Circulatie
Ritme
Functie hart
- Transport van zuurstof en voeding naar de cellen
- Afvoer Co2 en afval van cellen naar longen, nieren en lever
- Lichaamswarmte huishouding
Het hart is opgebouwd uit een linker- en een rechterharthelft die gescheiden
worden door een tussenschot (het septum).
Beide harthelften bestaan uit een atrium (boezem) en een ventrikel (kamer).
De functie van de atria is om het bloed door te pompen naar de ventrikels.
De beide atria zijn van minder belang in de contractie en hebben daarom een
dunne wand. De functie van de ventrikels is het door pompen van het bloed
naar de circulatie.
Het rechterventrikel pompt het bloed richting de longen (kleine- of
longcirculatie).
Het linkerventrikel pompt het bloed het lichaam in (grote- of
lichaamscirculatie).
Omdat de ventrikels een grotere pompkracht moeten kunnen voortbrengen is
de wand van de ventrikels dikker dan die van de atria.
Hiermee is ook gelijk verklaard waarom het linkerventrikel de dikste
spierwand heeft. Het bloed moet gewoonweg een stuk verder worden
rondgepompt en dat vraagt meer kracht.
Prikkelvorming en geleiding hart
In het hart zijn op verschillende plaatsen cellen aanwezig die spontaan
depolariseren. Deze gangmakercellen hebben geen stabiele rustpotentiaal.
Doordat hartspiercellen met elkaar verbonden zijn, zullen ook de
aangrenzende cellen depolariseren, en zo wordt de prikkel voortgeplant. Deze
gangmakercellen (ook wel pacemakercellen genoemd) zitten in de
sinusknoop (SA-knoop), in de atrioventriculaire knoop (AV-knoop) en
langs het geleidingssysteem.
De automatische
prikkelvorming
ontstaat vanuit de
sinusknoop waar de
gangmakercellen zich
met een frequentie
van zo’n 60-100x per
minuut spontaan
ontladen. De prikkel
waaiert uit over het
atrium en geeft
aanleiding tot de
contractie.
,In de AV-knoop wordt de prikkel voortgeleid naar het linker-en rechterventrikel
via een specifiek geleidingssysteem, bestaande uit de bundel van His, de
bundeltakken en de purkinje-vezels. Dit geleidingssysteem is nodig om het
hart op vrijwel alle plaatsen gelijktijdig te laten contraheren.
Beinvloedende factoren
Als het prikkelgeleidingsysteem niet verloopt zoals het hoort, dus als
bijvoorbeeld de SA-knoop uitvalt, neemt het volgende ‘setje’ het over.
Frequenties: SA-knoop 60-100 p/min
AV-knoop 40-60 p/min
Bundeltakken 30-40 p/min
Purkinje vezels 30-40 p/min
Sick Sinus Syndrome sinusknoop is uitgevallen!
Hormonale en neurologische invloed op het hartritme
Hormonaal: Bij angst en stress maakt het lichaam een aantal hormonen,
waaronder adrenaline en noradrenaline versterkt aan die het hart opjagen. Dit
wordt adrenalinetachycardie genoemd.
Neurologisch: de hersenen zijn een rem op het hartritme
Ritmestrook en beoordeling ritme
Zie ritmestrook uitleg!
Normaalwaarden:
SR: (50) 60-100
PQ-tijd: 0,12-0,20 sec
QRS-breedte: 0,08 – 0,11 sec
Bij SR: 1 op 1 geleiding
Vorm P-top en T-top (positief, negatief, bifasisch of vlak)
Hartfrequenties: Bradycardie, tachycardie en aritmie
Bradycardie:
Bradycardie is een lage hartslag. De hartslag is minder dan 50 slagen per
minuut. Dit kan zorgen voor klachten zoals duizeligheid, flauwvallen en
vermoeidheid.
Bradycardie kan onschuldig zijn en hoeft niet altijd behandeld te worden.
Bij sporters is een lage hartslag een gezonde aanpassing van het hart. Goed
getrainde sporters hebben vaak in rust een relatief lage hartslag. Het
getrainde hart werkt krachtiger en efficiënter, waardoor er meer bloed per
hartslag wordt rondgepompt. Het hart is groter door de verdikking van de
hartspier en/of vergroting van de linkerhartkamer. We noemen dit een
sporthart.
Soms is behandeling nodig. Bijvoorbeeld als de hartslag te laag is om de
hersenen van voldoende bloed en zuurstof te voorzien.
Klachten die hierbij horen zijn:
• flauwvallen
• duizeligheid
• vermoeidheid
In sommige gevallen moet het hartritme ondersteund worden door een
pacemaker.
, Tachycardie:
Bij boezemtachycardie is de hartslag regelmatig, maar veel sneller dan
normaal. Deze hartritmestoornis komt op elke leeftijd voor.
