveerkracht.
Soorten coping:
Emotiegerichte coping:
o Uiten van emoties (e), hoopvolle fantasieën (i), sociale steun zoeken (e).
Oefenen: hier en nu. Behaviorisme en cognitieve psychologie
Ervaren: hier, nu en daar. Humanistische psychologie
Ontdekken: hier, nu, daar en toen. Psychodynamische
LGM:
Zwemmen:
Ai Chi:
Lichaamsbewustzijn, adembewustzijn, ontspanning.
Rustige steeds doorgaande bewegingen, zonder kracht, op geleiding van de
ademhaling (14-16 pmin), sequentie van minimaal 6 herhalingen.
Naast relaxatie ook bewezen verbetering van balans. Watergewenning volwassenen,
val-preventie programma’s, beweegprogramma’s bij neurologische aandoeningen.
In praktijk: borstdiep water, schrede stand met licht gebogen knieën.
Watertemperatuur thermo-neutraal.
Methodische principes:
De beweging gaat van klein naar groot m.b.t. bewegingsuitslag.
Van stabiel naar verplaatsing van het zwaartepunt.
Van symmetrische romphouding naar asymmetrische romphouding.
Van symmetrische beweging naar asymmetrische beweging.
Van visueel volgen naar proprioceptisch volgen.
Stappen:
1. Ademhaling voelen.
2. Heen en weer wiegen op ademhaling
3. Offering
4. Wiegen
5. 8/ slang
6. 1 benige offering
Stress is normaal. Optimale stress leidt tot piekprestaties. Teveel stress maakt ziek.
Klachten bij veel stress:
Lichamelijk: slapeloosheid, vermoeidheid, hartkloppingen, verhoogde spierspanning,
hoofdpijn, maag- en darmstoornissen, tandenknarsen.
Psychisch: lusteloosheid, somberheid, gejaagdheid, gespannen, snel geëmotioneerd,
snel geïrriteerd.
Gedragsmatige signalen: klagen en verwijten, piekeren, druk doen, te veel eten, te
veel alcohol, te veel medicijnen.
Progressieve relaxatie van Jacobson:
Van Jacobson, 1934
Richt zich op het verschil tussen spanning en ontspanning in de spieren.
, Progressief: steeds aanspreken van een volgende spiergroep, de deelnemer
uitnodigen steeds verder te ontspannen. Gevoel van aanspannen en ontspannen
aanleren dat steeds verfijnder wordt, dus proprioceptieve zintuigen leren gebruiken.
Toegepaste relaxatie van Öst: (5 fasen). Kan in een stoel en kan heel kort zijn.
1. Progressieve relaxatie. Aanspannen ontspannen.
2. Alleen ontspannen. Ontspannen 5-7 min. Rustig ademen. Ontspan je voorhoofd,
wenkbrauwen, etc. ontspan je nek schouders, armen, billen, dijen, etc.
3. Relaxatie gekoppeld aan zelfinstructie: zo goed mogelijk ontspannen. Daarna zeg je in
bij het inademen en ontspan bij het uitademen. Enkele minuten.
4. Differentiële relaxatie: zo goed mogelijk ontspannen met in de fase 2 geleerde
methode. Bewegingen uitvoeren terwijl je de rest van je lichaam zo ontspannen
mogelijk houdt. Ogen bewegen, daarna ook hoofd bewegen
5. Snelle relaxatie: rustig in en uitademen. Steeds ‘ontspan’ bij uitademen.
Autogene training: liggend, armen iets van je af met de handpalmen naar boven. Benen
10cm uit elkaar. Zwaarte en warmte voelen in armen en benen.
Aandacht naar je hart, je hartslag is rustig. Aandacht naar je hoofd, je voorhoofd is koel, je
gezicht rustig en ontspannen.
4 aspecten die van belang zijn voor de behandeling gericht op zelfregulatie van lichamelijke
spanning:
De sensitiviteit voor het waarnemen van lichaamssignalen door de client.
Het vermogen tot regulering van spanningen.
Het vermogen betekenissen te koppelen aan de lichamelijk ervaren spanning: bijv
vasthouden, meewerken/ behulpzaam zijn, controle houden, etc.
