Bloedvolume-< lichaamsgewicht ( kg) delen 13-< pasgeboren en kinderen delen 11 ( niet te veel
vetweefsel)
Volwassen-<4 à 6 liter=6 à 8 % van het totale lichaamsgewicht
Bloed-<vloeibaar bloedwei of bloedplasma (55 %) en vormelementen (45 %)
Plasma=plasma bevat 91 % water waarin 9 % stoffen opgelost (anorganische: Na+ , Cl- , HCO3
organische: vetten, koolhydraten, hormonen, eiwitten)
Vormelementen=
rode bloedcellen of erytrocyten
rode schijf-< biconcaaf ( ingedeukt in het midden ) -<gemiddelde diameter van 7,5 µm, een
gemiddelde dikte van 2 µm en geen kern-< vervormbaar voor haarvaten en weefsel-<
beenmerg gevormd en leven 120 dagen-< belangrijkste bestanddeel hemoglobine
Referentiewaarden =
Vrouw: 3 500 000 – 5 500 000 rode bloedcellen per mm³bloed of 3,5 – 5,5 x 1012 rode
bloedcellen per liter bloed
Man: 4 300 000 – 5 900 000 rode bloedcellen per mm³ bloed of 4 ,3 – 5,9 x 1012 rode
bloedcellen per liter bloed.
Pasgeboren heel hoog
witte bloedcellen of leukocyten
min of meer rond met kern en groter dan rbc-<gemiddeld van 8 tot 20 µm naargelang de
soort
Referentiewaarden
Volwassenen: 4 000 – 10 000 witte bloedcellen per mm3 bloed
Kinderen: 7 000 – 17 000 witte bloedcellen per mm3 bloed
Zuigelingen: 10 000 – 30 000 witte bloedcellen per mm3 bloed
bloedplaatjes of trombocyten
kleine onregelmatig afgelijnde celfragmenten-<uit megakaryocyten in het beenmerg-<schijf-
of spoelvormig-<doorsnede van 2 à 4 µm en een dikte van 1 à 1,5 µm-< geen kern wel
azurofiele korrels-< leven 10 dagen -<afgebroken in het reticulo-endotheliale systeem van de
milt, de lever en het beenmerg-<afdichting van kleine wonden=hemostatische prop
Referentiewaarden
150 – 350 x 109 trombocyten per liter bloed (SI-eenheid)
150 000 – 350 000 trombocyten per mm3 bloed (conventionele eenheid)
Bloedfuncties
Rode bloedcellen=transporteren van zuurstof en koolstofdioxide
Wbc=afweer tegen infecties en het binnendringen van lichaamsvreemde stoffen
Bloedplaatjes= stelpen van kleine bloedingen en verder bij de bloedstolling
-<regulatie van de lichaamstemperatuur, waterhuishouding en bij de regulatie van het zuur-
base-evenwicht, transport, bescherming, herstel bij verwondingen
Bloedafname
, vaak bepaald door de aard van de aangevraagde bepalingen en/of de nodige hoeveelheid
bloed-<hematologische bepalingen volstaat capillair of veneus bloed
-<Capillair bloed
afkomstig uit de dunne haarvaten (capillairen) en de kleine slagaders (arteriolen)-<
vingertop-, oorlel- of hielprik
huid gedesinfecteerd met alcohol 70 %-< beschadig of verdund = droogvrijven-<steriel stilet
geprikt-< nadeel: afgenomen hoeveelheid bloed zeer variabel-< moet spontaan -< anders
bloedplaatjes in wonde achterblijven en/of verdund weefselvocht-< eerste druppel
weggeveegd door kapotte cellen prik
-<Veneus bloed
Organen naar hart-< prik =elleboogplooi=vacuümsysteem-< prik bloedafname dokter
-<Arterieel bloed
Hart naar organen-<pols of de lies door arts
Bloed opgevangen
Stollen door fibrinogeen naar fibrine tot fibrinenetwerk = bloedkoek -< trekt samen
(retractie) = bloedvloeistof (serum-< plasma zonder fibrinogeen) naar buiten -< 15 min
Bloedplasma= vloeistof van de cellen te scheiden na centrifugeren van het bloedmonster-<
antistollingsmiddel of anticoagulans voor niet te stollen -<plasma = minder hemolysegevaar
Afwijkend uitzicht van plasma en serum
geel verhoogde bilirubineconcentratie komt voor bij leverziekten
Roze/ rood verhoogde hemoglobineconcentratie
kleurloos ijzergebreksanemie
Strogele licht verhoogde bilirubineconcentratie
bruin methemoglobine
Hemolyse
Kapot gaan rbc (lyseren)-< hemoglobine naar plsama/ serum -<beperkt door correct bewaren
Stollingscascade-< fibrinogeen naar fibrine -<keuze van het anticoagulans= afhankelijk
bepaling-<anticoagulans schakelt een of meer van de stollingsfactoren uit-< onttrekt ca+ =
Heparine maakt enzym trombine onwerkzaam= niet stollen
blauw Na-citraat=stollingsonderzoek en voor de bezinkingssnelheid
grijs Na-oxalaat en Na-fluoride=hemo(cyto)metrische bepalingen,
enzymactiviteitbepalingen of substraatbepalingen
paars di-natrium EDTA= beste hematologische bepalingen= trombocyten nt klonteren
groen Heparine=hemo(cyto)metrische bepalingen
Edta= ethyleendiamine-tetra-azijnzuur
Bewaren van bloed - plasma – serum
Niet langer bewaren dan deze tabel -< anders bepalingen niet meer correct -< bloed gaat
anders gaan reageren
vetweefsel)
Volwassen-<4 à 6 liter=6 à 8 % van het totale lichaamsgewicht
Bloed-<vloeibaar bloedwei of bloedplasma (55 %) en vormelementen (45 %)
Plasma=plasma bevat 91 % water waarin 9 % stoffen opgelost (anorganische: Na+ , Cl- , HCO3
organische: vetten, koolhydraten, hormonen, eiwitten)
Vormelementen=
rode bloedcellen of erytrocyten
rode schijf-< biconcaaf ( ingedeukt in het midden ) -<gemiddelde diameter van 7,5 µm, een
gemiddelde dikte van 2 µm en geen kern-< vervormbaar voor haarvaten en weefsel-<
beenmerg gevormd en leven 120 dagen-< belangrijkste bestanddeel hemoglobine
Referentiewaarden =
Vrouw: 3 500 000 – 5 500 000 rode bloedcellen per mm³bloed of 3,5 – 5,5 x 1012 rode
bloedcellen per liter bloed
Man: 4 300 000 – 5 900 000 rode bloedcellen per mm³ bloed of 4 ,3 – 5,9 x 1012 rode
bloedcellen per liter bloed.