Een boezemtachycardie is een te snelle hartslag (tachycardie). De
oorzaak ligt in de boezems. Dit is vaak onschuldig. Bij een aanval kan de
hartslag oplopen naar 100 tot 200 slagen per minuut. Dit kan enkele minuten
tot meerdere uren duren. Soms ontstaan prikkels vanaf andere plekken dan
de sinusknoop. Dit stuurt de prikkelgeleiding in de war.
Dit kan op 2 manieren:
• de boezem bevat een ander groepje cellen dat ook prikkels afgeeft
• er is een klein circuit ontstaan in de boezem, waar de prikkel rond gaat
cirkelen
Bij oudere mensen heeft boezemtachycardie vaak een onderliggende oorzaak
zoals:
• onbehandelde hoge bloeddruk
• zuurstoftekort van de hartspier
• hartfalen
• een infectie
• te snel werkende schildklier
Soms is de oorzaak een aangeboren hartafwijking in de elektrische banen
van het hart.
Sinus aritmie:
Normaal sinusritme toont altijd enigszins een variatie met de ademhaling.
Sinusaritmie wordt gedefinieerd als een variatie in het P-P interval van meer
dan 120ms in twee opeenvolgende slagen bij een normale p top morfologie
en bij een gelijkblijvend PQ interval.
Er zijn twee soorten sinusaritmie:
• Respiratoire sinusaritmie. Als gevolg van een verandering in de
autonome tonus gedurende de ademhalingcyclus varieert de
sinusfrequentie met de ademhaling. Deze variatie neemt af met de
leeftijd en kan met name bij jonge mensen vrij uitgesproken zijn.
• Niet-respiratoire sinusaritmie. Hierbij is de sinusaritmie niet aan de
ademhaling gerelateerd. Dit komt zowel bij zieke als gezonde harten
voor en kan ook optreden bij digitalis intoxicatie.
Chronotroop, dromotroop en inotroop
Chronotroop: hartritme / frequentie
Dromotroop: hartkracht
Inotroop: elektriciteit van het hart
ECG en hartfunctie
Doordat de hartspiercellen niet allemaal tegelijk maar wel snel na elkaar
depolariseren, ontstaat er een front dat zich over het hart verplaatst. Deze
wisseling tussen negatief en positief geladen cellen is meetbaar d.m.v.
eveneens geladen elektrodes.
Ritme
Functie hart
- Transport van zuurstof en voeding naar de cellen
- Afvoer Co2 en afval van cellen naar longen, nieren en lever
- Lichaamswarmte huishouding
Het hart is opgebouwd uit een linker- en een rechterharthelft die gescheiden
worden door een tussenschot (het septum).
Beide harthelften bestaan uit een atrium (boezem) en een ventrikel (kamer).
De functie van de atria is om het bloed door te pompen naar de ventrikels.
De beide atria zijn van minder belang in de contractie en hebben daarom een
dunne wand. De functie van de ventrikels is het door pompen van het bloed
naar de circulatie.
Het rechterventrikel pompt het bloed richting de longen (kleine- of
longcirculatie).
Het linkerventrikel pompt het bloed het lichaam in (grote- of
lichaamscirculatie).
Omdat de ventrikels een grotere pompkracht moeten kunnen voortbrengen is
de wand van de ventrikels dikker dan die van de atria.
Hiermee is ook gelijk verklaard waarom het linkerventrikel de dikste
spierwand heeft. Het bloed moet gewoonweg een stuk verder worden
rondgepompt en dat vraagt meer kracht.
Prikkelvorming en geleiding hart
In het hart zijn op verschillende plaatsen cellen aanwezig die spontaan
depolariseren. Deze gangmakercellen hebben geen stabiele rustpotentiaal.
Doordat hartspiercellen met elkaar verbonden zijn, zullen ook de
aangrenzende cellen depolariseren, en zo wordt de prikkel voortgeplant. Deze
gangmakercellen (ook wel pacemakercellen genoemd) zitten in de
sinusknoop (SA-knoop), in de atrioventriculaire knoop (AV-knoop) en
langs het geleidingssysteem.
De automatische
prikkelvorming
ontstaat vanuit de
sinusknoop waar de
gangmakercellen zich
met een frequentie
van zo’n 60-100x per
minuut spontaan
ontladen. De prikkel
waaiert uit over het
atrium en geeft
aanleiding tot de
contractie.
,In de AV-knoop wordt de prikkel voortgeleid naar het linker-en rechterventrikel
via een specifiek geleidingssysteem, bestaande uit de bundel van His, de
bundeltakken en de purkinje-vezels. Dit geleidingssysteem is nodig om het
hart op vrijwel alle plaatsen gelijktijdig te laten contraheren.
