Hoorcollege 8 – Rechtspraak en conflictoplossing in civiele handelszaken
4 april 2016
Uit week 1: de plaats van rechtspraak
Het conflictoplossingscontinuum
Ontwikkelingen zorgen ervoor dat meer word ingespeeld op partijen zelf en verwachtingen van
partijen.
Waarom breder kijken dan alleen juridische geschilbeslechting (week 1)
Traditionele argumenten:
1. Juridische geschiloplossing is ontoereikend:
a. Inhoudelijk: een conflict omvat meer dan het juridische geschil
b. Praktisch: tijdrovend, kostbaar, moeilijk voorspelbaar, belastend
2. Afhankelijkheid van overheidsrechter past minder bij hedendaagse urger en instellingen
3. Opkomst van ADR (Alternative Dispute Resolution) (arbitrage, bindend advies, mediation
etc.)
Inmiddels kan daaraan worden toegevoegd:
4. De toenemende betekenis voor main stream juridische procedures van:
a. De rechter als verwijzer naar mediation (‘mediation naast rechtspraak’)
b. De jurist als geschiloplosser (de advocaat/mediator)
c. Focus van rechtspraak op uitkomst waar partijen (en samenleving) zoveel mogelijk
aan hebben (‘rechtspraak met hart voor de zaak’) en die correct is
d. De rechter als geschiloplosser. Rechter is traditioneel geschilbeslechter, kan ook
conflictoplosser zijn en geschiloplosser.
Conflict en geschil
Een conflict is een situatie waarin twee of meer partijen doelen of aspiraties nastreven, belangen
hebben of waarden voorstaan die niet met elkaar te verenigen zijn. Achterliggende deel van geschil,
kan echt botsing zijn maar kan ook doordat ieder een eigen kijk erop heeft dat het zo lijkt. Emoties,
persoonlijke aspecten
(Prein, Handboek mediation)
Een geschil is het deel van het conflict dat partijen aan de rechter voorleggen.
Conflictoplossing in rechtspraak vraagt ook om communicatie over de verhouding tussen conflict
en geschil
Ontwikkelingen rechtspraak en conflictoplossing
De ‘rechter nieuwe stijl’
- Gericht op het belangenconflict achter het juridische geschil.
- Informele en praktische aanpak van de zaak.
- De rechter gaat ‘in gesprek’ met partijen. Praat er echt mee, stelt vragen, kijkt niet alleen naar
ingediende stukken.
- Rechter als (gezaghebbend) bemiddelaar. Is dan gespreksleider en geeft richting aan discussie
4 april 2016
Uit week 1: de plaats van rechtspraak
Het conflictoplossingscontinuum
Ontwikkelingen zorgen ervoor dat meer word ingespeeld op partijen zelf en verwachtingen van
partijen.
Waarom breder kijken dan alleen juridische geschilbeslechting (week 1)
Traditionele argumenten:
1. Juridische geschiloplossing is ontoereikend:
a. Inhoudelijk: een conflict omvat meer dan het juridische geschil
b. Praktisch: tijdrovend, kostbaar, moeilijk voorspelbaar, belastend
2. Afhankelijkheid van overheidsrechter past minder bij hedendaagse urger en instellingen
3. Opkomst van ADR (Alternative Dispute Resolution) (arbitrage, bindend advies, mediation
etc.)
Inmiddels kan daaraan worden toegevoegd:
4. De toenemende betekenis voor main stream juridische procedures van:
a. De rechter als verwijzer naar mediation (‘mediation naast rechtspraak’)
b. De jurist als geschiloplosser (de advocaat/mediator)
c. Focus van rechtspraak op uitkomst waar partijen (en samenleving) zoveel mogelijk
aan hebben (‘rechtspraak met hart voor de zaak’) en die correct is
d. De rechter als geschiloplosser. Rechter is traditioneel geschilbeslechter, kan ook
conflictoplosser zijn en geschiloplosser.
Conflict en geschil
Een conflict is een situatie waarin twee of meer partijen doelen of aspiraties nastreven, belangen
hebben of waarden voorstaan die niet met elkaar te verenigen zijn. Achterliggende deel van geschil,
kan echt botsing zijn maar kan ook doordat ieder een eigen kijk erop heeft dat het zo lijkt. Emoties,
persoonlijke aspecten
(Prein, Handboek mediation)
Een geschil is het deel van het conflict dat partijen aan de rechter voorleggen.
Conflictoplossing in rechtspraak vraagt ook om communicatie over de verhouding tussen conflict
en geschil
Ontwikkelingen rechtspraak en conflictoplossing
De ‘rechter nieuwe stijl’
- Gericht op het belangenconflict achter het juridische geschil.
- Informele en praktische aanpak van de zaak.
- De rechter gaat ‘in gesprek’ met partijen. Praat er echt mee, stelt vragen, kijkt niet alleen naar
ingediende stukken.
- Rechter als (gezaghebbend) bemiddelaar. Is dan gespreksleider en geeft richting aan discussie
