Seksueel
grensoverschrij
dend gedrag
Literatuuronderzoek
Marnix Mulder
480756
ESW2V.E1
Preventie interventie onderzoek
18-11-2021
,Inhoud
1. Inleiding..............................................................................................................................................2
1.1 Aanleiding.....................................................................................................................................2
1.2 Opdrachtgever..............................................................................................................................4
1.3 Doelstelling...................................................................................................................................4
1.4 Vraagstelling.................................................................................................................................4
1.4.1 Hoofdvraag...........................................................................................................................4
1.4.2 Deelvragen............................................................................................................................4
2. Probleemanalyse................................................................................................................................4
2.1 Determinanten op microniveau....................................................................................................4
2.1.1 Gebrek aan seksuele vaardigheden en communicatie..........................................................4
2.1.2 Lager IQ.................................................................................................................................4
2.1.3 De rol van het geslacht.........................................................................................................5
2.2 Determinanten op mesoniveau....................................................................................................5
2.2.1 Organisaties en seksualiteit..................................................................................................5
2.2.2 Handelingsverlegenheid en eigen ervaring misbruik............................................................5
2.2.3 Geen goed incidentenbeleid.................................................................................................5
2.3 Determinanten op macroniveau...................................................................................................5
2.3.1 Taboe op seksualiteit............................................................................................................5
2.3.2 De maatschappij over mensen met LVB en seksualiteit........................................................6
2.3.3 Minder vertrouwen van politie en justitie in betrouwbaarheid meldingen..........................6
3. Aanknopingspunten voor preventie...................................................................................................6
3.1 Beinvloedbare determinanten......................................................................................................6
3.1.1 Gebrek aan seksuele vaardigheden en communicatie...........................................................6
3.1.2 De rol van het geslacht.........................................................................................................7
3.1.3 Organisaties en seksualiteit...................................................................................................7
3.1.4 Handelingsverlegenheid en eigen ervaring misbruik............................................................7
3.1.5 Geen goed incidentenbeleid.................................................................................................7
3.1.6 Taboe op seksualiteit.............................................................................................................7
3.2 Niet-beïnvloedbare determinanten..............................................................................................7
3.2.1 Lager IQ.................................................................................................................................7
3.2.2 De maatschappij over mensen met LVB en seksualiteit........................................................8
3.2.3 Minder vertrouwen van politie en justitie in betrouwbaarheid meldingen..........................8
3.3 Prioritering....................................................................................................................................8
4. Succes en faalfactoren........................................................................................................................8
1
, 4.1 Voorlichting..................................................................................................................................8
4.1.1 Succesfactoren......................................................................................................................9
4.1.2 Faalfactoren..........................................................................................................................9
5. Bestaande preventie interventies.......................................................................................................9
5.1 Make a move+..............................................................................................................................9
5.2 Girls’ Talk+..................................................................................................................................10
5.3 Vlaggensysteem..........................................................................................................................10
6. Conclusie..........................................................................................................................................11
Literatuurlijst........................................................................................................................................13
1. Inleiding
1.1 Aanleiding
Ieder mens heeft behoefte aan intimiteit en seksualiteit. Man of vrouw, met of zonder
beperking, het is voor iedereen een belangrijke voorwaarde voor geluk. Jonge kinderen
hebben intimiteit bovendien nodig om zich veilig te kunnen hechten en te leren vertrouwen
op andere mensen. Alleen zo kunnen zij uitgroeien tot evenwichtige en stabiele
volwassenen. Intimiteit en seksualiteit geven mensen het gevoel de moeite waard te zijn.
Het maakt dat zij zich verbonden voelen met zichzelf en anderen, in vriendschappen en in
een (seksuele) liefdesrelatie (Heeringa et al., z.d.).
Volgens de World Health Organization (2010) kan seksualiteit bestaan uit
geslachtsgemeenschap, genderidentiteit en – rollen, seksuele oriëntatie, erotiek, plezier,
intimiteit en voortplanting. Ook geven ze aan dat seksualiteit in fantasieën, verlangens,
gedrag en handelingen vormgegeven kan worden. Als we het hebben over seksueel gedrag
dan vallen alle vormen van seksueel contact hieronder. Dit kunnen dus alle handelingen zijn
die gericht zijn op lichamelijk contact dat samengaat met gevoelens van opwinding en/of
lust. Hier kan ook knuffelen onder vallen, zoenen tot gemeenschap maar tevens ook
seksuele handelingen die verricht kunnen als iemand alleen is en wat kan leiden tot seksuele
opwinding bij de individu of een ander (Nederlands Jeugdinstituut, 2019).
Grensoverschrijdend gedrag is gedrag dat ervaren wordt als ongewenst of
onaangenaam door degene die er mee wordt geconfronteerd (Zuidweg, 2017). Dit gedrag
kan zich uiten door handelingen, maar het kan ook verbaal zijn. Daarnaast kan het gedrag
bewust of onbewust zijn. Over seksueel grensoverschrijdend gedrag kan gesproken worden
als elk seksueel gedrag ongewenst of onaangenaam voelt door degene die er mee
geconfronteerd wordt. Dit kan dus zijn als een persoon die geen geslachtsgemeenschap wil
toch wordt overgehaald, gemanipuleerd, beïnvloed of gedwongen wordt om dit te hebben
of om lichamelijke handelingen uit te voeren (Nederlands Jeugdinstituut, 2019). Maar ook
als iemand wordt aangeraakt terwijl een persoon dit niet wil. Echter hoeft er geen fysiek
contact aanwezig te zien. Een persoon kan ook geconfronteerd worden met seksuele
opmerkingen en/of seksuele bewegingen (Nederlands Jeugdinstituut, 2019). Of er kunnen
geslachtdelen getoond worden.
