Voedingsleer Zwangerschap 1 Els Boeyneams
Voeding tijdens de zwangerschap
Gezond zwanger worden
Neem foliumzuur, vermijd alcohol gebruik, stop met roken
De eerste 100 dagen
Alle onderdelen van het lichaam wordt gevormd en geprogrammeerd voor de rest van het leven.
Gezonde voeding reeds voor de zwangerschap
Kleinere kans op zwangerschap door:
- Ongezonde voeding
- Ongezonde leefstijlgewoonten (roken, veel alcohol)
- Ook de voeding & leefgewoonten van de vader is van belang
Ongezonde omstandigheden leiden vaker tot:
- Slechte groei
- Hogere kans op aangeboren aandoeningen
- Meer problemen rond de bevalling
Zowel ondergewicht als overgewicht leiden tot minder kans op zwangerschap en meer kans
op complicaties bij moeder en kind
Een slechte groei in de baarmoeder heeft op latere leeftijd gezondheidseffecten
Voedingstekort in 1ste trimester van de ZS:
- Meer kans op coronaire hartinsufficiëntie, borstkanker, meer psychologische problemen, …
Voedingstekort in het midden van de ZS:
- Long en niet problemen
Voedingstekort over de hele ZS:
- Diabetes
Situaties waarbij grotere kans op slechte voedingstoestand:
- Tienerzwangerschap
- Snel opeenvolgende zwangerschap
- Meerlingen
- Veelvuldig misselijk en braken
- Eetstoornissen bij de start van de zwangerschap
- Overmatig alcohol en drugs gebruik
- Zwangerschap binnen de 2 jaar na bariatrische chirurgie (obesitas chirurgie)
Moet ik eten voor twee als ik zwanger ben? -> NEE! Wel 2x zo gezond.
Een zwangerschap vraagt extra energie omwille van:
- Verhoogde stofwisseling
- Toegenomen aanmaak van o.a. vetweefsel
- 1ste trim + 70kcal
- 2de trim + 260kcal
- 3de trim + 500kcal
Praktisch weinig verschil in voedselinname tgv minder beweging (zeker 3 de trim)
Een snede brood/ gekookte aardappel/ stuk fruit/ melkproduct extra is voldoende
, Voedingsleer Zwangerschap 1 Els Boeyneams
Pas in 3de trim spreekt men van een verhoogde energiebehoefte
Gecompenseerd -> doorgaans minder beweging
Sommige voedingsstoffen worden beter opgenomen
Voedingstoffen die extra aandacht verdienen
Calcium
Vorming skelet van foetus
Indien de voeding van de mama onvoldoende Ca bevat, gene schade voor de foetus, deze onttrekt Ca
aan het skelet van de moeder
Calciumresorptie in de darm is verhoogd tot 60% bij ZS
Praktisch:
- Meer yoghurt/melk/kaas
- Bij lactasedefficiëntie: zure melkproducten/kaas bevatten minder lactose
- Ca + sojadrink
Aanbeveling: 1000mg + 200 mg extra
Fe (ijzer)
Belangrijk voor:
- Bloedtoename van moeder
- Bloedvorming van foetus
- Reserve aanleggen door foetus (laatste maanden: prematuren!)
Zwangere: geen menstruatie, hogere resorptie van Fe thv darm (40%)
Bron:
- Volkoren brood, noten, ei, rozijnen, peulvruchten, groente, vlees, …
(+ Vit C indien plantaardige bron om opname van Fe te verbeteren
Let op: ijzerpreparaten geven vaak constipatie
Aanbeveling: 15 à 16mg/dag
Jodium
Belangrijk voor de hersenontwikkeling van het kind.
Te weinig jodium tijdens ZS kan leiden tot lager IQ en meer kans op een miskraam
Bron:
- Brood (NaCl + Jodium), melkproducten, vis, zee-producten, zout met jodium
Aanbeveling: 200µg/dag
Foliumzuur
Functie: nodig voor de celdeling en sluiting van de neutrale buis (+/- dag 20)
Deficiëntie: maternale anemie – neurale buisdefecten
Aanbeveling: 400µg al
Supplement:
- Alle potentieel zwangere vrouwen 0,4 mg/d
- Risicogroepen 4mg/d: persoonlijke familiale VG NBD, obesen, bariatrische heelkunde,
tienerzwangerschappen, gebruik anti-epileptica en bepaalde medicatie, DM type I
- Inname vanaf zwangerschapswens tot de eerste 3 maanden van de ZS
Foliumzuur via voeding?
Jawel, maar… foliumzuur is warmtegevoelig
Onvoldoende inname via voeding (50%)
Voedingsbronnen: groene groenten, volkoren producten, brood, vlees en zuivel.
