Pijn
Stappen Dosering of type medicatie Opmerkingen
1: < 1 maand: 3-4dd 500-1000mg - Contra-indicatie
Paracetamol >1 maand: - Ernstige leverinsufficiëntie
- zonder risicofactoren: 3 g/dag
- Met risicofactoren: 2 g/dag
- Sterk verhoogd risico (≥2
risicofactoren): 1,5 g/dag
2: NSAID Naproxen: 2dd 250-500mg - Naproxen → laagste CVR, hoogste GIR
toevoegen Ibuprofen: 3-4dd 400-600mg - Ibuprofen → eerder aan kinderen
Diclofenac: - Diclofenac → hoogste CVR, laagste GIR
- 2-3dd 25-50 mg of 2dd 75mg
- Hevige pijn: 2dd 100mg max 1-2 - Contra-indicaties: ulcus in VG, eGFR <30 ml/min, ernstig hart- of leverfalen, allergische
dagen reactie op NSAID, CVA
- Bijwerkingen: ulcus pepticum, afname nierfunctie, remming trombocytenaggregatie
- PPI voorschrijven bij:
- Leeftijd 60-70
- Ernstig invaliderende RA, hartfalen of diabetes
- Hoge dosering van een niet-selectief NSAID
- Gebruik van co-modicatie met hoger risico maagcomplicatie (zoals corticosteroïden)
- Interacties:
- SSRI’s, corticosteroïden, antitrombotica: gastro- intestinale klachten
- Orale anticoagulantia: toename bloedingsrisico
- ACE-remmer: nierinsufficiëntie (efferent vernauwt, afferend verwijdt → drukverlies)
Werkingsmechanisme
Normaal wordt er een stof van arachidonzuur aangemaakt. NSAID’s remmen de COX-enzymen,
waardoor er minder prostaglandines gemaakt worden. Om toch van arachidonzuur af te komen,
gebruikt het lichaam een alternatieve route. Hierbij worden er extra leukotriënen aangemaakt, dit
zijn ontstekingsmediatoren.
, 3: Zwak Tramadol - Let op obstipatie → anders laxans geven
opioïd - 1-2dd 50mg
toevoegen - Max 1-4dd 100mg Werkingsmechanisme
- Ouderen: max 1-3dd 100mg - Stimulatie limbisch systeem → emotionele beleving pijn minder
- Stimulatie opioïd receptor → efflux kalium → verhoogt drempelwaarde pijn
4: Sterk Morfine - Voorkom obstipatie → direct laxans toevoegen
opioïd - 2dd 10-30mg - Schrijf zo kort mogelijk voor → risico op gewenning en afhankelijkheid beperken
toevoegen - >70 jaar of <50 kg: 2dd 10mg
- Bijwerking: effect op maag darmstelsel → toename tonus en afname motiliteit
Fentanyl pleister - Obstipatie, misselijkheid en braken, constrictie sfincter van Oddi (galsteenkoliek)
- 12 µg / uur, vervang na 3 dagen
Werkingsmechanisme
Bezetten specifieke receptoren czs.
- Stimulering µ-receptoren (supraspinale analgesie, ademhalingsdepressie, euforie, fysische
afhankelijkheid)
- Stimulering k-receptoren (analgesie, pupilvernauwing, sedatie en dysforie (prikkelbare
stemming))
Directe binding op zenuwplexus darmwand → obstipatie
5: Sterk opioïd subcutaan of intraveneus
Stappen Dosering of type medicatie Opmerkingen
1: < 1 maand: 3-4dd 500-1000mg - Contra-indicatie
Paracetamol >1 maand: - Ernstige leverinsufficiëntie
- zonder risicofactoren: 3 g/dag
- Met risicofactoren: 2 g/dag
- Sterk verhoogd risico (≥2
risicofactoren): 1,5 g/dag
2: NSAID Naproxen: 2dd 250-500mg - Naproxen → laagste CVR, hoogste GIR
toevoegen Ibuprofen: 3-4dd 400-600mg - Ibuprofen → eerder aan kinderen
Diclofenac: - Diclofenac → hoogste CVR, laagste GIR
- 2-3dd 25-50 mg of 2dd 75mg
- Hevige pijn: 2dd 100mg max 1-2 - Contra-indicaties: ulcus in VG, eGFR <30 ml/min, ernstig hart- of leverfalen, allergische
dagen reactie op NSAID, CVA
- Bijwerkingen: ulcus pepticum, afname nierfunctie, remming trombocytenaggregatie
- PPI voorschrijven bij:
- Leeftijd 60-70
- Ernstig invaliderende RA, hartfalen of diabetes
- Hoge dosering van een niet-selectief NSAID
- Gebruik van co-modicatie met hoger risico maagcomplicatie (zoals corticosteroïden)
- Interacties:
- SSRI’s, corticosteroïden, antitrombotica: gastro- intestinale klachten
- Orale anticoagulantia: toename bloedingsrisico
- ACE-remmer: nierinsufficiëntie (efferent vernauwt, afferend verwijdt → drukverlies)
Werkingsmechanisme
Normaal wordt er een stof van arachidonzuur aangemaakt. NSAID’s remmen de COX-enzymen,
waardoor er minder prostaglandines gemaakt worden. Om toch van arachidonzuur af te komen,
gebruikt het lichaam een alternatieve route. Hierbij worden er extra leukotriënen aangemaakt, dit
zijn ontstekingsmediatoren.
, 3: Zwak Tramadol - Let op obstipatie → anders laxans geven
opioïd - 1-2dd 50mg
toevoegen - Max 1-4dd 100mg Werkingsmechanisme
- Ouderen: max 1-3dd 100mg - Stimulatie limbisch systeem → emotionele beleving pijn minder
- Stimulatie opioïd receptor → efflux kalium → verhoogt drempelwaarde pijn
4: Sterk Morfine - Voorkom obstipatie → direct laxans toevoegen
opioïd - 2dd 10-30mg - Schrijf zo kort mogelijk voor → risico op gewenning en afhankelijkheid beperken
toevoegen - >70 jaar of <50 kg: 2dd 10mg
- Bijwerking: effect op maag darmstelsel → toename tonus en afname motiliteit
Fentanyl pleister - Obstipatie, misselijkheid en braken, constrictie sfincter van Oddi (galsteenkoliek)
- 12 µg / uur, vervang na 3 dagen
Werkingsmechanisme
Bezetten specifieke receptoren czs.
- Stimulering µ-receptoren (supraspinale analgesie, ademhalingsdepressie, euforie, fysische
afhankelijkheid)
- Stimulering k-receptoren (analgesie, pupilvernauwing, sedatie en dysforie (prikkelbare
stemming))
Directe binding op zenuwplexus darmwand → obstipatie
5: Sterk opioïd subcutaan of intraveneus
