SAMENVATTING PSYCHOLOGIE
HOOFDSTUK 1: GEEST, GEDRAG EN WETENSCHAP
Psychologie = de wetenschap van gedrag en geestelijke processen.
Experimenteel psychologen: doen voornamelijk onderzoek, maar geven vaak ook onderwijs,
zijn vooral verbonden aan universiteiten.
Docent psychologie: werken in verschillende omgevingen, waaronder bacheloropleidingen
psychologie.
Toegepast psychologen: zijn werkzaam in onderwijs, klinische psychologen en counseling.
6 perspectieven:
o Biologisch perspectief – René Descartes
Opvatten als: hoe is het lichaam gebouwd en hoe werkt het lichaam?
Het zijn: lichamelijke processen zoals hoe werken de hersen, onderdelen van de
hersenen (zo zitten je ogen in elkaar bijvoorbeeld), wat is vanuit de genen
opgebouwd zoals hormonen etc.
Biologisch is puur lichamelijk
o Cognitieve perspectief – Wilhelm Wundt en William James
Opvatten als: hoe denken mensen en hoe nemen mensen waar?
Het zijn: bewuste gedachte en denkprocessen; hoe werken je hersenen? Wat doe je
met de informatie die uit de ogen komen? Wat doe je ermee?
Je kunt het ook zien als wat voel je met je handen, wat voel je met je voeten, dus al
met al, wat voel je!
o Behavioristisch perspectief – John Watson en B.F. Skinner
Opvatten als: hoe reageer je op je omgeving?
Het zijn: de prikkels in onze omgeving en de consequenties van ons gedrag.
Ook wel de psychologie van observeerbaar gedrag
o Whole person (perspectief van de gehele persoon)
, Whole person is een verzamelnaam voor psychodynamisch, humanistisch en
karaktertrekken. Deze 3 samen gaat over het gehele mens. Je kan een mens niet
opdelen in stukjes maar alleen als geheel!
Psychodynamisch (Sigmund Freud)
Het zijn: onbewuste processen, verlangens, drijfveren, ID (verlangens van alles wat je
wil), Superego (moraliteit, regels die je geleerd hebt om aan te houden ofwel normen
en waarden), Ego (bemiddelt wat wel en niet kan, dit kan ik wel doen en dit kan ik
niet).
Humanistisch (Carl Rogers,
Abraham Maslow)
Positieve psychologie zoals het
maximale (beste) uit jezelf halen,
zelfontplooiing, gaat niet om
verleden maar om hoe je NU het
beste uit jezelf kan halen. Hierbij
hoort ook de pyramide van
Maslow!
In het verlengde hiervan heb je
ook nog positieve psychologie van Martin Seligman, Mihaly Csikszentmihalyi; zij
willen bijdragen aan het geluk en welzijn van individuen en groepen.
Karaktertrekken en temperament (oude Grieken)
Dit zijn persoonlijkheidskenmerken. Als je over karaktertrekken praat dan praat je
over de ‘whole person’.
Daarnaast heb je een aantal karaktertrekken wat van menselijke aard is zoals
introvert en extravert. Daarnaast heb je ook nog mate van open staan,
vriendelijkheid en nauwgezetheid.
o Ontwikkelingsperspectief – Jean Piaget
Een persoon zit in een bepaalde fase van zijn leven die van invloed is op wat je doetm
hoe je dat doet en hoe je denkt. Er is een wisselwerking voor een aangeboren aanleg
(erfelijkheid) en hoe je omgaat met je omgeving. Dit kan elkaar versterken. P.20
Voorbeeld: je bent slim (aangeboren), dus je doet het goed (goed doen is interactie
tussen hersenen en school, dit versterkt elkaar), dit doe je op school (school is de
omgeving), dus je blijft leren waardoor je hoog opgeleid werk gaat doen
(hoogopgeleid werk doen is de uitkomst van de aangeboren slimheid en interactie
tussen hersenen en school).