Voeding tijdens de zwangerschap
Gezond zwanger worden
Neem foliumzuur, vermijd alcohol gebruik, stop met roken
De eerste 100 dagen
Alle onderdelen van het lichaam wordt gevormd en geprogrammeerd voor de rest van het leven.
Gezonde voeding reeds voor de zwangerschap
Kleinere kans op zwangerschap door:
- Ongezonde voeding
- Ongezonde leefstijlgewoonten (roken, veel alcohol)
- Ook de voeding & leefgewoonten van de vader is van belang
Ongezonde omstandigheden leiden vaker tot:
- Slechte groei
- Hogere kans op aangeboren aandoeningen
- Meer problemen rond de bevalling
Zowel ondergewicht als overgewicht leiden tot minder kans op zwangerschap en meer kans
op complicaties bij moeder en kind
Een slechte groei in de baarmoeder heeft op latere leeftijd gezondheidseffecten
Voedingstekort in 1ste trimester van de ZS:
- Meer kans op coronaire hartinsufficiëntie, borstkanker, meer psychologische problemen, …
Voedingstekort in het midden van de ZS:
- Long en niet problemen
Voedingstekort over de hele ZS:
- Diabetes
Situaties waarbij grotere kans op slechte voedingstoestand:
- Tienerzwangerschap
- Snel opeenvolgende zwangerschap
- Meerlingen
- Veelvuldig misselijk en braken
- Eetstoornissen bij de start van de zwangerschap
- Overmatig alcohol en drugs gebruik
- Zwangerschap binnen de 2 jaar na bariatrische chirurgie (obesitas chirurgie)
Moet ik eten voor twee als ik zwanger ben? -> NEE! Wel 2x zo gezond.
Een zwangerschap vraagt extra energie omwille van:
- Verhoogde stofwisseling
- Toegenomen aanmaak van o.a. vetweefsel
- 1ste trim + 70kcal
- 2de trim + 260kcal
- 3de trim + 500kcal
Praktisch weinig verschil in voedselinname tgv minder beweging (zeker 3 de trim)
Een snede brood/ gekookte aardappel/ stuk fruit/ melkproduct extra is voldoende
, Voedingsleer Zwangerschap 1 Els Boeyneams
Pas in 3de trim spreekt men van een verhoogde energiebehoefte
Gecompenseerd -> doorgaans minder beweging
Sommige voedingsstoffen worden beter opgenomen
Voedingstoffen die extra aandacht verdienen
Calcium
Vorming skelet van foetus
Indien de voeding van de mama onvoldoende Ca bevat, gene schade voor de foetus, deze onttrekt Ca
aan het skelet van de moeder
Calciumresorptie in de darm is verhoogd tot 60% bij ZS
Praktisch:
- Meer yoghurt/melk/kaas
- Bij lactasedefficiëntie: zure melkproducten/kaas bevatten minder lactose
- Ca + sojadrink
Aanbeveling: 1000mg + 200 mg extra
Fe (ijzer)
Belangrijk voor:
- Bloedtoename van moeder
- Bloedvorming van foetus
- Reserve aanleggen door foetus (laatste maanden: prematuren!)
Zwangere: geen menstruatie, hogere resorptie van Fe thv darm (40%)
Bron:
- Volkoren brood, noten, ei, rozijnen, peulvruchten, groente, vlees, …
(+ Vit C indien plantaardige bron om opname van Fe te verbeteren
Let op: ijzerpreparaten geven vaak constipatie
Aanbeveling: 15 à 16mg/dag
Jodium
Belangrijk voor de hersenontwikkeling van het kind.
Te weinig jodium tijdens ZS kan leiden tot lager IQ en meer kans op een miskraam
Bron:
- Brood (NaCl + Jodium), melkproducten, vis, zee-producten, zout met jodium
Aanbeveling: 200µg/dag
Foliumzuur
Functie: nodig voor de celdeling en sluiting van de neutrale buis (+/- dag 20)
Deficiëntie: maternale anemie – neurale buisdefecten
Aanbeveling: 400µg al
Supplement:
- Alle potentieel zwangere vrouwen 0,4 mg/d
- Risicogroepen 4mg/d: persoonlijke familiale VG NBD, obesen, bariatrische heelkunde,
tienerzwangerschappen, gebruik anti-epileptica en bepaalde medicatie, DM type I
- Inname vanaf zwangerschapswens tot de eerste 3 maanden van de ZS
Foliumzuur via voeding?
Jawel, maar… foliumzuur is warmtegevoelig
Onvoldoende inname via voeding (50%)
Voedingsbronnen: groene groenten, volkoren producten, brood, vlees en zuivel.
