Samenvatting Hoofdstuk 6: Sociale psychologie

Psychologie: Hoofdstuk 6
Sociale psychologie
Wat is sociale psychologie?
o Sociale psychologie= de wetenschap die bestudeert hoe gedachten, opvattingen,
gevoelens en gedragingen van een persoon worden beïnvloed door de aanwezigheid
van anderen
o Anderen= personen die behoren tot ons sociale netwerk
o Sociale netwerken= mensen waarmee we met enige regelmaat te maken
krijgen
 De sociale relaties die iemand in zijn verschillende netwerken
onderhoudt (voorzitter, student, collega, vader, …), zijn van invloed op
de gedachten en gevoelens van die persoon

o We onderscheiden verschillende zones:
o Centrale zone: personen met wie iemand het meest
intensief en intiem omgaat
 VB: partner, kinderen, beste vrienden, …
o Tussenzone: personen met wie men met enige
regelmaat contact heeft, maar niet intensief en intiem
 VB: collega’s
o Perifere zone:
o Perifere zone: personen met wie men af en toe
contact heeft en waarbij contact oppervlakkig is
o Tussenzone:
 VB: kennissen, buren, verre familie, …

Inzicht in sociale situati es
o Doorheen levensloop doet men kennis op (door ervaringen) om in verschillende
situaties aangepast gedrag te stellen
o In verschillende relaties zal je je anders gaan gedragen
o Opslaan van kennis gebeurt niet willekeurig, wel a.d.h.v. schema’s  eenvoudige en
samenhangende gehelen
o Schema’s:
 Gebeurtenissenschema’s: hoe kan een persoon zich doelgericht
gedragen in verschillende situaties
 Persoonsschema’s: bevatten informatie over kenmerken van andere
mensen
 Rolschema’s: geven aan welk gedrag iemand in een bepaalde rol of
functie zal vertonen
 Attitudeschema’s: bevatten opvattingen en oordelen over allerlei
situaties -> volgens norm, wat is maatschappelijk aanvaard
 Zelfschema’s: geven aan hoe personen zichzelf zien

, Waarnemingen van anderen
o Eerste indruk belangrijk bij vormen van oordeel
o Eerst indruk geeft indruk op basis van een gevoel
o VB: hoe is iemand gekleed, hoe praat iemand, hoe beweegt iemand en hoe
ziet iemand eruit
o Fysieke aantrekkelijkheid speelt hierbij een rol

o Impliciete persoonlijkheidstheorie= schema dat men gebruikt om verschillende
persoonlijkheidseigenschappen te groeperen
o = intuïtief proces, niet gebaseerd op wetenschappelijke feiten
o = ook d.m.v. conditionering
 VB: iemand die als vriendelijk wordt beoordeeld, zal ook sneller als gul
worden beoordeeld -> Halo-effect
 VB: iemand die als opvliegend wordt beoordeeld, zal ook sneller
geassocieerd worden met andere negatieve eigenschappen -> Horn
effect

ETIKETTEREN, CATEGORISEREN EN VOOROORDEEL
o We hebben veel wisselende, snelle en vaak oppervlakkige contacten, waardoor
noodzaak om snel iemand te kunnen beoordelen:
o Etiketteren
 Snel karakteriseren van anderen, zonder dat je diegene goed kent
(a.d.h.v. globale persoonsschema’s)
 VB: asociaal, onbetrouwbaar, …
o Categoriseren
 Persoon een eigenschap geven van een bepaalde groep waartoe hij of
zij behoort. Ook a.d.h.v. uiterlijke kenmerken
 VB: hooggeschoolden, allochtonen, uniform, …
o Stereotypering/vooroordelen
 Oordeel over eigenschappen van iemand zonder bevestiging dat
diegene de eigenschap daadwerkelijk heeft
 VB: alle Nederlanders zijn gierig
o Fundamentele attributiefout
 Negatief gedrag van anderen eerder aan persoon toeschrijven dan aan
context. Positief gedrag van andere eerder aan context toeschrijven
dan aan persoon. Voor eigen gedrag net omgekeerd