, o Socioculturele perspectief – Stanley Milgram, Philip Zimbardo
Dit is hoe mensen zich gedragen en de sociale invloed daarvan centraal staat. Wat
maakt het gedrag van andere mensen uit voor het gedrag van een persoon? Het
gedrag van een mens wordt bepaald door de omgeving.
Bij de cultuur moet je denken aan hoe gedragen mensen zich in een cultuur? Hierbij
zit een complete mix van taal, opvattingen, gewoonten, waarden en tradities.
En bij een groep moet je denken aan hoe gedraagt een vriendengroep zich? En
daarbij spelen zich onderwerpen af als aardig vinden, liefhebben, vooroordelen,
agressie, gehoorzaamheid, en conformisme.
De vier stappen van de wetenschappelijke methode
Stap 1: hypothese
De hypothese betekent de relatie die er zou bestaan tussen de verschillende variabelen die
onderzocht worden.
Wat is er mogelijk aan de hand? (dit is vanuit de theorie)
Welke aspecten spelen mee? (variabelen)
Stap 2: data verzamelen
Hier begint het onderzoek.
Hierbij start het toetsen van de hypothese door experimenteren.
Stap 3: analyseren en concluderen ofwel accepteren of verwerpen
Hierbij bekijkt de onderzoeken de verzamelde data. Hij kijkt of de test is doorstaan of dat hij
verworpen moet worden.
Zijn de resultaten veel betekend?
Stap 4: publiceren, bekritiseren en repliceren
Zijn de resultaten te herhalen?
Vijf soorten psychologisch onderzoek
1. Experimenten
Dit staat bekend als de enige onderzoeksmethode waarmee een betrouwbare
oorzaak-en-gevolgrelatie (causaliteit) kan worden vastgesteld.
2. Correlatieonderzoek
Hierbij ga je opzoek naar een ‘experiment’ dat al toevallig, onopzettelijk, heeft
plaatsgevonden in de wereld buiten het lab.
HOOFDSTUK 1: GEEST, GEDRAG EN WETENSCHAP
Psychologie = de wetenschap van gedrag en geestelijke processen.
Experimenteel psychologen: doen voornamelijk onderzoek, maar geven vaak ook onderwijs,
zijn vooral verbonden aan universiteiten.
Docent psychologie: werken in verschillende omgevingen, waaronder bacheloropleidingen
psychologie.
Toegepast psychologen: zijn werkzaam in onderwijs, klinische psychologen en counseling.
6 perspectieven:
o Biologisch perspectief – René Descartes
Opvatten als: hoe is het lichaam gebouwd en hoe werkt het lichaam?
Het zijn: lichamelijke processen zoals hoe werken de hersen, onderdelen van de
hersenen (zo zitten je ogen in elkaar bijvoorbeeld), wat is vanuit de genen
opgebouwd zoals hormonen etc.
Biologisch is puur lichamelijk
o Cognitieve perspectief – Wilhelm Wundt en William James
Opvatten als: hoe denken mensen en hoe nemen mensen waar?
Het zijn: bewuste gedachte en denkprocessen; hoe werken je hersenen? Wat doe je
met de informatie die uit de ogen komen? Wat doe je ermee?
Je kunt het ook zien als wat voel je met je handen, wat voel je met je voeten, dus al
met al, wat voel je!
o Behavioristisch perspectief – John Watson en B.F. Skinner
Opvatten als: hoe reageer je op je omgeving?
Het zijn: de prikkels in onze omgeving en de consequenties van ons gedrag.
Ook wel de psychologie van observeerbaar gedrag
o Whole person (perspectief van de gehele persoon)
, Whole person is een verzamelnaam voor psychodynamisch, humanistisch en
karaktertrekken. Deze 3 samen gaat over het gehele mens. Je kan een mens niet
opdelen in stukjes maar alleen als geheel!
