Samenvatting Strafrecht

{ STRAFRECHT PERIODE A }
- Leerdoelen -

Inleiding strafrecht:
* Materieel strafrecht is de vraag wat strafbaar is en welke personen strafbaar zijn.
* Formeel strafrecht gaat over de bevoegdheden van en de regels voor de verschillende
strafrecht organen (het OM, rechters, politie etc.)
1. De student kan vier doelen van het Nederlandse strafrecht opnoemen en
uitleggen wat deze doelen inhouden.
- De vier doelen van het Nederlandse strafrecht zijn vergelding, preventieve werking
(waaronder speciale en generale preventie valt), resocialisatie en het voorkomen van
eigenrichting.
 Vergelding houdt in het terugbetalen door leedtoevoeging, of: ‘an eye for an eye’.
 Onder preventie werking valt speciale en generale preventie. Speciale preventie is het
voorkomen of ontmoedigen dat de gestrafte wederom de fout in gaat. Generale
preventie laat de gestrafte een voorbeeld zijn die potentiële wetsovertreders afschrikt.
 Resocialisatie zorgt ervoor dat de gestrafte weer terug de maatschappij in kan (zonder
dat de gestrafte de eerste beste fiets steelt die hij ziet).
 Voorkomen van eigenrichting houdt in dat er wordt voorkomen dat mensen eigen
rechter gaan spelen.
2. De student kan de acht vragen van het rechterlijke beslissingsmodel van art.
348 en 350 Sv en de bijbehorende uitspraken van de rechter met behulp van
de wet opsommen.
- Het rechterblijke beslissingsmodel is in art. 348 en 350 Sv te vinden. Art. 348 Sv bevat de
formele vragen. Art 350 Sv bevat de materiële vragen. De 8 vragen zijn al onderstreept in de
wettenbundel.
3. De student kan met behulp van de wet uitleggen of een delict valt onder een
misdrijf of overtreding en waarom dit onderscheid van belang is voor het strafrecht.
- Een delict valt onder een misdrijf als het strafbare feit in boek II van het Wetboek van
Strafrecht staat. Een delict valt onder een overtreding als het strafbare feit in het boek III van
het Wetboek van Strafrecht staat. Hier zijn nog uitzonderingen op.
- Het onderscheid tussen overtreding en misdrijf is van belang omdat er grote verschillen
tussen de twee zijn:

MISDRIJF: OVERTREDING:
Zwaardere feiten Lichte feiten
POGING/VOORBEREIDING WEL Poging/voorbereiding niet strafbaar
STRAFBAAR
MEDEPLICHTIGHEID WEL Medeplichtigheid niet strafbaar
STRAFBAAR
Voorlopige hechtenis mogelijk Geen voorlopige hechtenis
Een gevangenisstraf Geen gevangenisstraf
Berechtiging door de rechtbank Berechting door kantonrechter

, 4. De student kan uitleggen wat het legaliteitsbeginsel inhoudt.
- Het legaliteitsbeginsel houdt in dat geen feit strafbaar is dan uit kracht van een
voorafgaande wettelijke bepaling (art. 1 Sr).
- Het legaliteitsbeginsel moet zich aan vier onderdelen houden:
1. Lex scripta: het moet geschreven zijn.
2. Lex certa: het moet duidelijk zijn.
3. Verbod op terugwerkende kracht: alleen gedragingen verricht ná invoering van de
strafbepaling zijn strafbaar.
4. Verbod op analogie: de rechter mag een wetsartikel niet gebruiken voor iets waar
de wet niet voor is gemaakt.

Materieel strafrecht en verwijtbaarheid:
5. De student kan in een gegeven casus aangeven of er sprake is van een
verdachte krachtens art. 27 Sv.
- Gebruik hiervoor art. 27 Sv.
6. De student kan aangeven uit welke vier componenten/voorwaarden het
strafbaar feit is opgebouwd en kan deze koppelen aan art. 350 Sv.
- De vier componenten van een strafbaar feit zijn als volgt, met de uitleg hoe het te koppelen
is aan art. 350 Sv eronder:
1. Menselijke gedraging: de gedraging moet door een mens verricht zijn.
- Te koppelen met de vraag of het tenlastegelegde bewezen is.
2. Wettelijke delictsomschrijving: gedragingen zijn pas strafbaar als deze in de
strafwet terug te vinden zijn.
- Te koppelen met de vraag of het tenlastegelegde een strafbaar feit oplevert.
3. Wederrechtelijkheid: de gedraging moet ‘in strijd zijn met het recht’.
- Te koppelen met de vraag of de verdachte strafbaar is.
4. Verwijtbaarheid: de dader moet verwijtbaar/schuldig zijn.
- Te koppelen met de vraag of de verdachte strafbaar is.
* De delictsomschrijving wordt ook wel de bestanddelen genoemd. Het wederrechtelijkheid
en de verwijtbaarheid worden ook wel elementen genoemd. Bestanddelen zijn te vinden in de
wettekst, en elementen zijn in jurisprudentie ontwikkelt.
7. De student kan met behulp van de definities van verschillende
verwijtbaarheidsvormen in een gegeven casus herkennen welke van de verschillende
verwijtbaarheidsvormen van toepassing is.
- Verwijtbaarheidsvormen zijn alle vormen van opzet en schuld.
- Culpa is een aanmerkelijke verwijtbare onvoorzichtigheid (schuld):
1. Onbewuste culpa: de dader realiseert zich niet dat hij onvoorzichtig is / te veel
risico neemt, en dat had wel gemoeten.
2. Bewuste culpa: de dader realiseert zich wel dat hij onvoorzichtig is / te veel risico
neemt, maar verwacht niet dat het gevolg gebeurt.
3. Roekeloosheid: een zwaardere variant van culpa, vaak in verband met alcohol,
drugs, verkeer, etc.
- Dolus is een opzettelijke verwijtbaarheid (opzet):
1. Oogmerk: opzettelijk en met bedoeling iets doen (bv diefstal).
2. Opzet: willens en wetens / expres / bewust iets doen.
3. Voorwaardelijke opzet: expres / het bewust aanvaarden van de aanmerkelijke kans
dat een bepaald gevolg kan intreden.