Toetsweek 1
Lezen
Oriënterend lezen Globaal lezen Intensief lezen Kritisch lezen
Doel - Eerste indruk krijgen van - Hoofdzaken uit - Een tekst helemaal - Een tekst beoordelen
de tekst. de tekst halen begrijpen
- Onderwerp en publiek
bepalen
Je let op (bij een artikel) - Kernzinnen - Betekenis van De info, is die:
- Titel (meestal de woorden - Juist?
- Tussenkopjes eerste of laatste - Verwijswoorden - Volledig?
- Illustratie zin van een - Verbanden - Actueel?
- Inleiding alinea) - Opbouw
- Slot -Signaalwoorden - Schrijfdoel De argumenten, zijn
- Cursief of vet en zinnen - Hoofdgedachte die:
- Schrijver - Eerlijk?
- Bron - Overtuigend?
(bij een boek) - Logisch en
- Inhoudsopgave samenhangend?
- Voorwoord
- Register
- Flaptekst
- Uitgever
Als een tekst bijvoorbeeld: over walvissen gaat dan is het onderwerp van de tekst walvissen.
Een tekst heeft meestal ook deelonderwerpen hierin worden verschillende kanten van een
onderwerp besproken. De hoofdgedachte van een tekst is de kortst mogelijke samenvatting
van de tekst.
Elke tekst heeft een titel en moet er ook 1 hebben. De titel is het belangrijkste onderdeel van
een tekst.
Elke tekst is opgedeeld in een aantal alinea’s dit verschilt ook weer per tekst. De zin die het
belangrijkste is van een alinea noem je een kernzin. De kernzin kan ook meestal na een
overgangszin staan. Een overgangszin is een zin waar een ruimte tussen de alinea’s in zit.
Soms moet je citeren dit betekent dan letterlijk overnemen. Bij lange zinnen is dit niet nodig.
Soms moet je ook iets in eigen woorden uitleggen. Dan mag je dus niet iets letterlijk
overnemen maar, moet je er een eigen draai aan geven dus zelf dingen bedenken.
Elke tekst heeft een bepaalde Schrijfdoel:
Informeren = informatie geven en gegevens leveren (Nieuwsbericht, verslag, notulen)
Instrueren = aanwijzingen geven en iets leren (Gebruiksaanwijzing, recept)
Uiteenzetten = uitleggen hoe iets in elkaar zit en hoe iets werkt (Zakelijke brief, naslagwerk)
Overtuigen = iets betogen en ervoor zorgen dat de lezer achteraf de mening van de schrijver
deelt (Recensie, ingezonden brief, column)
Beschouwen = iets van verschillende kanten belichten en de lezer aan het denken zetten (Recensie)
Activeren = de lezer tot actie laten overgaan en aanzetten iets te doen (Advertentie, folder)
Amuseren = de lezer vermaken en entertainen (Roman, tijdschriftartikel, stip, column of blog)
, Bij elke schrijfdoel hoort ook een tekstsoort:
- Uiteenzetting: Dit is een informatieve tekst. Deze tekst bevat alleen maar feiten. Het
doel ervan is uiteenzetten.
- Betoog: dit is een tekst waarin de schrijver zijn standpunt met argumenten
ondersteunt. Doel is de lezer te overtuigen.
- Beschouwing: tekst waarin de lezer interpretaties, verklaringen of opinies voorgelegd
krijgt. Doel is de lezer laten nadenken over kwesties.
- Tekstvorm: is de vorm van de tekst, dus hoe de tekst eruitziet.
Feitelijke uitspraak = uitspraak waarvan de schrijver meent dat het waar, waarschijnlijk of
aannemelijk is.
Waarderende uitspraak = niet feitelijke uitspraak dus, is meestal wel een mening
Informatie tekst is meestal wel feitelijk
Publiek wil overtuigen is meestal waarderende uitspraak
De gevoelens van de schrijver kan je soms afleiden uit de tekst en dat zie je aan de toon die
hij gebruikt.
Spelling
A werkwoorden
Een werkwoord kun je vinden door het te vervoegen, (probeer er ik/jij/hij of wij voor te
zetten).
B onderwerp en persoonsvorm
In elke zin staat altijd: onderwerp + persoonsvorm. Ze staan naast elkaar.
- Onderwerp: wie of wat?
- Persoonsvorm: hoort bij onderwerp, geeft de actie of toestand van het onderwerp
aan.
bijv. Mark schrijft een brief aan anna.
- Wie schrijft een brief aan anna? Mark, is onderwerp.
- Welke actie of toestand hoort bij mark? Schrijft -> actie van mark dus pv.
Of de zin vragend maken.
C persoonsvorm t.t.
Staat er maar één werkwoord in de (bij)zin, dan is dat altijd de persoonsvorm, omdat elke zin
een persoonsvorm moet hebben, die bij het onderwerp hoort.
In de tegenwoordige tijd (nu) vorm je de persoonsvorm met behulp van de “ik-vorm”.
