Uitwerking toetsmatrijs BS9&10
Medische biologie
BS9
Kan het biologisch risicogedrag borderline verklaren.
Persoonlijkheid: stabiel patroon van omgaan met jezelf en anderen. Aan een persoonlijkheid is
iemand herkenbaar
Persoonlijkheidsstijl
- Iedereen heeft bepaalde persoonlijkheidstrekken, die soms lastig maar ook nuttig en grappig
kunnen zijn.
- Hangt af van de situatie. Zolang je je stijl maar flexibel kunt aanpassen van de situatie
Persoonlijkheidsstijl wordt een persoonlijkheidsstoornis als je persoonlijkheid gaat leiden tot
problemen in de omgang met anderen, studie-, werk- en relatieproblemen
Persoonlijkheidsstoornis
Wordt gekenmerkt door een diepgeworteld star omgangs-, waarnemings- en denkpatroon dat kan
leiden tot ernstige beperkingen in het dagelijks functioneren. Het vermogen om
verantwoordelijkheid te nemen voor het eigen gedrag is gestoord. Er is een beperkte kijk op zichzelf,
de omgeving en de wereld om hen heen.
- Medische diagnoses
- Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSMMS)
Soorten persoonlijkheidsstoornissen
- Cluster A: Vreemd en exentriek gedrag
- Cluster B: dramatisch, emotioneel of labiel gedrag
- Cluster C: nerveus of angstig gedrag
1
, Borderline Persoonlijkheidsstoornis (BPS)
- Instabiele relatie met andere mensen
- Impulsief
- Wankel en wisselend zelfbeeld
- Last van plotselinge, extreme stemmingswisselingen en terugkerend suïcidaal gedrag
- Ervaren een chronisch gevoel van leegte
(theorieën) mogelijke oorzaken Borderline persoonlijkheidsstoornis
- Freud (1856-1939): hysterie
- Kernberg (1929-heden): vroege ontwikkelingsstoornis, een niet ontwikkelde agressie
regulatie drift (hoe ga je om met spanningen/agressie die je hebt)
- Rhode-Dasher (1937-heden): opeenstapeling van trauma's in de kindertijd
- Reddeman (1943-heden) & Sachse (1949-heden): ervaringen met geweld en sexueel misbruik
Behandelingsmogelijkheden BPS
- Cognitieve gedragstherapie: 'verkeerde' denkpatronen om te buigen, realistischer te kijken
naar situaties en gedrag te veranderen
- Schematherapie: therapie die ervan uit gaat dat jouw huidige gevoelsleven en de manier
waarop je naar jezelf en anderen kijkt, wordt bepaald door ervaringen en gebeurtenissen uit
het verleden
- Psychodynamisch therapie: samen met je therapeut aan het werk. Je krijgt daarbij inzicht in
vertrouwde overlevingsstrategieën en welk gedrag je kan helpen om minder last te hebben
van je klachten
- Vaardigheidstraining emotie regulatie stoornis: je leert beter omgaan met je emoties en
meer balans te krijgen in je leven
- Systeemtherapie: samen onderzoeken hoe we de (negatieve) invloed van borderline op je
relaties kunnen verminderen
- Mentally based treatment: behandeling waarin je het gedrag van jezelf en van anderen
beter kan begrijpen. Je krijgt meer zicht op achterliggende gevoelens en gedachten
- Dialectische gedragstherapie: het denken, voelen en gedragstherapie wordt onderzocht.
Daarna ervaar je wat de gevolgen zijn van je houding en gedrag op anderen
- Psychodynamische behandeling: vorm van therapie waarin de gedachten, gevoelens en
ideeën van de cliënt actief in beweging worden gezet
Biologisch risicogedrag BPS
- Stemmingswisselingen (woede, prikkelbaarheid, angst)
- Depressie
- Suïcidaliteit
- Dissociatieve verschijnselen
- Psychose
- Relatie problemen/ruzies
- Onvoorspelbaar/ontremd gedrag, zelfdestructief handelen (automutilatie)
- Middelenmisbruik
- Onveilige seks
- Impulsieve gevaarlijke acties (boos/woedend autorijden)
2
Medische biologie
BS9
Kan het biologisch risicogedrag borderline verklaren.