Pasgeboren heel hoog
witte bloedcellen of leukocyten
min of meer rond met kern en groter dan rbc-<gemiddeld van 8 tot 20 µm naargelang de
soort
Referentiewaarden
Volwassenen: 4 000 – 10 000 witte bloedcellen per mm3 bloed
Kinderen: 7 000 – 17 000 witte bloedcellen per mm3 bloed
Zuigelingen: 10 000 – 30 000 witte bloedcellen per mm3 bloed
bloedplaatjes of trombocyten
kleine onregelmatig afgelijnde celfragmenten-<uit megakaryocyten in het beenmerg-<schijf-
of spoelvormig-<doorsnede van 2 à 4 µm en een dikte van 1 à 1,5 µm-< geen kern wel
azurofiele korrels-< leven 10 dagen -<afgebroken in het reticulo-endotheliale systeem van de
milt, de lever en het beenmerg-<afdichting van kleine wonden=hemostatische prop
Referentiewaarden
150 – 350 x 109 trombocyten per liter bloed (SI-eenheid)
150 000 – 350 000 trombocyten per mm3 bloed (conventionele eenheid)
Bloedfuncties
Rode bloedcellen=transporteren van zuurstof en koolstofdioxide
Wbc=afweer tegen infecties en het binnendringen van lichaamsvreemde stoffen
Bloedplaatjes= stelpen van kleine bloedingen en verder bij de bloedstolling
-<regulatie van de lichaamstemperatuur, waterhuishouding en bij de regulatie van het zuur-
base-evenwicht, transport, bescherming, herstel bij verwondingen
Bloedafname
, vaak bepaald door de aard van de aangevraagde bepalingen en/of de nodige hoeveelheid
bloed-<hematologische bepalingen volstaat capillair of veneus bloed
-<Capillair bloed
afkomstig uit de dunne haarvaten (capillairen) en de kleine slagaders (arteriolen)-<
vingertop-, oorlel- of hielprik
huid gedesinfecteerd met alcohol 70 %-< beschadig of verdund = droogvrijven-<steriel stilet
geprikt-< nadeel: afgenomen hoeveelheid bloed zeer variabel-< moet spontaan -< anders
bloedplaatjes in wonde achterblijven en/of verdund weefselvocht-< eerste druppel
weggeveegd door kapotte cellen prik
-<Veneus bloed
Organen naar hart-< prik =elleboogplooi=vacuümsysteem-< prik bloedafname dokter
-<Arterieel bloed
Hart naar organen-<pols of de lies door arts
Bloed opgevangen
Stollen door fibrinogeen naar fibrine tot fibrinenetwerk = bloedkoek -< trekt samen
(retractie) = bloedvloeistof (serum-< plasma zonder fibrinogeen) naar buiten -< 15 min
Bloedplasma= vloeistof van de cellen te scheiden na centrifugeren van het bloedmonster-<
antistollingsmiddel of anticoagulans voor niet te stollen -<plasma = minder hemolysegevaar
Afwijkend uitzicht van plasma en serum
geel verhoogde bilirubineconcentratie komt voor bij leverziekten
Roze/ rood verhoogde hemoglobineconcentratie
kleurloos ijzergebreksanemie
Strogele licht verhoogde bilirubineconcentratie
bruin methemoglobine
Hemolyse
Kapot gaan rbc (lyseren)-< hemoglobine naar plsama/ serum -<beperkt door correct bewaren
Stollingscascade-< fibrinogeen naar fibrine -<keuze van het anticoagulans= afhankelijk
bepaling-<anticoagulans schakelt een of meer van de stollingsfactoren uit-< onttrekt ca+ =
Heparine maakt enzym trombine onwerkzaam= niet stollen
blauw Na-citraat=stollingsonderzoek en voor de bezinkingssnelheid
grijs Na-oxalaat en Na-fluoride=hemo(cyto)metrische bepalingen,
enzymactiviteitbepalingen of substraatbepalingen
paars di-natrium EDTA= beste hematologische bepalingen= trombocyten nt klonteren
groen Heparine=hemo(cyto)metrische bepalingen
Edta= ethyleendiamine-tetra-azijnzuur
Bewaren van bloed - plasma – serum
Niet langer bewaren dan deze tabel -< anders bepalingen niet meer correct -< bloed gaat
anders gaan reageren