2
grensoverschrij
dend gedrag
Literatuuronderzoek
Marnix Mulder
480756
ESW2V.E1
Preventie interventie onderzoek
18-11-2021
,Inhoud
1. Inleiding..............................................................................................................................................2
1.1 Aanleiding.....................................................................................................................................2
1.2 Opdrachtgever..............................................................................................................................4
1.3 Doelstelling...................................................................................................................................4
1.4 Vraagstelling.................................................................................................................................4
1.4.1 Hoofdvraag...........................................................................................................................4
1.4.2 Deelvragen............................................................................................................................4
2. Probleemanalyse................................................................................................................................4
2.1 Determinanten op microniveau....................................................................................................4
2.1.1 Gebrek aan seksuele vaardigheden en communicatie..........................................................4
2.1.2 Lager IQ.................................................................................................................................4
2.1.3 De rol van het geslacht.........................................................................................................5
2.2 Determinanten op mesoniveau....................................................................................................5
2.2.1 Organisaties en seksualiteit..................................................................................................5
2.2.2 Handelingsverlegenheid en eigen ervaring misbruik............................................................5
2.2.3 Geen goed incidentenbeleid.................................................................................................5
2.3 Determinanten op macroniveau...................................................................................................5
2.3.1 Taboe op seksualiteit............................................................................................................5
2.3.2 De maatschappij over mensen met LVB en seksualiteit........................................................6
2.3.3 Minder vertrouwen van politie en justitie in betrouwbaarheid meldingen..........................6
3. Aanknopingspunten voor preventie...................................................................................................6
3.1 Beinvloedbare determinanten......................................................................................................6
3.1.1 Gebrek aan seksuele vaardigheden en communicatie...........................................................6
3.1.2 De rol van het geslacht.........................................................................................................7
3.1.3 Organisaties en seksualiteit...................................................................................................7
3.1.4 Handelingsverlegenheid en eigen ervaring misbruik............................................................7
3.1.5 Geen goed incidentenbeleid.................................................................................................7
3.1.6 Taboe op seksualiteit.............................................................................................................7
3.2 Niet-beïnvloedbare determinanten..............................................................................................7
3.2.1 Lager IQ.................................................................................................................................7
3.2.2 De maatschappij over mensen met LVB en seksualiteit........................................................8
3.2.3 Minder vertrouwen van politie en justitie in betrouwbaarheid meldingen..........................8
3.3 Prioritering....................................................................................................................................8
4. Succes en faalfactoren........................................................................................................................8
1
, 4.1 Voorlichting..................................................................................................................................8
4.1.1 Succesfactoren......................................................................................................................9
4.1.2 Faalfactoren..........................................................................................................................9
5. Bestaande preventie interventies.......................................................................................................9
5.1 Make a move+..............................................................................................................................9
5.2 Girls’ Talk+..................................................................................................................................10
5.3 Vlaggensysteem..........................................................................................................................10
6. Conclusie..........................................................................................................................................11
Literatuurlijst........................................................................................................................................13
1. Inleiding
1.1 Aanleiding
Ieder mens heeft behoefte aan intimiteit en seksualiteit. Man of vrouw, met of zonder
beperking, het is voor iedereen een belangrijke voorwaarde voor geluk. Jonge kinderen
hebben intimiteit bovendien nodig om zich veilig te kunnen hechten en te leren vertrouwen
op andere mensen. Alleen zo kunnen zij uitgroeien tot evenwichtige en stabiele
volwassenen. Intimiteit en seksualiteit geven mensen het gevoel de moeite waard te zijn.
Het maakt dat zij zich verbonden voelen met zichzelf en anderen, in vriendschappen en in
een (seksuele) liefdesrelatie (Heeringa et al., z.d.).
Volgens de World Health Organization (2010) kan seksualiteit bestaan uit
geslachtsgemeenschap, genderidentiteit en – rollen, seksuele oriëntatie, erotiek, plezier,
intimiteit en voortplanting. Ook geven ze aan dat seksualiteit in fantasieën, verlangens,
gedrag en handelingen vormgegeven kan worden. Als we het hebben over seksueel gedrag
dan vallen alle vormen van seksueel contact hieronder. Dit kunnen dus alle handelingen zijn
die gericht zijn op lichamelijk contact dat samengaat met gevoelens van opwinding en/of
lust. Hier kan ook knuffelen onder vallen, zoenen tot gemeenschap maar tevens ook
seksuele handelingen die verricht kunnen als iemand alleen is en wat kan leiden tot seksuele
opwinding bij de individu of een ander (Nederlands Jeugdinstituut, 2019).
Grensoverschrijdend gedrag is gedrag dat ervaren wordt als ongewenst of
onaangenaam door degene die er mee wordt geconfronteerd (Zuidweg, 2017). Dit gedrag
kan zich uiten door handelingen, maar het kan ook verbaal zijn. Daarnaast kan het gedrag
bewust of onbewust zijn. Over seksueel grensoverschrijdend gedrag kan gesproken worden
als elk seksueel gedrag ongewenst of onaangenaam voelt door degene die er mee
geconfronteerd wordt. Dit kan dus zijn als een persoon die geen geslachtsgemeenschap wil
toch wordt overgehaald, gemanipuleerd, beïnvloed of gedwongen wordt om dit te hebben
of om lichamelijke handelingen uit te voeren (Nederlands Jeugdinstituut, 2019). Maar ook
als iemand wordt aangeraakt terwijl een persoon dit niet wil. Echter hoeft er geen fysiek
contact aanwezig te zien. Een persoon kan ook geconfronteerd worden met seksuele
opmerkingen en/of seksuele bewegingen (Nederlands Jeugdinstituut, 2019). Of er kunnen
geslachtdelen getoond worden.
2
