Samenvatting module kinderpsychologie:
H15: ontwikkelingspsychologie; onderzoek en onderzoeksmethoden.
Lengte doorsnede onderzoek: we willen weten of intelligentie een stabiele
eigenschap is. Is een intelligent 6 jr kind dit ook nog op zijn 16e? Van een groep
kinderen dit onderzoeken, worden een groot deel van hun ontwikkeling gevolgd en er
worden regelmatig metingen gedaan.
-Zeer waardevolle informatie wordt verzameld over ontwikkeling individu/ groep
leeftijdsgenoten.
-Kost veel tijd en is erg kostbaar.
-Over 20 jaar onderzoek: kans op kwijtraken proefpersonen, kunnen gegevens missen.
Cohort effecten: Effecten van buitenaf die mensen uit dat cohort hebben meegemaakt.
Dwars doorsnede onderzoek: Men vergelijkt op één moment in de tijd kinderen van
verschillende leeftijden.
-Dit is een zeer efficiënte manier om inzicht te krijgen in bepaalde ontwikkelingen.
-Geeft geen inzicht in individuele ontwikkelingen.
-Leeftijd en cohorteffecten lopen door elkaar heen.
Combinatie lengte + dwarsdoorsnede onderzoek: Groepen kinderen die in leeftijd
verschillen worden gedurende 3 jaar gevolgd.
Crosscultureel onderzoek: Ontwikkeling kind op gebied van vriendschap/denken in
andere landen is hetzelfde als in de westerse samenleving. Verschil in taal is wel een
probleem.
Observeren: Kijken naar bepaalde gedragingen. Experiment: Kijken of een bepaalde
voorwaarde tot bepaald gedrag leidt.
Observeren in natuurlijke situatie: Kinderen worden in natuurlijke omgeving
geobserveerd. Vooral bij onderzoek diergedrag, bij kinderen wordt gekeken naar de
sociale ontwikkeling; kinderen kunnen zich anders gaan gedragen en niet van iedereen
zijn gegevens verzameld.
Gestructureerde observatie: Er wordt gekeken naar bepaald gedrag van kinderen.
Score aangeven op observatie formulier.
,Klinisch interview: Kind zo min mogelijk vragen stellen; zoveel mogelijk de
gedachtegang volgen. Ouders zijn vrij in antwoorden; kan een gekleurd verhaal zijn,
vaste vragen maar vrij in antwoorden.
Gestructureerd interview: Komt tegemoet aan nadelen klinisch interview, vraagstellen
en keuze uit 4 antwoorden. Eenvoudig te verwerken antwoorden + efficiënt. Informatie
heeft minder diepgang.
Experiment: Samenhangende verbanden in onderzoek van kinderen. Positieve
correlatie; hoge score oplettendheid gaat samen met hoog cijfer variabelen/ positief
verband.
Laboratorium experiment: In onderzoeksinstituut/universiteit; de vreemde situatie test
van Mary Ainsworth.
Veldexperiment: In bekende omgeving van kind; schoolklas, schoolplein, thuis.
Natuurlijk experiment: Onafhankelijke variabele doet zich voor in natuurlijke situatie;
onderzoek naar kinderen bij een tv staking. Wat het effect van een onafhankelijke
variabele op afhankelijke variabele is.
Laboratorium experiment, Groep 1: Experimentele groep; agressieve modellen, groep
2: Controle groep; geen agressieve modellen. Kunstmatig: Kinderen gedragen zich
mogelijk anders, na agressie zien meer agressie tonen.
1e fase: Een vriendje is om mee te spelen (woont in de buurt en vindt hetzelfde leuk; 5-
7 jr), 2e fase: Vriendschap als wederzijds vertrouwen, helpen elkaar en komen voor
elkaar op. Beloften verbreken en roddelen vormt een gevaar voor vriendschap (8-10 jr).
3e fase: Vriendschap met wederzijds begrip centraal, elkaar goed kennen, gevoelens
en gedachtes delen. Puber weet gedachtes en gevoelens beter dan dat ouders kind dit
weten (11-15 jr).
Rolnemen: Kind leert zich te verplaatsen in een ander zijn gedachtes+ gevoelens,
sociale vergelijking; Prestaties met elkaar vergelijken, fysieke prestaties; wie het eerste
boven is.
Sociometrische kinderen: Door de meeste kinderen geaccepteerd, weinig
buitengesloten.
Doorsnee kinderen: Iets minder populair maar wel gewaardeerd worden.
Geïsoleerde kinderen: Worden weinig positief/ negatief genoemd.
Buitengesloten kinderen: Door weinig geaccepteerd en door vele buitengesloten
worden.
, Factoren sociale status:
Opvoedingsstijl Liefdevolle + uitleg tijdens opvoeding,
hebben vertrouwen in relaties met
anderen.