Beinvloedende factoren
Als het prikkelgeleidingsysteem niet verloopt zoals het hoort, dus als
bijvoorbeeld de SA-knoop uitvalt, neemt het volgende ‘setje’ het over.
Frequenties: SA-knoop 60-100 p/min
AV-knoop 40-60 p/min
Bundeltakken 30-40 p/min
Purkinje vezels 30-40 p/min
Sick Sinus Syndrome sinusknoop is uitgevallen!
Hormonale en neurologische invloed op het hartritme
Hormonaal: Bij angst en stress maakt het lichaam een aantal hormonen,
waaronder adrenaline en noradrenaline versterkt aan die het hart opjagen. Dit
wordt adrenalinetachycardie genoemd.
Neurologisch: de hersenen zijn een rem op het hartritme
Ritmestrook en beoordeling ritme
Zie ritmestrook uitleg!
Normaalwaarden:
SR: (50) 60-100
PQ-tijd: 0,12-0,20 sec
QRS-breedte: 0,08 – 0,11 sec
Bij SR: 1 op 1 geleiding
Vorm P-top en T-top (positief, negatief, bifasisch of vlak)
Hartfrequenties: Bradycardie, tachycardie en aritmie
Bradycardie:
Bradycardie is een lage hartslag. De hartslag is minder dan 50 slagen per
minuut. Dit kan zorgen voor klachten zoals duizeligheid, flauwvallen en
vermoeidheid.
Bradycardie kan onschuldig zijn en hoeft niet altijd behandeld te worden.
Bij sporters is een lage hartslag een gezonde aanpassing van het hart. Goed
getrainde sporters hebben vaak in rust een relatief lage hartslag. Het
getrainde hart werkt krachtiger en efficiënter, waardoor er meer bloed per
hartslag wordt rondgepompt. Het hart is groter door de verdikking van de
hartspier en/of vergroting van de linkerhartkamer. We noemen dit een
sporthart.
Soms is behandeling nodig. Bijvoorbeeld als de hartslag te laag is om de
hersenen van voldoende bloed en zuurstof te voorzien.
Klachten die hierbij horen zijn:
• flauwvallen
• duizeligheid
• vermoeidheid
In sommige gevallen moet het hartritme ondersteund worden door een
pacemaker.
, Tachycardie:
Bij boezemtachycardie is de hartslag regelmatig, maar veel sneller dan
normaal. Deze hartritmestoornis komt op elke leeftijd voor.
Een boezemtachycardie is een te snelle hartslag (tachycardie). De
oorzaak ligt in de boezems. Dit is vaak onschuldig. Bij een aanval kan de
hartslag oplopen naar 100 tot 200 slagen per minuut. Dit kan enkele minuten
tot meerdere uren duren. Soms ontstaan prikkels vanaf andere plekken dan
de sinusknoop. Dit stuurt de prikkelgeleiding in de war.
Dit kan op 2 manieren:
• de boezem bevat een ander groepje cellen dat ook prikkels afgeeft
• er is een klein circuit ontstaan in de boezem, waar de prikkel rond gaat
cirkelen
Bij oudere mensen heeft boezemtachycardie vaak een onderliggende oorzaak
zoals:
• onbehandelde hoge bloeddruk
• zuurstoftekort van de hartspier
• hartfalen
• een infectie
• te snel werkende schildklier
Soms is de oorzaak een aangeboren hartafwijking in de elektrische banen
van het hart.
Sinus aritmie:
Normaal sinusritme toont altijd enigszins een variatie met de ademhaling.
Sinusaritmie wordt gedefinieerd als een variatie in het P-P interval van meer
dan 120ms in twee opeenvolgende slagen bij een normale p top morfologie
en bij een gelijkblijvend PQ interval.
Er zijn twee soorten sinusaritmie:
• Respiratoire sinusaritmie. Als gevolg van een verandering in de
autonome tonus gedurende de ademhalingcyclus varieert de
sinusfrequentie met de ademhaling. Deze variatie neemt af met de
leeftijd en kan met name bij jonge mensen vrij uitgesproken zijn.
• Niet-respiratoire sinusaritmie. Hierbij is de sinusaritmie niet aan de
ademhaling gerelateerd. Dit komt zowel bij zieke als gezonde harten
voor en kan ook optreden bij digitalis intoxicatie.
Chronotroop, dromotroop en inotroop
Chronotroop: hartritme / frequentie
Dromotroop: hartkracht
Inotroop: elektriciteit van het hart
ECG en hartfunctie
Doordat de hartspiercellen niet allemaal tegelijk maar wel snel na elkaar
depolariseren, ontstaat er een front dat zich over het hart verplaatst. Deze
wisseling tussen negatief en positief geladen cellen is meetbaar d.m.v.
eveneens geladen elektrodes.