Psychodynamisch (Sigmund Freud)
Het zijn: onbewuste processen, verlangens, drijfveren, ID (verlangens van alles wat je
wil), Superego (moraliteit, regels die je geleerd hebt om aan te houden ofwel normen
en waarden), Ego (bemiddelt wat wel en niet kan, dit kan ik wel doen en dit kan ik
niet).
Humanistisch (Carl Rogers,
Abraham Maslow)
Positieve psychologie zoals het
maximale (beste) uit jezelf halen,
zelfontplooiing, gaat niet om
verleden maar om hoe je NU het
beste uit jezelf kan halen. Hierbij
hoort ook de pyramide van
Maslow!
In het verlengde hiervan heb je
ook nog positieve psychologie van Martin Seligman, Mihaly Csikszentmihalyi; zij
willen bijdragen aan het geluk en welzijn van individuen en groepen.
Karaktertrekken en temperament (oude Grieken)
Dit zijn persoonlijkheidskenmerken. Als je over karaktertrekken praat dan praat je
over de ‘whole person’.
Daarnaast heb je een aantal karaktertrekken wat van menselijke aard is zoals
introvert en extravert. Daarnaast heb je ook nog mate van open staan,
vriendelijkheid en nauwgezetheid.
o Ontwikkelingsperspectief – Jean Piaget
Een persoon zit in een bepaalde fase van zijn leven die van invloed is op wat je doetm
hoe je dat doet en hoe je denkt. Er is een wisselwerking voor een aangeboren aanleg
(erfelijkheid) en hoe je omgaat met je omgeving. Dit kan elkaar versterken. P.20
Voorbeeld: je bent slim (aangeboren), dus je doet het goed (goed doen is interactie
tussen hersenen en school, dit versterkt elkaar), dit doe je op school (school is de
omgeving), dus je blijft leren waardoor je hoog opgeleid werk gaat doen
(hoogopgeleid werk doen is de uitkomst van de aangeboren slimheid en interactie
tussen hersenen en school).
, o Socioculturele perspectief – Stanley Milgram, Philip Zimbardo
Dit is hoe mensen zich gedragen en de sociale invloed daarvan centraal staat. Wat
maakt het gedrag van andere mensen uit voor het gedrag van een persoon? Het
gedrag van een mens wordt bepaald door de omgeving.
Bij de cultuur moet je denken aan hoe gedragen mensen zich in een cultuur? Hierbij
zit een complete mix van taal, opvattingen, gewoonten, waarden en tradities.
En bij een groep moet je denken aan hoe gedraagt een vriendengroep zich? En
daarbij spelen zich onderwerpen af als aardig vinden, liefhebben, vooroordelen,
agressie, gehoorzaamheid, en conformisme.
De vier stappen van de wetenschappelijke methode
Stap 1: hypothese
De hypothese betekent de relatie die er zou bestaan tussen de verschillende variabelen die
onderzocht worden.
Wat is er mogelijk aan de hand? (dit is vanuit de theorie)
Welke aspecten spelen mee? (variabelen)
Stap 2: data verzamelen
Hier begint het onderzoek.
Hierbij start het toetsen van de hypothese door experimenteren.
Stap 3: analyseren en concluderen ofwel accepteren of verwerpen
Hierbij bekijkt de onderzoeken de verzamelde data. Hij kijkt of de test is doorstaan of dat hij
verworpen moet worden.
Zijn de resultaten veel betekend?
Stap 4: publiceren, bekritiseren en repliceren
Zijn de resultaten te herhalen?
Vijf soorten psychologisch onderzoek
1. Experimenten
Dit staat bekend als de enige onderzoeksmethode waarmee een betrouwbare
oorzaak-en-gevolgrelatie (causaliteit) kan worden vastgesteld.
2. Correlatieonderzoek
Hierbij ga je opzoek naar een ‘experiment’ dat al toevallig, onopzettelijk, heeft
plaatsgevonden in de wereld buiten het lab.
