Samenvatting Inleiding bedrijfskunde
Hoofdstuk 1 Wat is bedrijfskunde?
1.1 Inleiding
Bedrijfskunde is in principe een multidisciplinair vakgebied. Dit houd in dat er sprake is
van een inbreng uit andere vakgebieden. Voorbeelden van andere vakgebieden à
economie, sociologie, psychologie, rechten en technische wetenschappen. ook is
bedrijfskunde een zelfstandig vakgebied, waarin de inbreng lastig te herkennen is.
Bedrijfskunde is ook een heel praktisch vak, gebaseerd op ervaringen van
praktijkmensen.
Bedrijfskundigen à praktijkmensen die het functioneren van bedrijven proberen te
verbeteren. Werken vaak als organisatie, adviseur of managementconsultant.
1.2 Wat is een bedrijf?
Een bedrijf is een organisatie die:
1. producten of diensten (outputs) levert aan afnemers die voor deze outputs betalen:
2. inputs nodig heeft om die outputs te kunnen leveren:
3. alleen blijft bestaan als de inkomsten die zij verkrijgt door de outputs te verkopen
voldoende zijn om de leveranciers van de inputs te betalen.
Een voorbeeld:
Het bedrijf verwerft allerlei soorten inputs (grondstoffen, hulpstoffen,
kapitaalgoederen, arbeid en vermogen) het bedrijf transformeert de inputs en outputs
( door afnemers bestelde vormen) en verkoopt die outputs aan afnemers.
Grondstoffen
Hulpstoffen
Inputs: Kapitaalgoederen Transformatie Outputs
Arbeid
Vermogen
Primair proces à De transformatie van inputs en outputs en het verkopen van outputs.
Bij bedrijven kan je een goederenstroom als uitgangpunt nemen, maar bij bedrijven die
diensten leveren kan dit niet. Hierdoor wordt dat primaire proces ook lastiger.
,1.2.1 Overheidsdiensten
Ook een overheidsdienst heeft een primair proces. Voorbeeld à het ministerie van
defensie zorgt voor veiligheidsdiensten aan de samenleving, maar wordt betaald door
belastingopbrengsten. Hierdoor is het geen bedrijf maar een overheidsdienst.
1.2.2 Bedrijven en ondernemingen
Winst à het verschil tussen opbrengsten en kosten
Opbrengsten à bedragen die het bedrijf van zijn afnemers ontvangt als betaling voor
geleverde producten of diensten.
Kosten à bedragen die het bedrijf aan de verschaffers van de inputs moet betalen.
‘een bedrijf is een organisatie die voor haar voortbestaan afhankelijk is van de vraag of
opbrengsten ten minste gelijk zijn aan de kosten’. Als een bedrijf dus wil blijven bestaan,
moet zij winst maken. Dit is echter niet hetzelfde als het streven naar een zon groot
mogelijke winst.
Coöperatieve verzekeringmaatschappij (Univé) à streven niet naar een zo’n groot
mogelijke winst, maar naar het aanbieden van zo goed mogelijke en zo goedkoop
mogelijke verzekeringen aan haar leden/ verzekerden. Ze streven wel naar winst,
anders kan het niet meer bestaan en ze willen ook groeien.
Directeuren à streven vermoedelijk wel naar het behalen van zo hoog mogelijke winst,
maar dit is niet de enige doelstelling. Persoonlijke banden en het tevreden houden van
personeel speelt ook mee.
In handen van partners à het inkomen van partners is sterk afhankelijk van de winst
van het bedrijf. Het behalen van zo’n groot mogelijke winst is hier wel een belangrijke
doelstelling
Beursgenoteerd bedrijf à de koers van het aandeel wordt door sterke mate bepaald door
de winst die het bedrijf maakt. Als aandeelhouders ontevreden worden, verkopen zij
hun aandelen en daalt de koers. Hierdoor is een zo hoog mogelijke winst wel een
belangrijke doelstelling, maar ook niet de enige.
Ziekenhuizen à ziekenhuizen worden vaak ondergebracht in een stichting. Eventuele
winsten worden ingehouden en niet uitgekeerd. Een hoog mogelijke winst is hier niet
van toepassing, maar het moet wel genoeg opbrengsten hebben, anders kan het
ziekenhuis niet blijven bestaan.