Lezen
Oriënterend lezen Globaal lezen Intensief lezen Kritisch lezen
Doel - Eerste indruk krijgen van - Hoofdzaken uit - Een tekst helemaal - Een tekst beoordelen
de tekst. de tekst halen begrijpen
- Onderwerp en publiek
bepalen
Je let op (bij een artikel) - Kernzinnen - Betekenis van De info, is die:
- Titel (meestal de woorden - Juist?
- Tussenkopjes eerste of laatste - Verwijswoorden - Volledig?
- Illustratie zin van een - Verbanden - Actueel?
- Inleiding alinea) - Opbouw
- Slot -Signaalwoorden - Schrijfdoel De argumenten, zijn
- Cursief of vet en zinnen - Hoofdgedachte die:
- Schrijver - Eerlijk?
- Bron - Overtuigend?
(bij een boek) - Logisch en
- Inhoudsopgave samenhangend?
- Voorwoord
- Register
- Flaptekst
- Uitgever
Als een tekst bijvoorbeeld: over walvissen gaat dan is het onderwerp van de tekst walvissen.
Een tekst heeft meestal ook deelonderwerpen hierin worden verschillende kanten van een
onderwerp besproken. De hoofdgedachte van een tekst is de kortst mogelijke samenvatting
van de tekst.
Elke tekst heeft een titel en moet er ook 1 hebben. De titel is het belangrijkste onderdeel van
een tekst.
Elke tekst is opgedeeld in een aantal alinea’s dit verschilt ook weer per tekst. De zin die het
belangrijkste is van een alinea noem je een kernzin. De kernzin kan ook meestal na een
overgangszin staan. Een overgangszin is een zin waar een ruimte tussen de alinea’s in zit.
Soms moet je citeren dit betekent dan letterlijk overnemen. Bij lange zinnen is dit niet nodig.
Soms moet je ook iets in eigen woorden uitleggen. Dan mag je dus niet iets letterlijk
overnemen maar, moet je er een eigen draai aan geven dus zelf dingen bedenken.
Elke tekst heeft een bepaalde Schrijfdoel:
Informeren = informatie geven en gegevens leveren (Nieuwsbericht, verslag, notulen)
Instrueren = aanwijzingen geven en iets leren (Gebruiksaanwijzing, recept)
Uiteenzetten = uitleggen hoe iets in elkaar zit en hoe iets werkt (Zakelijke brief, naslagwerk)
Overtuigen = iets betogen en ervoor zorgen dat de lezer achteraf de mening van de schrijver
deelt (Recensie, ingezonden brief, column)
Beschouwen = iets van verschillende kanten belichten en de lezer aan het denken zetten (Recensie)
Activeren = de lezer tot actie laten overgaan en aanzetten iets te doen (Advertentie, folder)
Amuseren = de lezer vermaken en entertainen (Roman, tijdschriftartikel, stip, column of blog)
, Bij elke schrijfdoel hoort ook een tekstsoort:
- Uiteenzetting: Dit is een informatieve tekst. Deze tekst bevat alleen maar feiten. Het
doel ervan is uiteenzetten.
- Betoog: dit is een tekst waarin de schrijver zijn standpunt met argumenten
ondersteunt. Doel is de lezer te overtuigen.
- Beschouwing: tekst waarin de lezer interpretaties, verklaringen of opinies voorgelegd
krijgt. Doel is de lezer laten nadenken over kwesties.
- Tekstvorm: is de vorm van de tekst, dus hoe de tekst eruitziet.
Feitelijke uitspraak = uitspraak waarvan de schrijver meent dat het waar, waarschijnlijk of
aannemelijk is.
Waarderende uitspraak = niet feitelijke uitspraak dus, is meestal wel een mening
Informatie tekst is meestal wel feitelijk
Publiek wil overtuigen is meestal waarderende uitspraak
De gevoelens van de schrijver kan je soms afleiden uit de tekst en dat zie je aan de toon die
hij gebruikt.
Spelling
A werkwoorden
Een werkwoord kun je vinden door het te vervoegen, (probeer er ik/jij/hij of wij voor te
zetten).
B onderwerp en persoonsvorm
In elke zin staat altijd: onderwerp + persoonsvorm. Ze staan naast elkaar.
- Onderwerp: wie of wat?
- Persoonsvorm: hoort bij onderwerp, geeft de actie of toestand van het onderwerp
aan.
bijv. Mark schrijft een brief aan anna.
- Wie schrijft een brief aan anna? Mark, is onderwerp.
- Welke actie of toestand hoort bij mark? Schrijft -> actie van mark dus pv.
Of de zin vragend maken.
C persoonsvorm t.t.
Staat er maar één werkwoord in de (bij)zin, dan is dat altijd de persoonsvorm, omdat elke zin
een persoonsvorm moet hebben, die bij het onderwerp hoort.
In de tegenwoordige tijd (nu) vorm je de persoonsvorm met behulp van de “ik-vorm”.
