Project EBP3
Larynxcarcinoom
MRI
MBRT
Leerjaar 2
Semester 2
,Inhoudsopgave
Body of Knowledge......................................................................................................................................................................... 3
Casus ................................................................................................................................................................................................... 3
Anatomie ............................................................................................................................................................................................. 3
Fysiologie ............................................................................................................................................................................................. 4
Pathologie............................................................................................................................................................................................ 4
Epidemiologie................................................................................................................................................................................. 4
Etiologie ......................................................................................................................................................................................... 4
Locatie larynxcarcinoom ...................................................................................................................................................................... 5
Symptomen.......................................................................................................................................................................................... 5
Diagnostiek .......................................................................................................................................................................................... 5
Classificatie .......................................................................................................................................................................................... 6
Therapie ............................................................................................................................................................................................... 8
Prognose .............................................................................................................................................................................................. 8
Inleiding ......................................................................................................................................................................................... 8
Argumentatie met betrekking tot multidisciplinair handelen .......................................................................................................... 9
Flowchart ............................................................................................................................................................................................. 9
Data synthese .................................................................................................................................................................................... 10
Tabel 7: Data-extractietabel: ............................................................................................................................................................. 10
Discussie ............................................................................................................................................................................................ 11
Conclusie ............................................................................................................................................................................................ 13
Beroepsmatig handelen ................................................................................................................................................................ 14
Voorbereidende fase .......................................................................................................................................................................... 14
MRI-veiligheid .............................................................................................................................................................................. 14
Voorbereiding patiënt .................................................................................................................................................................. 14
Apparatuur en middelen .............................................................................................................................................................. 14
Contrastmiddel............................................................................................................................................................................. 15
Uitvoerende fase .......................................................................................................................................................................... 15
Survey Scan – Gradiënt Echo (GRE)............................................................................................................................................... 16
Conventionele scan – T2w TSE SPIR .............................................................................................................................................. 18
Functionele scan – SS-SE-EPI DWI ................................................................................................................................................. 20
Evaluatiefase ................................................................................................................................................................................. 23
Postprocessing ................................................................................................................................................................................... 23
DWI (ADC-map) ............................................................................................................................................................................ 23
Nazorg ............................................................................................................................................................................................... 24
Literatuurlijst................................................................................................................................................................................ 25
Bijlagen ........................................................................................................................................................................................ 27
Bijlage 1: Screeningsformulier ........................................................................................................................................................... 27
Bijlage 2: Full text artikelen ............................................................................................................................................................... 29
Bijlage 3: Beoordelingsformulieren artikelen ..................................................................................................................................... 61
Artikel 1 ........................................................................................................................................................................................ 61
Artikel 2 ........................................................................................................................................................................................ 65
Artikel 3 ........................................................................................................................................................................................ 68
Bijlage 4: Beoordeling samenwerking ................................................................................................................................................ 73
2
,Body of Knowledge
Casus
7. Magnetic Resonance Imaging (MRI) ter stadiering bij een patiënt met Larynx carcinoom
Een patiënt, 63 jaar, komt met klachten van pijn in de keel en heesheid bij de huisarts. De pijn wordt
erger bij het slikken en uitstraling naar beide oren. Tevens is er sprake van een verhoogde
slijmproductie. De huisarts stuurt de patiënt door naar de Keel Neus Oor-arts (KNO-arts), die een
laryngoscopie uitvoert waarbij een proces met onregelmatige begrenzing wordt aangetroffen in de
larynx, welke sterk verdacht is voor een maligniteit. Dit wordt bevestigd door histologisch onderzoek.
De KNO-arts vraagt een MRI aan ter stadiering.