Ondernemingen zijn bedrijven waarvoor het streven naar een zo hoog mogelijke winst
een belangrijke doelstelling is.
Not for profit bedrijven à geen onderneming maar wel een bedrijf. Streeft niet nar winst,
maar wilt ook geen verlies maken.
,1.3 Verschillende soorten bedrijven
Bedrijven verschillen op allerlei punten, zoals:
1. aard van activiteiten
2. grootte van een bedrijf
3. eigendomsstructuur en juridische vorm
1.3.1 Aard van bedrijvigheid
Verschillende bedrijven van elkaar in aard van de activiteiten:
- Industriële bedrijven à het primaire proces van een industrieel bedrijf is een fysiek
transformatieproces. Kenmerkend is het vervaardigen van een tastbaar product.
- Producenten van software à geen tastbaar product maken. Voorbeeld à producenten
van e-books en games ontwikkelaars.
- Handelsbedrijven à koopt goederen in, meestal in grote hoeveelheden en verkoopt
die goederen aan afnemers, meestal in kleine hoeveelheden.
- Dienstverlenende bedrijven à in het primaire proces van een dienstverlenend bedrijf
worden geen goederen of bewerkt of getransporteerd. Je kan wel zeggen dat er
gegevens worden bewerkt of getransformeerd tot informatie.
- Bedrijven in de land- en tuinbouw en visserij à proces lijkt op handelsbedrijven,
kopen ook grondstoffen in en leveren tastbare producten aan afnemers. Ze worden
in spraakgebruik alleen niet hetzelfde geduid.
Service staat bij alle bedrijven wel centraal, maar toch bestaat er veel verschil in de
aard van bedrijven.
1.3.2 Grote en kleine ondernemingen
Kleine onderneming à een eigenaar doet veel zelf en heeft meestal niet veel personeel,
eigenaar doet ook personeelsbeleid, de inkoop, financiële beleid en de administratie.
Grotere onderneming à directeur kan niet meer direct leidinggeven aan medewerkers.
Het wordt opgedeeld in drie afdelingen: sales, operations en administratie.
Managementteam à bestaat uit algemeen directeur, leidinggevenden en de drie
afdelingen.
Divisiestructuur à iedere divisie verantwoordelijk voor een bepaald land, een bepaalde
klantengroep of een bepaalde productgroep.
1.3.3 Juridische vorm
Besloten vennootschap à een bv kent aandelen, maar die aandelen kunnen niet zomaar
bij iedereen worden verkocht. Meestal meerdere aandeelhouders, als je je aandelen wilt
verkopen moet je die eerst aanbieden bij de andere aandeelhouders.
, Naamloze vennootschap à een nv kent ook aandelen, deze zijn vrij handelbaar en
kunnen in principe aan iedereen worden verkocht. Als de aandelen worden verhandeld
op een effectenbeurs, kan er levendige handel ontstaan.
Eenmanszaak à kleine ondernemingen hebben vaak de vorm van de eenmanszaak. 1
persoon met zijn gehele vermogen aansprakelijk voor alle schulden van de
onderneming. Mocht de onderneming groter worden, wordt het vaak omgezet in een bv.
Coöperatieve onderneming à geen eigenaren, maar leden. Mocht je ergens een
verzekering afsluiten ben je dus lid en geen eigenaar.
Maatschap à verschillende kleine bedrijven, die samen kunnen gaan werken.
1.4 Bedrijf en omgeving
Algemene omgeving
Taakomgeving
Bedrijf
1.4.1 De taakomgeving
Taakomgeving à omgeving die bestaat uit de personen en organisaties waarmee het
bedrijf direct contact heeft. Voorbeelden: afnemers, leveranciers en
vermogensverschaffers.
Ruilrelatie à het bedrijf betrekt grondstoffen van leveranciers en betaalt voor die
grondstoffen. Of het bedrijf levert producten aan afnemers, die voor de producten
betalen.
Concurrenten à bedrijven die soortgelijke grondstoffen betrekken van dezelfde
leveranciers.
