GS samenvatting hfst 6 Regenten en Vorsten
Par 1
Door Jan Pieterszoon Coen op de Banda-eilanden in 1621 was Nederland niet meer zo erg
geliefd. Hij wou het volk laten zien dat de Nederlanders de baas waren en er niet met ons te
sollen valt. Dit lijden tot dorpen die in brand werden gestoken en mensen die als slaaf
werden gebruikt, veel mensen die vluchtte in de bergen, stierven uit door hongersnood.
Er was zo veel onderlinge concurrentie voor de handelsreizen naar Java en de Molukken, dat
de Staten-Generaal in 1602 besloot de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) op te
zetten. Het VOC had rechten zoal handelsmonopolie in Azië en bevoegdheden die normaal
alleen de staat had (oorlog voeren, gebieden besturen…).
Het VOC was een multinational, dit was heel typerend voor de opkomende handels
kapitalisme. Koopman-ondernemers hielden zich bezig met nijverheid en handel, en
investeerde in hun eigen onderneming. Toch hadden eigenaren niet alle leiding, vaak waren
er aandeel houders. Ook de VOC, de VOC had de Heren Zeventien, 17 bestuurders die actief
waren bij de VOC uit Hollandse en Zeeuwse steden. In Azië was een gouverneur-generaal
(zoals Jan Pieterszoon Coen) de hoogste baas. Zo werd door Pieterszoon bepaal om Jakarta
plat te branden en Batavia op te bouwen.
Factorijen: dit waren handelsposten in Azië die zorgde dat Nederland mee deed aan de
bestaande handel. Zo werd er zilver in Japan gekocht, dit werd vervolgens geruild voor
textiel in India en in Indië weer omgeruild voor specerijen. Het ging de VOC vooral om de
specerijen, later werden koffie en thee ook een must.
Om te zorgen dat de VOC het beste was werd er de Kaap de Goede Hoop gesticht. Dit was
een tussenstop om weer vers voedsel in te slaan. In de 17de eeuw was de VOC het grootste
en rijkste bedrijf, dit werd in de 18de eeuw overvleugeld door de Brits East India Company.
Nederland was ook actief in Afrika en West-Indie (Amerika). Net als de VOC was er de WIC.
Eerst was het vooral bedoeld voor kaapvaarten, maar door de overwinning van de Spaanse
zilvervloot in 1628, kreeg het WIC handelsmarkt. Uiteindelijk waren er alleen nog 6
Antilliaanse eilanden en Suriname van Nederland. Erg veel winst had de WIC niet, het had
veel meer concurrentie dan in Azië.
Par 1
Door Jan Pieterszoon Coen op de Banda-eilanden in 1621 was Nederland niet meer zo erg
geliefd. Hij wou het volk laten zien dat de Nederlanders de baas waren en er niet met ons te
sollen valt. Dit lijden tot dorpen die in brand werden gestoken en mensen die als slaaf
werden gebruikt, veel mensen die vluchtte in de bergen, stierven uit door hongersnood.
Er was zo veel onderlinge concurrentie voor de handelsreizen naar Java en de Molukken, dat
de Staten-Generaal in 1602 besloot de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) op te
zetten. Het VOC had rechten zoal handelsmonopolie in Azië en bevoegdheden die normaal
alleen de staat had (oorlog voeren, gebieden besturen…).
Het VOC was een multinational, dit was heel typerend voor de opkomende handels
kapitalisme. Koopman-ondernemers hielden zich bezig met nijverheid en handel, en
investeerde in hun eigen onderneming. Toch hadden eigenaren niet alle leiding, vaak waren
er aandeel houders. Ook de VOC, de VOC had de Heren Zeventien, 17 bestuurders die actief
waren bij de VOC uit Hollandse en Zeeuwse steden. In Azië was een gouverneur-generaal
(zoals Jan Pieterszoon Coen) de hoogste baas. Zo werd door Pieterszoon bepaal om Jakarta
plat te branden en Batavia op te bouwen.
Factorijen: dit waren handelsposten in Azië die zorgde dat Nederland mee deed aan de
bestaande handel. Zo werd er zilver in Japan gekocht, dit werd vervolgens geruild voor
textiel in India en in Indië weer omgeruild voor specerijen. Het ging de VOC vooral om de
specerijen, later werden koffie en thee ook een must.
Om te zorgen dat de VOC het beste was werd er de Kaap de Goede Hoop gesticht. Dit was
een tussenstop om weer vers voedsel in te slaan. In de 17de eeuw was de VOC het grootste
en rijkste bedrijf, dit werd in de 18de eeuw overvleugeld door de Brits East India Company.
Nederland was ook actief in Afrika en West-Indie (Amerika). Net als de VOC was er de WIC.
Eerst was het vooral bedoeld voor kaapvaarten, maar door de overwinning van de Spaanse
zilvervloot in 1628, kreeg het WIC handelsmarkt. Uiteindelijk waren er alleen nog 6
Antilliaanse eilanden en Suriname van Nederland. Erg veel winst had de WIC niet, het had
veel meer concurrentie dan in Azië.