Het vermogen zelfstandig een aantal oefeningen te doen.
Sensorelaxatie: arm overgeven aan de therapeut en hiermee bewegingen doen. Client
vragen: help jij me mee? Etc. weet jij wel zeker dat jij je arm in mijn hand hebt gelegd?
Psychopathologie
PMT kan ingezet worden in de preventie, training en behandeling van stressproblemen.
Oefenen, ervaren en ontdekken.
PMT-strategieën:
Ervaringsgerichte-stimulerende strategie:
o Aanbieden van concreet-lichamelijke nieuwe of alternatieve ervaringen,
o Ontwikkelen en herontdekken van (bewegings)mogelijkheden.
o Elementen van identiteitsversterking, zelfontplooiing en
persoonlijkheidsontwikkeling. Bijv: contextmanipulatie en sensory awareness.
Oefengerichte-functionele strategie:
o Gericht op stabilisering, ontwikkelen en/of herstellen van de functies van het
lichaam. Bijv: spanningsregulatie.
o Gericht op het oefenen van gedrag. Bijv: weerbaarheidstraining voor
jongeren.
Ontdekkende-conflictgerichte strategie:
o Inzicht in mogelijke verwerking van de persoonlijke biografie staan centraal.
, o Accent ligt op de koppeling van lichamelijke ervaringen in het hier en nu met
vroegere sferen, gebeurtenissen en ervaringen (inzicht en aanbieden van
corrigerende ervaringen op het niveau van het lichaam is van belang.
Voorbeeld: pessopsychotherapie en symbolisch werken.
Oefenen: hier en nu.
Ervaren: hier, nu en daar.
Ontdekken: hier, nu, daar en toen.
Controlled approach: de client laat iemand anders steeds dichterbij komen en kiest zelf hoe
dicht bij door aan te geven of diegene nog dichter bij mag komen.
Gezonde stress: effecten op het brein: alerter, scherper geheugen. Pupillen wijder, sneller
ademen, minder speeksel, hogere hartslag, hogere bloeddruk, meer immuun cellen,
spijsvertering geremd, haren gaan overeind staan, spieren spannen aan.
Ongezonde stress: effecten op het brein: angstiger, impulsiever, verminderde werking
geheugen. Chronische hoge bloeddruk geeft verhoogde kans op hart- en vaatziekten, te veel
glucose in bloed: verhoogde insuline productie, verhoogde kans op diabetes.
Gewichtstoename: vrijgekomen glucose vooral in buik omgezet in vet.
Stress: een ervaring van negatieve spanning die optreedt als mensen het idee hebben dat de
situatie hun draagkracht te boven gaat.
Als de draaglast groter wordt dan de draagkracht, wordt de stress negatief.
Spanningsbronnen of stressoren: (veroorzakers van stress):
Opeenstapeling van alledaagse, kleine tegenslagen.
‘life events’ ingrijpende negatieve/ positieve gebeurtenissen.
Chronische moeilijke situaties.
Veerkracht: het vermogen van iets om na te zijn uitgerekt of ingedrukt, weer de
oorspronkelijke vorm of positie aan te nemen. Op mensen: het vermogen om snel te
herstellen. Capaciteit/ competent. Behoud gezond functioneren + herstel nadien. Ondanks
stress en eisen.
Factoren die veerkracht beïnvloeden op individueel niveau:
Persoonlijkheid: zelfvertrouwen, doorzettingsvermogen, vastberadenheid,
aanpassingsvermogen, hardiness (doel in leven, gevoel van invloed kunnen
uitoefenen, leren van + en – ervaringen).
Religie en spiritualiteit.
Steunend sociale context: je staat er niet alleen voor.
Factoren die veerkracht beïnvloeden op gemeenschapsniveau:
Mate van verbonden voelen, mate van elkaar vertrouwen, mate van participatie. Hoe
hechter en sterker de band, des te groter de kans op een verhoogde individuele en
groepsveerkracht.
Soorten coping:
Emotiegerichte coping:
o Uiten van emoties (e), hoopvolle fantasieën (i), sociale steun zoeken (e).