Hoofdstuk 1 Wat is bedrijfskunde?
1.1 Inleiding
Bedrijfskunde is in principe een multidisciplinair vakgebied. Dit houd in dat er sprake is
van een inbreng uit andere vakgebieden. Voorbeelden van andere vakgebieden à
economie, sociologie, psychologie, rechten en technische wetenschappen. ook is
bedrijfskunde een zelfstandig vakgebied, waarin de inbreng lastig te herkennen is.
Bedrijfskunde is ook een heel praktisch vak, gebaseerd op ervaringen van
praktijkmensen.
Bedrijfskundigen à praktijkmensen die het functioneren van bedrijven proberen te
verbeteren. Werken vaak als organisatie, adviseur of managementconsultant.
1.2 Wat is een bedrijf?
Een bedrijf is een organisatie die:
1. producten of diensten (outputs) levert aan afnemers die voor deze outputs betalen:
2. inputs nodig heeft om die outputs te kunnen leveren:
3. alleen blijft bestaan als de inkomsten die zij verkrijgt door de outputs te verkopen
voldoende zijn om de leveranciers van de inputs te betalen.
Een voorbeeld:
Het bedrijf verwerft allerlei soorten inputs (grondstoffen, hulpstoffen,
kapitaalgoederen, arbeid en vermogen) het bedrijf transformeert de inputs en outputs
( door afnemers bestelde vormen) en verkoopt die outputs aan afnemers.
Grondstoffen
Hulpstoffen
Inputs: Kapitaalgoederen Transformatie Outputs
Arbeid
Vermogen
Primair proces à De transformatie van inputs en outputs en het verkopen van outputs.
Bij bedrijven kan je een goederenstroom als uitgangpunt nemen, maar bij bedrijven die
diensten leveren kan dit niet. Hierdoor wordt dat primaire proces ook lastiger.
,1.2.1 Overheidsdiensten
Ook een overheidsdienst heeft een primair proces. Voorbeeld à het ministerie van
defensie zorgt voor veiligheidsdiensten aan de samenleving, maar wordt betaald door
belastingopbrengsten. Hierdoor is het geen bedrijf maar een overheidsdienst.
1.2.2 Bedrijven en ondernemingen
Winst à het verschil tussen opbrengsten en kosten
Opbrengsten à bedragen die het bedrijf van zijn afnemers ontvangt als betaling voor
geleverde producten of diensten.
Kosten à bedragen die het bedrijf aan de verschaffers van de inputs moet betalen.
‘een bedrijf is een organisatie die voor haar voortbestaan afhankelijk is van de vraag of
opbrengsten ten minste gelijk zijn aan de kosten’. Als een bedrijf dus wil blijven bestaan,
moet zij winst maken. Dit is echter niet hetzelfde als het streven naar een zon groot
mogelijke winst.
Coöperatieve verzekeringmaatschappij (Univé) à streven niet naar een zo’n groot
mogelijke winst, maar naar het aanbieden van zo goed mogelijke en zo goedkoop
mogelijke verzekeringen aan haar leden/ verzekerden. Ze streven wel naar winst,
anders kan het niet meer bestaan en ze willen ook groeien.
Directeuren à streven vermoedelijk wel naar het behalen van zo hoog mogelijke winst,
maar dit is niet de enige doelstelling. Persoonlijke banden en het tevreden houden van
personeel speelt ook mee.
In handen van partners à het inkomen van partners is sterk afhankelijk van de winst
van het bedrijf. Het behalen van zo’n groot mogelijke winst is hier wel een belangrijke
doelstelling
Beursgenoteerd bedrijf à de koers van het aandeel wordt door sterke mate bepaald door
de winst die het bedrijf maakt. Als aandeelhouders ontevreden worden, verkopen zij
hun aandelen en daalt de koers. Hierdoor is een zo hoog mogelijke winst wel een
belangrijke doelstelling, maar ook niet de enige.
Ziekenhuizen à ziekenhuizen worden vaak ondergebracht in een stichting. Eventuele
winsten worden ingehouden en niet uitgekeerd. Een hoog mogelijke winst is hier niet
van toepassing, maar het moet wel genoeg opbrengsten hebben, anders kan het
ziekenhuis niet blijven bestaan.