Anatomie
De larynx ligt mediaal in het lichaam, ter hoogte van C3- tot en met C7. De larynx is te vinden aan de
anterior zijde van het lichaam. De lengte van de larynx ligt tussen de 4 en 5 cm, de breedte (anterior-
posterior) van de larynx is iets korter in diameter. (1)
Organen die in verbinding staan met de larynx komen voort uit het ademhalingsstelsel. In figuur 1 is te
zien dat het transportgedeelte van de luchtwegen begint bij de mond- en neusholte die doorloopt als
farynx, dan de larynx en uiteindelijk de trachea. De trachea loopt door richting de longen naar de
bronchiën en de grootste bronchiolen. (2)
Mucosa bekleden de holle ruimte met slijm die met de buitenwereld in contact staan, dus ook de
luchtwegen. (2) Het slijm beschermt de longen door middel van mucociliaire klaring waardoor
chemicaliën en vreemde deeltjes die niet in de luchtwegen thuishoren via het slijm in het maag-darm
kanaal terecht komen. (3)
Banden en skeletspieren houden kraakbeenderen waaruit de larynx bestaat op zijn plek. De epiglottis,
het cartilago thyroidea en het cartilago cricoïdea zijn de drie grootste kraakbeenstukken. (1) De
epiglottis steekt boven de stemplooien uit. Het cartilago thyroidea is het grootste kraakbeen van de
drie bovengenoemde structuren. Deze vormt de voorste en zijgedeelten van de larynx. De rechter- en
linker laminae versmelten richting anterior en vormen hierbij de prominentia laryngea, deze is het
meest prominent bij post- puberale mannen. De ware- en valse stemplooien zitten gehecht aan de
cartilago arytenoidea die middels ligamenten vastzitten tussen het cartilago thyroidea. (2,4) Het
cartilago cricoïdea vertegenwoordigt het meest caudale gedeelte van de larynx. (4) In figuur 1 en 2 is
een overzicht te zien van de larynx met bovengenoemde structuren.
Figuur 1: Sagittale doorsnede neusholte en farynx. (2)
3
, Fysiologie
Eén van de functies van de larynx is om de onderste
luchtwegen te beschermen tegen het doorlaten van
voedsel en vloeistoffen in de trachea tijdens het
ademen. Dit is de primaire functie van de larynx. (1)
De epiglottis en de valse stemplooien helpen
voorkomen dat voedsel en/of vloeistoffen in de
trachea komen door het blokkeren van de ingang
naar de trachea, zie figuur 2. Een hoestreflex
ontstaat wanneer voedsel en vloeistoffen in
aanraking komen met de stembanden. Deze
hoestreflex is ook nodig voor de afvoer van slijm.
Het afvoeren van slijm gebeurt ook middels de
trilharen in de luchtwegen. (2)
De larynx is ook verantwoordelijk voor fonatie. De
ware stembanden zijn betrokken bij de vorming van
geluid. Geluidsgolven worden gevormd wanneer
lucht de stemspleet passeert. De toonhoogte van Figuur 2: De larynx en de bescherming van de trachea. (2)
het geluid dat wordt voortgebracht hangt af van Tijdens het slikken komt de larynx omhoog. De epiglottis vouwt
zich dan naar achteren waardoor de ingang naar de trachea
de diameter, de lengte en de spanning van de
sluit. (2)
stemplooien. (2)
Pathologie
Epidemiologie
In 2021 zijn 677 mensen in Nederland gediagnosticeerd met larynxcarcinoom. Hiervan is het grootste
deel man. Van de 677 mensen die gediagnosticeerd werden in 2021 met larynxcarcinoom is 80% man
en 20% vrouw. (5) Met ongeveer 700 nieuwe patiënten bij elkaar is de incidentie van larynxcarcinoom
al jaren stabiel. (6) In figuur 3 is te zien dat larynxcarcinoom het meest voorkomt bij mensen ouder
dan 60 jaar. (5)
Figuur 3: diagnose larynxcarcinoom per leeftijdsgroep. (5)
Etiologie
Larynxcarcinoom wordt meestal gediagnosticeerd bij mensen met een significante rookgeschiedenis.
