Samenvatting Hoofdstuk 14 Verdelingsvraagstukken - Economie Integraal

Hoofdstuk 14 Verdelingsvraagstukken
14.1 Het meten van de inkomensverdeling
Soorten inkomen
 Primair inkomen = de beloning die verdiend wordt als je productiefactoren
ter beschikking stelt
o Bruto-inkomen
o Loon, interest, pacht, winst
 Secundair inkomen = primair inkomen – directe belastingen – premier +
inkomensoverdrachten
o Inkomensoverdrachten: bijv. AOW
o Progressieve inkomstenbelasting = hoe hoger het primair inkomen, hoe
hoger het percentage dat aan de fiscus moet worden afgedragen
 Tertiair inkomen = secundair inkomen – afgedragen indirecte belastingen +
profijt van door de overheid geleverde of gesubsidieerde goederen en
diensten
De personele inkomensverdeling
 Lorenzcurve = personele verdeling
Stappen:
 Rangschik alle inkomenontvangers in een land van een laag naar hoog
inkomen
 Verdeel de inkomenontvangers in 10 even grote groepen: decielen
o Deciel 1: laagste inkomen
o Deciel 10: hoogste inkomen
 Bereken welk deel van het totale inkomen elk deciel ontvangt
o Totaal inkomen steeds anders
 Tel de inkomensaandelen van de decielen achtereenvolgens bij elkaar op,
zodat je de gecumuleerde aandelen krijgt
 Voorbeeld blz. 51
 Hoe ver de Lorenzcurve van de diagonale lijn, des te ongelijker zijn de
inkomens verdeeld
De Ginicoëfficiënt
A
 Ginicoëfficiënt=
A+ B
o Gelijk aan 0: inkomens gelijkmatig verdeeld
o Gelijk aan 1: 1 persoon ontvangt het gehele inkomen
o Verder van diagonaal → A groter → Ginicoëfficiënt groter

Andere maatstaven
 Ginicoëfficiënt: maatstaf om inkomensverschillen weer te geven
 Kijken naar verhouding tussen gemiddelde inkomen in het 1 e en 10e deciel

,  Kijken naar verhouding tussen gemiddelde inkomens in onderste en bovenste
kwintiel (groepen van 20%) of kwartielen (groepen van 25%)
 Kleine voorbeeld blz. 53
De categoriale verdeling
 Categoriale verdeling geeft de verdeling van het inkomen over de
productiefactoren weer
o Alleen beloningen die ondernemingen uitkeren
 Beloningen: inkomen uit arbeid & overige inkomen
 Arbeidsinkomensquote (aiq) = het totale arbeidsinkomen in ondernemingen
verdiend in een jaar als percentage van de toegevoegde waarde in
ondernemingen in dat jaar
 Arbeidsinkomen = looninkomen + inkomen zzp’ers
 Voorbeeld blz. 54
looninkomen +toegereknend loon zelfstandigen
 aiq = × 100 %
toegevoegde waarde
De vermogensinkomensquote
 Spiegelbeeld van aiq
 Aiq 80% → vermogensinkomensquote 100 – 80 = 20%
o 20% toegevoegde waarde als vermogensinkomens (pacht, rente, etc.)

Categoriale inkomensverdeling en productiestructuur
AIQ stijgt en winstquote daalt
 Dalende winst & winstverwachtingen → minder investeringen
o Minder arbeidsplaatsen
 Winsten worden verliezen → failliet → aantal arbeidsplaatsen daalt
 Dalende winsten → kredietwaardigheid bedrijven neemt af
o Moeilijker geld lenen → minder investeringen
 Geïnvesteerd → arbeidsbesparende investeringen
o Diepte-investeringen = arbeidskrachten vervangen door kapitaal
 Ondernemingen verplaatsen productie naar lagelonenlanden
o Goederen goedkoper geproduceerd → winst kan stijgen

14.2 Nivellering en denivellering
 Nivellering = afname van de relatieve inkomensverschillen
o Lorenzcurve naar links
 Denivelleringen = toename van de relatieve inkomensverschillen
o Lorenzcurve naar rechts
 Voorbeeld blz. 58
inkomensaandeel deciel 10
 inkomensverdeling=
inkomensaandeel deciel 1