Ondernemingen zijn bedrijven waarvoor het streven naar een zo hoog mogelijke winst
een belangrijke doelstelling is.
Not for profit bedrijven à geen onderneming maar wel een bedrijf. Streeft niet nar winst,
maar wilt ook geen verlies maken.
,1.3 Verschillende soorten bedrijven
Bedrijven verschillen op allerlei punten, zoals:
1. aard van activiteiten
2. grootte van een bedrijf
3. eigendomsstructuur en juridische vorm
1.3.1 Aard van bedrijvigheid
Verschillende bedrijven van elkaar in aard van de activiteiten:
- Industriële bedrijven à het primaire proces van een industrieel bedrijf is een fysiek
transformatieproces. Kenmerkend is het vervaardigen van een tastbaar product.
- Producenten van software à geen tastbaar product maken. Voorbeeld à producenten
van e-books en games ontwikkelaars.
- Handelsbedrijven à koopt goederen in, meestal in grote hoeveelheden en verkoopt
die goederen aan afnemers, meestal in kleine hoeveelheden.
- Dienstverlenende bedrijven à in het primaire proces van een dienstverlenend bedrijf
worden geen goederen of bewerkt of getransporteerd. Je kan wel zeggen dat er
gegevens worden bewerkt of getransformeerd tot informatie.
- Bedrijven in de land- en tuinbouw en visserij à proces lijkt op handelsbedrijven,
kopen ook grondstoffen in en leveren tastbare producten aan afnemers. Ze worden
in spraakgebruik alleen niet hetzelfde geduid.
Service staat bij alle bedrijven wel centraal, maar toch bestaat er veel verschil in de
aard van bedrijven.
1.3.2 Grote en kleine ondernemingen
Kleine onderneming à een eigenaar doet veel zelf en heeft meestal niet veel personeel,
eigenaar doet ook personeelsbeleid, de inkoop, financiële beleid en de administratie.
Grotere onderneming à directeur kan niet meer direct leidinggeven aan medewerkers.
Het wordt opgedeeld in drie afdelingen: sales, operations en administratie.
Managementteam à bestaat uit algemeen directeur, leidinggevenden en de drie
afdelingen.
Divisiestructuur à iedere divisie verantwoordelijk voor een bepaald land, een bepaalde
klantengroep of een bepaalde productgroep.
1.3.3 Juridische vorm
Besloten vennootschap à een bv kent aandelen, maar die aandelen kunnen niet zomaar
bij iedereen worden verkocht. Meestal meerdere aandeelhouders, als je je aandelen wilt
verkopen moet je die eerst aanbieden bij de andere aandeelhouders.
, Naamloze vennootschap à een nv kent ook aandelen, deze zijn vrij handelbaar en
kunnen in principe aan iedereen worden verkocht. Als de aandelen worden verhandeld
op een effectenbeurs, kan er levendige handel ontstaan.
Eenmanszaak à kleine ondernemingen hebben vaak de vorm van de eenmanszaak. 1
persoon met zijn gehele vermogen aansprakelijk voor alle schulden van de
onderneming. Mocht de onderneming groter worden, wordt het vaak omgezet in een bv.
Coöperatieve onderneming à geen eigenaren, maar leden. Mocht je ergens een
verzekering afsluiten ben je dus lid en geen eigenaar.
Maatschap à verschillende kleine bedrijven, die samen kunnen gaan werken.
1.4 Bedrijf en omgeving
Algemene omgeving
Taakomgeving
Bedrijf
1.4.1 De taakomgeving
Taakomgeving à omgeving die bestaat uit de personen en organisaties waarmee het
bedrijf direct contact heeft. Voorbeelden: afnemers, leveranciers en
vermogensverschaffers.
Ruilrelatie à het bedrijf betrekt grondstoffen van leveranciers en betaalt voor die
grondstoffen. Of het bedrijf levert producten aan afnemers, die voor de producten
betalen.
Concurrenten à bedrijven die soortgelijke grondstoffen betrekken van dezelfde
leveranciers.