Naar schatting wordt roken geassocieerd met 70% tot 95% van alle gevallen van larynxcarcinoom. Ook
alcoholconsumptie wordt in verband gebracht voor het ontwikkelen van larynxcarcinoom, alleen het
onafhankelijke effect van zwaar alcoholmisbruik op het ontwikkelen van larynxcarcinoom is niet
duidelijk, aangezien dit vaak in verband staat met roken. Andere risicofactoren voor het ontwikkelen
van larynxcarcinoom zijn een gevorderde leeftijd, infectie met het humaan papillomavirus (HPV), een
dieet met weinig groene bladgroenten of een dieet rijk aan vetten en zout geconserveerd vlees en
blootstelling aan verf, asbest en/of benzine dampen. (7)
4
Larynxcarcinoom
MRI
MBRT
Leerjaar 2
Semester 2
,Inhoudsopgave
Body of Knowledge......................................................................................................................................................................... 3
Casus ................................................................................................................................................................................................... 3
Anatomie ............................................................................................................................................................................................. 3
Fysiologie ............................................................................................................................................................................................. 4
Pathologie............................................................................................................................................................................................ 4
Epidemiologie................................................................................................................................................................................. 4
Etiologie ......................................................................................................................................................................................... 4
Locatie larynxcarcinoom ...................................................................................................................................................................... 5
Symptomen.......................................................................................................................................................................................... 5
Diagnostiek .......................................................................................................................................................................................... 5
Classificatie .......................................................................................................................................................................................... 6
Therapie ............................................................................................................................................................................................... 8
Prognose .............................................................................................................................................................................................. 8
Inleiding ......................................................................................................................................................................................... 8
Argumentatie met betrekking tot multidisciplinair handelen .......................................................................................................... 9
Flowchart ............................................................................................................................................................................................. 9
Data synthese .................................................................................................................................................................................... 10
Tabel 7: Data-extractietabel: ............................................................................................................................................................. 10
Discussie ............................................................................................................................................................................................ 11
Conclusie ............................................................................................................................................................................................ 13
Beroepsmatig handelen ................................................................................................................................................................ 14
Voorbereidende fase .......................................................................................................................................................................... 14
MRI-veiligheid .............................................................................................................................................................................. 14
Voorbereiding patiënt .................................................................................................................................................................. 14
Apparatuur en middelen .............................................................................................................................................................. 14
Contrastmiddel............................................................................................................................................................................. 15
Uitvoerende fase .......................................................................................................................................................................... 15
Survey Scan – Gradiënt Echo (GRE)............................................................................................................................................... 16
Conventionele scan – T2w TSE SPIR .............................................................................................................................................. 18
Functionele scan – SS-SE-EPI DWI ................................................................................................................................................. 20
Evaluatiefase ................................................................................................................................................................................. 23
Postprocessing ................................................................................................................................................................................... 23
DWI (ADC-map) ............................................................................................................................................................................ 23
Nazorg ............................................................................................................................................................................................... 24
Literatuurlijst................................................................................................................................................................................ 25
Bijlagen ........................................................................................................................................................................................ 27
Bijlage 1: Screeningsformulier ........................................................................................................................................................... 27
Bijlage 2: Full text artikelen ............................................................................................................................................................... 29
Bijlage 3: Beoordelingsformulieren artikelen ..................................................................................................................................... 61
Artikel 1 ........................................................................................................................................................................................ 61
Artikel 2 ........................................................................................................................................................................................ 65
Artikel 3 ........................................................................................................................................................................................ 68
Bijlage 4: Beoordeling samenwerking ................................................................................................................................................ 73
2
,Body of Knowledge
Casus
7. Magnetic Resonance Imaging (MRI) ter stadiering bij een patiënt met Larynx carcinoom
Een patiënt, 63 jaar, komt met klachten van pijn in de keel en heesheid bij de huisarts. De pijn wordt
erger bij het slikken en uitstraling naar beide oren. Tevens is er sprake van een verhoogde
slijmproductie. De huisarts stuurt de patiënt door naar de Keel Neus Oor-arts (KNO-arts), die een
laryngoscopie uitvoert waarbij een proces met onregelmatige begrenzing wordt aangetroffen in de
larynx, welke sterk verdacht is voor een maligniteit. Dit wordt bevestigd door histologisch onderzoek.
De KNO-arts vraagt een MRI aan ter stadiering.
