1CASUSBESPREKING 1 – ANGSTSTOORNISSEN
KENMERKEN EN CLASSIFICATIE
Angst: reactie die wordt veroorzaakt door een gevaar (echt/denkbeeldig)
- Gepaard met lichamelijke verschijnselen door activatie van het autonome zenuwstelsel
- Meer irrationeel, vermijdingsgedrag
Vrees: gevoel van ongerustheid bij een gevaar of de gedachte daaraan vaak iets meer reëel dan een angst
- Meer acuut, somatisch?
Paniekaanval: plotselinge ontstane intense angst
- Binnen 10 minuten een aantal symptomen: snel kloppend hart, zweten, ademnood, misselijkheid,
opvliegers, duidelijkheid, duizeligheid en angst voor controleverlies
Anticipatieangst: vermijden van bepaalde situaties uit angst voor een volgende aanval
Agorafobie (pleinvrees): angst voor situaties waaruit de patiënt moeilijk denkt weg te komen/hulp krijgen
- Leidt vaak tot vermijdingsgedrag
GEGENERALISEERDE ANGSTSTOORNIS GAS/GAD
Kenmerken
- Continue gespannen en voortdurend piekeren objectief gezien geen reden voor en vaak onbewust
o Vaak over dingen uit het dagelijks leven werk, kinderen, rekeningen, de vakantie
- Angst kan zich ook lichamelijk uiten moeilijk slapen en schrikachtig
Symptomen
- Over het algemeen: piekeren, rusteloosheid, prikkelbaar, slechte concentratie, gespannen,
slaapproblemen, spierklachten
- Op momenten dat angst overheerst: hartkloppingen, zweten, rillingen, benauwdheid, tintelingen in
handen/voeten, duizeligheid, droge mond, misselijkheid, hoofdpijn, flauwvallen, verwarring, gevoel
hebben controle te verliezen/gek worden/doodgaan
SOCIALE ANGSTSTOORNIS SAS/SAD
Kenmerken
- Angstig in sociale situaties bang voor wat anderen van je denken dagelijks leven erdoor
beïnvloed
- Specifiek (1 bepaalde situatie)/gegeneraliseerd
- Vaak uitgelokt
Symptomen
- Hartkloppingen, zweten, rillingen, duizeligheid, benauwdheid, tintelingen in handen/voeten, droge
mond, misselijkheid, gevoel dat de omgeving er anders uitziet, gevoel hebben controle te verliezen/
gek worden/ doodgaan
,PANIEKSTOORNIS PS/PD
Kenmerken
- Regelmatig (zonder aanleiding) in paniek kan leven gaan beheersen vaak niet uitgelokt
- Bang voor situaties waar je paniekaanval kunt krijgen
Symptomen
- Hartkloppingen, zweten, rillingen, duizeligheid, benauwdheid, tintelingen in handen/voeten, droge
mond, misselijkheid, gevoel dat de omgeving er anders uitziet, gevoel hebben controle te verliezen/
gek worden/ doodgaan
PATHOGENESE AMYGDALA CENTERED CIRCUIT
De amygdala heeft belangrijke anatomische verbindingen die ervoor zorgen dat het sensorische en cognitieve
informatie kan integreren en vervolgens kan beslissen of er een angstreactie ontstaat. Het gevoel van angst
wordt gereguleerd door wederzijdse verbindingen tussen de amygdala en de orbitofrontale cortex (OFC) en de
anterior cingulate cortex (ACC) regio’s in de hersenen die emoties reguleren. Wanneer deze regio’s worden
geoveractiveerd zorgt dit voor angst.
Motorsymptomen
Er kunnen ook motorsymptomen komen kijken bij deze angst. Afhankelijk van de omstandigheden en het
temperament van een persoon kunnen deze symptomen bestaan uit fight, flight of bevriezen. Deze
symptomen worden gereguleerd door verbindingen tussen de amygdala en ‘periaqueductal gray area’ in de
hersenstam.
,Endocriene reacties
Er zijn ook endocriene reacties die bij angst komen kijken, door verbindingen tussen de amygdala en de
hypothalamus. Deze verbindingen zorgen voor veranderingen in de HPA (hypothalamic-pituitary-adrenal) axis
en hierdoor zorgen ze voor veranderingen in cortisol levels. Een snelle boost van cortisol kan overleving
versterken wanneer je een short-term threat meemaakt.
Chronische en aanhoudende activatie hiervan kan leiden tot verhoogd risico op HV-ziekte, DM2 en hartaanval,
maar mogelijk ook tot atrofie van de hippocampus.
Veranderingen in ademhaling
Veranderingen in ademhaling worden gereguleerd door verbindingen tussen de amygdala en de parabrachial
nucleus in de hersenstam. Versnelde ademhaling kan bijdragen aan verbeterde overlevingskansen op
momenten van een fight/flight reactie. Wanneer dit te veel gebeurt kan dit leiden tot ongewenste symptomen
zoals kortademigheid, exacerbaties van astma of een vals verstikkingsgevoel.
, Autonome respons
Het autonome zenuwstelsel is afgestemd op angst en is in staat om reacties te triggeren van het CV-systeem,
zoals versnelde hartslag en verhoogde bloeddruk voor fight or flight reacties en overleving. Deze autonome en
cardiovasculaire reacties worden gemedieerd door verbindingen tussen de amygdala en de locus coeruleus
(huis van noradrenerge cellichamen).
Wanneer autonome responsen te vaak herhalen of chronisch worden getriggered als onderdeel van een
angststoornis kan dit leiden tot meer atherosclerose, cardiale ischemie, hypertensie, myocardinfarct en zelfs
plotseling overlijden.
Traumatische herinneringen
Angst kan intern worden getriggerd door traumatische herinneringen die zijn opgeslagen in de hippocampus en
die worden geactiveerd door verbindingen tussen de amygdala en hippocampus, met name in omstandigheden
zoals PTSD.
Neurotransmitters bij angst
Het verwerken van angstresponses wordt gereguleerd door verschillende neuronale verbindingen tussen de
amygdala en andere delen. Iedere verbinding gebruikt specifieke neurotransmitters die werken op
verschillende receptoren. Neurotransmitters werken op deze receptoren om symptomen de veroorzaken en
anxiolytische geneesmiddelen werken op deze neurotransmittersystemen om de symptomen te verlichten.