Geboorte volgorde Jongere kinderen vaak populairder.
Rol neem vaardigheid Het verplaatsen in positie van de ander;
goede intelligentie.
Naam Voorkeuren voor bepaalde namen
Aantrekkelijkheid Op de manier waarop de omgeving
reageert krijgt het aantrekkelijke kind
zelfvertrouwen.
Gedragskenmerken Aardig zijn, de ander helpen.
Bij buitengesloten kinderen kunnen gedrags- en leer problemen optreden, ook kunnen
zij zich niet goed in de ander verplaatsen. Ze trekken zich terug in contacten en
antisociaal gedrag. RIAGG: Regionaal instituut ambulante geestelijke gezondheidszorg,
hier worden sociale vaardigheidstrainingen verzorgd.
Informatie wordt eerst een fractie v/e seconde opgeslagen i/h sensorisch geheugen,
aandacht die men aan deze informatie besteed, bepaald of deze in het korte
termijngeheugen komt. Bij volwassenen geheugencapaciteit van 7t/m 12 eenheden.
Info snel opnemen en loslaten.
Lange termijn geheugen: Informatie bewerken en steeds herhalen, vaak moeite de
gewenste dingen uit ons geheugen te vinden. Bij elektrisch prikkelen hersenen info uit
verleden herinneren.
Geheugensporen: Herinneringen zijn mogelijk zolang de sporen worden
teruggevonden in de hersenen.
Verdringing van informatie (Freud): Vergeten herinneringen komen tijdens hypnose
boven. Zeer pijnlijke herinneringen die gevoelens van angst en pijn meebrengen.
Informatie willen we niet maar aan denken, maar blijft wel aanwezig in geheugen.
Interferentie: Inwerken op elkaar; verstoren. Veel op elkaar lijkende info, nieuwe info
kan kwijt raken, moeite met opzoeken info in lange termijn geheugen.
Informatie beter onthouden door;
-Herhalen; Door steeds herhalen nieuwe info komt deze in lange termijn geheugen.
-Associatief leren; Iets toevoegen aan de te leren info, waardoor leren + herinneren
gemakkelijker gaat.
-Organiseren informatie; Categoriseren werkt beter bij het onthouden. Kinderen laten
zich sneller afleiden, aandacht aan info besteden. Metageheugen; Kennis over werking
geheugen.
H15: ontwikkelingspsychologie; onderzoek en onderzoeksmethoden.
Lengte doorsnede onderzoek: we willen weten of intelligentie een stabiele
eigenschap is. Is een intelligent 6 jr kind dit ook nog op zijn 16e? Van een groep
kinderen dit onderzoeken, worden een groot deel van hun ontwikkeling gevolgd en er
worden regelmatig metingen gedaan.
-Zeer waardevolle informatie wordt verzameld over ontwikkeling individu/ groep
leeftijdsgenoten.
-Kost veel tijd en is erg kostbaar.
-Over 20 jaar onderzoek: kans op kwijtraken proefpersonen, kunnen gegevens missen.
Cohort effecten: Effecten van buitenaf die mensen uit dat cohort hebben meegemaakt.
Dwars doorsnede onderzoek: Men vergelijkt op één moment in de tijd kinderen van
verschillende leeftijden.
-Dit is een zeer efficiënte manier om inzicht te krijgen in bepaalde ontwikkelingen.
-Geeft geen inzicht in individuele ontwikkelingen.
-Leeftijd en cohorteffecten lopen door elkaar heen.
Combinatie lengte + dwarsdoorsnede onderzoek: Groepen kinderen die in leeftijd
verschillen worden gedurende 3 jaar gevolgd.
Crosscultureel onderzoek: Ontwikkeling kind op gebied van vriendschap/denken in
andere landen is hetzelfde als in de westerse samenleving. Verschil in taal is wel een
probleem.
Observeren: Kijken naar bepaalde gedragingen. Experiment: Kijken of een bepaalde
voorwaarde tot bepaald gedrag leidt.
Observeren in natuurlijke situatie: Kinderen worden in natuurlijke omgeving
geobserveerd. Vooral bij onderzoek diergedrag, bij kinderen wordt gekeken naar de
sociale ontwikkeling; kinderen kunnen zich anders gaan gedragen en niet van iedereen
zijn gegevens verzameld.
Gestructureerde observatie: Er wordt gekeken naar bepaald gedrag van kinderen.
Score aangeven op observatie formulier.
,Klinisch interview: Kind zo min mogelijk vragen stellen; zoveel mogelijk de
gedachtegang volgen. Ouders zijn vrij in antwoorden; kan een gekleurd verhaal zijn,
vaste vragen maar vrij in antwoorden.