Anatomie
De larynx ligt mediaal in het lichaam, ter hoogte van C3- tot en met C7. De larynx is te vinden aan de
anterior zijde van het lichaam. De lengte van de larynx ligt tussen de 4 en 5 cm, de breedte (anterior-
posterior) van de larynx is iets korter in diameter. (1)
Organen die in verbinding staan met de larynx komen voort uit het ademhalingsstelsel. In figuur 1 is te
zien dat het transportgedeelte van de luchtwegen begint bij de mond- en neusholte die doorloopt als
farynx, dan de larynx en uiteindelijk de trachea. De trachea loopt door richting de longen naar de
bronchiën en de grootste bronchiolen. (2)
Mucosa bekleden de holle ruimte met slijm die met de buitenwereld in contact staan, dus ook de
luchtwegen. (2) Het slijm beschermt de longen door middel van mucociliaire klaring waardoor
chemicaliën en vreemde deeltjes die niet in de luchtwegen thuishoren via het slijm in het maag-darm
kanaal terecht komen. (3)
Banden en skeletspieren houden kraakbeenderen waaruit de larynx bestaat op zijn plek. De epiglottis,
het cartilago thyroidea en het cartilago cricoïdea zijn de drie grootste kraakbeenstukken. (1) De
epiglottis steekt boven de stemplooien uit. Het cartilago thyroidea is het grootste kraakbeen van de
drie bovengenoemde structuren. Deze vormt de voorste en zijgedeelten van de larynx. De rechter- en
linker laminae versmelten richting anterior en vormen hierbij de prominentia laryngea, deze is het
meest prominent bij post- puberale mannen. De ware- en valse stemplooien zitten gehecht aan de
cartilago arytenoidea die middels ligamenten vastzitten tussen het cartilago thyroidea. (2,4) Het
cartilago cricoïdea vertegenwoordigt het meest caudale gedeelte van de larynx. (4) In figuur 1 en 2 is
een overzicht te zien van de larynx met bovengenoemde structuren.
Figuur 1: Sagittale doorsnede neusholte en farynx. (2)
3
, Fysiologie
Eén van de functies van de larynx is om de onderste
luchtwegen te beschermen tegen het doorlaten van
voedsel en vloeistoffen in de trachea tijdens het
ademen. Dit is de primaire functie van de larynx. (1)
De epiglottis en de valse stemplooien helpen
voorkomen dat voedsel en/of vloeistoffen in de
trachea komen door het blokkeren van de ingang
naar de trachea, zie figuur 2. Een hoestreflex
ontstaat wanneer voedsel en vloeistoffen in
aanraking komen met de stembanden. Deze
hoestreflex is ook nodig voor de afvoer van slijm.
Het afvoeren van slijm gebeurt ook middels de
trilharen in de luchtwegen. (2)
De larynx is ook verantwoordelijk voor fonatie. De
ware stembanden zijn betrokken bij de vorming van
geluid. Geluidsgolven worden gevormd wanneer
lucht de stemspleet passeert. De toonhoogte van Figuur 2: De larynx en de bescherming van de trachea. (2)
het geluid dat wordt voortgebracht hangt af van Tijdens het slikken komt de larynx omhoog. De epiglottis vouwt
zich dan naar achteren waardoor de ingang naar de trachea
de diameter, de lengte en de spanning van de
sluit. (2)
stemplooien. (2)
Pathologie
Epidemiologie
In 2021 zijn 677 mensen in Nederland gediagnosticeerd met larynxcarcinoom. Hiervan is het grootste
deel man. Van de 677 mensen die gediagnosticeerd werden in 2021 met larynxcarcinoom is 80% man
en 20% vrouw. (5) Met ongeveer 700 nieuwe patiënten bij elkaar is de incidentie van larynxcarcinoom
al jaren stabiel. (6) In figuur 3 is te zien dat larynxcarcinoom het meest voorkomt bij mensen ouder
dan 60 jaar. (5)
Figuur 3: diagnose larynxcarcinoom per leeftijdsgroep. (5)
Etiologie
Larynxcarcinoom wordt meestal gediagnosticeerd bij mensen met een significante rookgeschiedenis.
Naar schatting wordt roken geassocieerd met 70% tot 95% van alle gevallen van larynxcarcinoom. Ook
alcoholconsumptie wordt in verband gebracht voor het ontwikkelen van larynxcarcinoom, alleen het
onafhankelijke effect van zwaar alcoholmisbruik op het ontwikkelen van larynxcarcinoom is niet
duidelijk, aangezien dit vaak in verband staat met roken. Andere risicofactoren voor het ontwikkelen
van larynxcarcinoom zijn een gevorderde leeftijd, infectie met het humaan papillomavirus (HPV), een
dieet met weinig groene bladgroenten of een dieet rijk aan vetten en zout geconserveerd vlees en
blootstelling aan verf, asbest en/of benzine dampen. (7)
4
