SWK Filosofie
Hoorcollege 1/ 2
Wat is filosofie?
Het gaat over door welke manier van denken. Wat voor denkbril heb ik om me heen? Door de
denkbril heb je een bepaalde visie.
De poging om het denken bewuster te maken en te kunnen beivloeden.
Denkfouten in je intuitie herstellen.
Denken beinvloed de manier van kijken, kiezen, handelen en voelen.
Als je anders gaat denken ga je ook anders voelen.
• Wereldbeeld > mensbeeld/zelfbeeld > ethiek
Wereldbeeld
Hoe zie je de wereld, waar geloof je in?
Het is belangerijk om eerst groot te denken, helemaal uit te zoomen, vanuit het grote plaatje.
Mensbeeld/zelfbeeld:
Je mensbeeld hangt samen met je zelfbeeld. Hierin is het de uitdaging om te kijken: hoe
consequent hangt je mensbeeld en zelfbeeld samen?
Bijvoorbeeld: “alle mannen zijn klootzaken”. Nee de twee/drie rot ervaringen doen jou dit
denken (wantrouwent mensbeeld). Als je je zelf te vertrouwen vind (jij hoort bij de mens) dan is
het een feit dat andere mensen ook betrouwbaar kunnen zijn.
Ethiek:
De vraag naar het goede leven.
wat is mijn ethiek?
Ethiek probeert te zeggen wat is het goede en wat is het slechte in het leven? En wat maakt
een mens gelukkig?
Ongeluk en machteloosheid
Vrijheid
Iemand die zich vrij voelt heeft zich kunnen voorstellen dat het ook anders kan.
Steeds de vraag: hoe vrij/onvrij zijn we? En waaruit bestaat onze vrijheid/onvrijheid?
Durf te denken! (kant)
Hij zei durf te denken, hij was een van de filosofen van de verlichting. Wij denken vaak: wij
hebben slimme en dome mensen. Als mensen anders denken dan jij dan zijn ze ‘dom’. Zoals de
wappies. De wappies zijn dom. Kant zegt: iedereen kan nadenken, wat er onbreekt is niet het
IQ of vermogen maar de moet, de durf om te denken. Het is voor mensen makkelijker om niet
na te denken…
, Denken met Epicurus
Sticht epicurische school: hij kocht grond in griekeland, commune, iedereen kon inwonenen
- Er was maar een ding in het leven de moeite waar en dat was: genot
- De school was gebaseerd op vriendschap
- Hij liet vrouwen en slaven toe op de school (dit was van de zotte)
- Hij zag mensen! Ongeacht wat je ‘status’ was
Misvatingen en onbegrip rondeom Epicurus: seksorgien (omdat vrouwen er zijn)
Wat Epicurus het belangerijste vond in zijn werk:
Kernopgave van de filosofie: het doorgronden van de aard van de werkelijkheid om de mens
van zijn angsten te bevrijden. De grootste pretbederver van geluk is angst, iemand die bang is
kan niet gelukkig zijn.
Om er voor te zorgen dat mensen niet langer bang zijn moet hij de werkelijkheid doorgronden.
“Je moet natuurwetenschappen drijven om niet langer bang te zijn”: onderscheid leren maken
tot wat reeel is of niet
- In plaats van het monster zit NU niet onder je bed, duidelijk maken dat het monster wat
diegene beschrijft weteschappelijk helemaal niet bestaat.
Verschil tussen mensbeeld en ethiek
De basis defenitie ethiek: de vraag naar het goede leven
Mensbeeld: wat voor wezen je denkt dat we zijn
Wereldbeeld:
1. De wereld is niet geschapen door een god. De goden spelen geen rol in de wereld. Er is
geen besturende macht. De kosmos is een toevallige, tijdelijke ordening
2. Alles bestaat uit atomen. Ook de ziel. Bij de dood vallen lichaam en ziel uiteen
3. Wereldbeeld als kader voor de ethiek, als begrenzing waarmee we rekening moeten houden
bij ons streven naar geluk
Geen God, geen noodlot, geen voorzienigheid: wees niet bang voor god (om gelukkig te kunnen
zijn)
Keerzijde: we leven in een wereld die zich niets van ons aantrekt. De kosmos is er niet voor ons
en is doelloos
Kosmos: het heleal
Mensbeeld & ethiek
• Zijn fysische wereldbeeld werkt door in zijn ethiek – Binnen een eindig bestaan in een
werkelijkheid die geen ‘natuurlijke woning’ is, een eigen beperkte orde scheppen, waarin we ons
even thuis kunnen voelen
Epirius zijn ethiek wordt hedonistisch genoemd (hêdonê: lust)
Een ding in ons, in deze chaos waarvin we leven, een ding weten we zeker: dat is of we iets
lekker vinden of niet. Lichamelijk genot is altijd lekker.
We hebben een lichaam dat een compass is richting lust en pijn, dat als uitgangspunt voor het
leven: We doen iets dat ons geluk en genot op levert en we doen iets niet als het ons pijn
oplevert
Hoorcollege 1/ 2
Wat is filosofie?