Gestructureerd interview: Komt tegemoet aan nadelen klinisch interview, vraagstellen
en keuze uit 4 antwoorden. Eenvoudig te verwerken antwoorden + efficiënt. Informatie
heeft minder diepgang.
Experiment: Samenhangende verbanden in onderzoek van kinderen. Positieve
correlatie; hoge score oplettendheid gaat samen met hoog cijfer variabelen/ positief
verband.
Laboratorium experiment: In onderzoeksinstituut/universiteit; de vreemde situatie test
van Mary Ainsworth.
Veldexperiment: In bekende omgeving van kind; schoolklas, schoolplein, thuis.
Natuurlijk experiment: Onafhankelijke variabele doet zich voor in natuurlijke situatie;
onderzoek naar kinderen bij een tv staking. Wat het effect van een onafhankelijke
variabele op afhankelijke variabele is.
Laboratorium experiment, Groep 1: Experimentele groep; agressieve modellen, groep
2: Controle groep; geen agressieve modellen. Kunstmatig: Kinderen gedragen zich
mogelijk anders, na agressie zien meer agressie tonen.
1e fase: Een vriendje is om mee te spelen (woont in de buurt en vindt hetzelfde leuk; 5-
7 jr), 2e fase: Vriendschap als wederzijds vertrouwen, helpen elkaar en komen voor
elkaar op. Beloften verbreken en roddelen vormt een gevaar voor vriendschap (8-10 jr).
3e fase: Vriendschap met wederzijds begrip centraal, elkaar goed kennen, gevoelens
en gedachtes delen. Puber weet gedachtes en gevoelens beter dan dat ouders kind dit
weten (11-15 jr).
Rolnemen: Kind leert zich te verplaatsen in een ander zijn gedachtes+ gevoelens,
sociale vergelijking; Prestaties met elkaar vergelijken, fysieke prestaties; wie het eerste
boven is.
Sociometrische kinderen: Door de meeste kinderen geaccepteerd, weinig
buitengesloten.
Doorsnee kinderen: Iets minder populair maar wel gewaardeerd worden.
Geïsoleerde kinderen: Worden weinig positief/ negatief genoemd.
Buitengesloten kinderen: Door weinig geaccepteerd en door vele buitengesloten
worden.
, Factoren sociale status:
Opvoedingsstijl Liefdevolle + uitleg tijdens opvoeding,
hebben vertrouwen in relaties met
anderen.
Geboorte volgorde Jongere kinderen vaak populairder.
Rol neem vaardigheid Het verplaatsen in positie van de ander;
goede intelligentie.
Naam Voorkeuren voor bepaalde namen
Aantrekkelijkheid Op de manier waarop de omgeving
reageert krijgt het aantrekkelijke kind
zelfvertrouwen.
Gedragskenmerken Aardig zijn, de ander helpen.
Bij buitengesloten kinderen kunnen gedrags- en leer problemen optreden, ook kunnen
zij zich niet goed in de ander verplaatsen. Ze trekken zich terug in contacten en
antisociaal gedrag. RIAGG: Regionaal instituut ambulante geestelijke gezondheidszorg,
hier worden sociale vaardigheidstrainingen verzorgd.
Informatie wordt eerst een fractie v/e seconde opgeslagen i/h sensorisch geheugen,
aandacht die men aan deze informatie besteed, bepaald of deze in het korte
termijngeheugen komt. Bij volwassenen geheugencapaciteit van 7t/m 12 eenheden.
Info snel opnemen en loslaten.
Lange termijn geheugen: Informatie bewerken en steeds herhalen, vaak moeite de
gewenste dingen uit ons geheugen te vinden. Bij elektrisch prikkelen hersenen info uit
verleden herinneren.
Geheugensporen: Herinneringen zijn mogelijk zolang de sporen worden
teruggevonden in de hersenen.
Verdringing van informatie (Freud): Vergeten herinneringen komen tijdens hypnose
boven. Zeer pijnlijke herinneringen die gevoelens van angst en pijn meebrengen.
Informatie willen we niet maar aan denken, maar blijft wel aanwezig in geheugen.
Interferentie: Inwerken op elkaar; verstoren. Veel op elkaar lijkende info, nieuwe info
kan kwijt raken, moeite met opzoeken info in lange termijn geheugen.
Informatie beter onthouden door;
-Herhalen; Door steeds herhalen nieuwe info komt deze in lange termijn geheugen.
-Associatief leren; Iets toevoegen aan de te leren info, waardoor leren + herinneren
gemakkelijker gaat.
-Organiseren informatie; Categoriseren werkt beter bij het onthouden. Kinderen laten
zich sneller afleiden, aandacht aan info besteden. Metageheugen; Kennis over werking
geheugen.