Persoonlijkheid: stabiel patroon van omgaan met jezelf en anderen. Aan een persoonlijkheid is
iemand herkenbaar
Persoonlijkheidsstijl
- Iedereen heeft bepaalde persoonlijkheidstrekken, die soms lastig maar ook nuttig en grappig
kunnen zijn.
- Hangt af van de situatie. Zolang je je stijl maar flexibel kunt aanpassen van de situatie
Persoonlijkheidsstijl wordt een persoonlijkheidsstoornis als je persoonlijkheid gaat leiden tot
problemen in de omgang met anderen, studie-, werk- en relatieproblemen
Persoonlijkheidsstoornis
Wordt gekenmerkt door een diepgeworteld star omgangs-, waarnemings- en denkpatroon dat kan
leiden tot ernstige beperkingen in het dagelijks functioneren. Het vermogen om
verantwoordelijkheid te nemen voor het eigen gedrag is gestoord. Er is een beperkte kijk op zichzelf,
de omgeving en de wereld om hen heen.
- Medische diagnoses
- Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSMMS)
Soorten persoonlijkheidsstoornissen
- Cluster A: Vreemd en exentriek gedrag
- Cluster B: dramatisch, emotioneel of labiel gedrag
- Cluster C: nerveus of angstig gedrag
1
, Borderline Persoonlijkheidsstoornis (BPS)
- Instabiele relatie met andere mensen
- Impulsief
- Wankel en wisselend zelfbeeld
- Last van plotselinge, extreme stemmingswisselingen en terugkerend suïcidaal gedrag
- Ervaren een chronisch gevoel van leegte
(theorieën) mogelijke oorzaken Borderline persoonlijkheidsstoornis
- Freud (1856-1939): hysterie
- Kernberg (1929-heden): vroege ontwikkelingsstoornis, een niet ontwikkelde agressie
regulatie drift (hoe ga je om met spanningen/agressie die je hebt)
- Rhode-Dasher (1937-heden): opeenstapeling van trauma's in de kindertijd
- Reddeman (1943-heden) & Sachse (1949-heden): ervaringen met geweld en sexueel misbruik
Behandelingsmogelijkheden BPS
- Cognitieve gedragstherapie: 'verkeerde' denkpatronen om te buigen, realistischer te kijken
naar situaties en gedrag te veranderen
- Schematherapie: therapie die ervan uit gaat dat jouw huidige gevoelsleven en de manier
waarop je naar jezelf en anderen kijkt, wordt bepaald door ervaringen en gebeurtenissen uit
het verleden
- Psychodynamisch therapie: samen met je therapeut aan het werk. Je krijgt daarbij inzicht in
vertrouwde overlevingsstrategieën en welk gedrag je kan helpen om minder last te hebben
van je klachten
- Vaardigheidstraining emotie regulatie stoornis: je leert beter omgaan met je emoties en
meer balans te krijgen in je leven
- Systeemtherapie: samen onderzoeken hoe we de (negatieve) invloed van borderline op je
relaties kunnen verminderen
- Mentally based treatment: behandeling waarin je het gedrag van jezelf en van anderen
beter kan begrijpen. Je krijgt meer zicht op achterliggende gevoelens en gedachten
- Dialectische gedragstherapie: het denken, voelen en gedragstherapie wordt onderzocht.
Daarna ervaar je wat de gevolgen zijn van je houding en gedrag op anderen
- Psychodynamische behandeling: vorm van therapie waarin de gedachten, gevoelens en
ideeën van de cliënt actief in beweging worden gezet
Biologisch risicogedrag BPS
- Stemmingswisselingen (woede, prikkelbaarheid, angst)
- Depressie
- Suïcidaliteit
- Dissociatieve verschijnselen
- Psychose
- Relatie problemen/ruzies
- Onvoorspelbaar/ontremd gedrag, zelfdestructief handelen (automutilatie)
- Middelenmisbruik
- Onveilige seks
- Impulsieve gevaarlijke acties (boos/woedend autorijden)
2