Het gaat over door welke manier van denken. Wat voor denkbril heb ik om me heen? Door de
denkbril heb je een bepaalde visie.
De poging om het denken bewuster te maken en te kunnen beivloeden.
Denkfouten in je intuitie herstellen.
Denken beinvloed de manier van kijken, kiezen, handelen en voelen.
Als je anders gaat denken ga je ook anders voelen.
• Wereldbeeld > mensbeeld/zelfbeeld > ethiek
Wereldbeeld
Hoe zie je de wereld, waar geloof je in?
Het is belangerijk om eerst groot te denken, helemaal uit te zoomen, vanuit het grote plaatje.
Mensbeeld/zelfbeeld:
Je mensbeeld hangt samen met je zelfbeeld. Hierin is het de uitdaging om te kijken: hoe
consequent hangt je mensbeeld en zelfbeeld samen?
Bijvoorbeeld: “alle mannen zijn klootzaken”. Nee de twee/drie rot ervaringen doen jou dit
denken (wantrouwent mensbeeld). Als je je zelf te vertrouwen vind (jij hoort bij de mens) dan is
het een feit dat andere mensen ook betrouwbaar kunnen zijn.
Ethiek:
De vraag naar het goede leven.
wat is mijn ethiek?
Ethiek probeert te zeggen wat is het goede en wat is het slechte in het leven? En wat maakt
een mens gelukkig?
Ongeluk en machteloosheid
Vrijheid
Iemand die zich vrij voelt heeft zich kunnen voorstellen dat het ook anders kan.
Steeds de vraag: hoe vrij/onvrij zijn we? En waaruit bestaat onze vrijheid/onvrijheid?
Durf te denken! (kant)
Hij zei durf te denken, hij was een van de filosofen van de verlichting. Wij denken vaak: wij
hebben slimme en dome mensen. Als mensen anders denken dan jij dan zijn ze ‘dom’. Zoals de
wappies. De wappies zijn dom. Kant zegt: iedereen kan nadenken, wat er onbreekt is niet het
IQ of vermogen maar de moet, de durf om te denken. Het is voor mensen makkelijker om niet
na te denken…
, Denken met Epicurus
Sticht epicurische school: hij kocht grond in griekeland, commune, iedereen kon inwonenen
- Er was maar een ding in het leven de moeite waar en dat was: genot
- De school was gebaseerd op vriendschap
- Hij liet vrouwen en slaven toe op de school (dit was van de zotte)
- Hij zag mensen! Ongeacht wat je ‘status’ was
Misvatingen en onbegrip rondeom Epicurus: seksorgien (omdat vrouwen er zijn)
Wat Epicurus het belangerijste vond in zijn werk:
Kernopgave van de filosofie: het doorgronden van de aard van de werkelijkheid om de mens
van zijn angsten te bevrijden. De grootste pretbederver van geluk is angst, iemand die bang is
kan niet gelukkig zijn.
Om er voor te zorgen dat mensen niet langer bang zijn moet hij de werkelijkheid doorgronden.
“Je moet natuurwetenschappen drijven om niet langer bang te zijn”: onderscheid leren maken
tot wat reeel is of niet
- In plaats van het monster zit NU niet onder je bed, duidelijk maken dat het monster wat
diegene beschrijft weteschappelijk helemaal niet bestaat.
Verschil tussen mensbeeld en ethiek
De basis defenitie ethiek: de vraag naar het goede leven
Mensbeeld: wat voor wezen je denkt dat we zijn
Wereldbeeld:
1. De wereld is niet geschapen door een god. De goden spelen geen rol in de wereld. Er is
geen besturende macht. De kosmos is een toevallige, tijdelijke ordening
2. Alles bestaat uit atomen. Ook de ziel. Bij de dood vallen lichaam en ziel uiteen
3. Wereldbeeld als kader voor de ethiek, als begrenzing waarmee we rekening moeten houden
bij ons streven naar geluk
Geen God, geen noodlot, geen voorzienigheid: wees niet bang voor god (om gelukkig te kunnen
zijn)
Keerzijde: we leven in een wereld die zich niets van ons aantrekt. De kosmos is er niet voor ons
en is doelloos
Kosmos: het heleal
Mensbeeld & ethiek
• Zijn fysische wereldbeeld werkt door in zijn ethiek – Binnen een eindig bestaan in een
werkelijkheid die geen ‘natuurlijke woning’ is, een eigen beperkte orde scheppen, waarin we ons
even thuis kunnen voelen
Epirius zijn ethiek wordt hedonistisch genoemd (hêdonê: lust)
Een ding in ons, in deze chaos waarvin we leven, een ding weten we zeker: dat is of we iets
lekker vinden of niet. Lichamelijk genot is altijd lekker.
We hebben een lichaam dat een compass is richting lust en pijn, dat als uitgangspunt voor het
leven: We doen iets dat ons geluk en genot op levert en we doen iets niet als het ons pijn
oplevert
