BLOK A: LEERDOELEN MEDISCH
LES 1 HC 1: ANATOMIE EN FYSIOLOGIE INLEIDING
→ EEN OVERZICHT GEVEN VAN DE DOELSTELLINGEN VAN HET VAKGEBIED ANATOMIE EN FYSIOLOGIE
→ DE INHOUD EN AARD VAN HET VAKGEBIED ANATOMIE EN FYSIOLOGIE WEERGEVEN
➢ Anatomie: de tak van biologie die de structuur en de organisatie van organismen behandelt.
➢ Fysiologie: onderdeel van de biologie dat de normale lichaamsfuncties van levende wezens
bestudeert (zoals de stofwisseling).
→ DE MOGELIJKHEDEN EN DE BEPERKINGEN VAN DE VERSCHILLENDE REDUCTIENIVEAUS IN DE ANATOMIE
EN FYSIOLOGIE WEERGEVEN
→ BESCHRIJVEN WELKE FUNCTIES NOODZAKELIJK ZIJN VOOR HET LEVEN
- Voortplanting
- Stofwisseling
- Groei
- Reactievermogen
- Beweging
→ UITLEGGEN WAT MET HOMEOSTASE WORDT BEDOELD
Homeostase is het evenwicht van alle functies in ons lichaam.
→ UITLEGGEN WAT MET NEGATIEVE EN POSITIEVE TERUGKOPPELING WORDT BEDOELD
Wanneer de homeostase van het lichaam verstoord raakt kan deze gecorrigeerd worden door middel van
terugkoppeling.
Negatieve terugkoppeling:
Voorbeeld:
Positieve terugkoppeling: output van proces wordt verminderd.
Bij positieve terugkoppeling brengt de aanvankelijke prikkel een reactie teweeg waardoor die prikkel wordt
versterkt. In het lichaam is positieve terugkoppeling betrokken bij de regulering van mogelijk gevaarlijke of
belastende processen die snel moeten worden voltooid. Volgende afbeelding betreft een afbeelding van
positieve terugkoppeling.
, Voorbeeld negatieve terugkoppeling: output van proces wordt versterkt.
Het belangrijkste kenmerk van negatieve terugkoppeling is het volgende: ongeacht of de prikkel bij de
receptor, wekt een variatie buiten de normale grenzen een automatische reactie op waardoor de situatie
wordt gecorrigeerd.
→ DOORSNEDEN, LICHAAMSDELEN EN HUN ONDERLINGE POSITIES AAN DE HAND VAN ANATOMISCHE
TERMEN BESCHRIJVEN
TERM GEBIED OF REFERENTIE VOORBEELD
MEDIAAL In de richting van de lengteas van het De mediale oppervlakken van de dijen kunnen tegen elkaar aan
lichaam worden gebracht; als de handen zich mediaal over de borstkas
plaatsen, komen ze bij het sternum uit.
LATERAAL In buitenwaartse richting weg van de De dij scharniert met het laterale oppervlak van het bekken; als
lengteas van het lichaam de handen zich lateraal vanaf de neus verplaatsen, komen ze bij
de ogen uit.
,PROXIMAAL In de richting van een aanhechtingspunt De dij bevindt zich proximaal ten opzichte van de voet; door in
proximale richting te bewegen vanaf de pols kom je bij de
elleboog uit
DISTAAL In de richting weg van het De vingers bevinden zich distaal ten opzichte van de pols; door
aanhechtingspunt. een distale beweging vanaf de elleboog kom je bij de pols uit.
OPPERVLAKKIG Bij, nabij of betrekkelijk dicht bij de De hoofdhuid is oppervlakkig gelegen ten opzichte van de
GELEGEN buitenkant van het lichaam. schedel
DIEP GELEGEN Verder verwijderd van de buitenkant van Het bot van de dij ligt diep ten opzichte van de omringende
het lichaam. skeletspieren.
VLAK ORIENTATIE VAN REFERENTIE AAN OMSCHRIJVING
HET VLAK RICHTING
TRANSVERSAAL Loodrecht op Transversaal of Een transversale of horizontale doorsnede scheidt een bovenste
OF lengteas horizontaal en onderste gedeelte van het lichaam.
HORIZONTAAL
SAGITTAAL Parellel aan Sagittaal Een sagittale doorsnede scheidt een linker- en rechtergedeelte.
lengteas
MIDSAGITTAAL Bij een midsagittale doorsnede loopt het vlak door de
middenlijn, waardoor het lichaam door het midden wordt
gedeeld en de linker- en rechterhelft worden gescheiden
FRONTAAL OF Frontaal of coronaal Een frontale of coronale doorsnede scheidt een ventraal en
CORONAAL dorsaal gedeelte van het lichaam; coronaal heeft meestal
betrekking op doorsneden door het hoofd.
→ DE BEGRIPPEN DIFFUSIE EN OSMOSE TOEPASSEN OP DE VERPLAATSING VAN KAMERWATER
Het oog is een waterballon
- Er wordt steeds water ingebracht
- Eenzelfde hoeveelheid wordt steeds afgevoerd
- Het water zorgt voor een druk in de oogbol; de oogdruk
Het kamerwater zorgt ervoor dat de cellen in de cornea en lens voedingsstoffen
krijgen en afvalstoffen kwijt kunnen omdat deze geen bloedvaten hebben. En de
druk zorgt voor een zekere stevigheid van de oogbol: om een scherp beeld op de
retina te kunnen vormen is een vaste afstand tussen het voorvlak van de cornea
en het netvlies noodzakelijk.
Wanneer het hoeveelheid water dat afgevoerd wordt niet gelijk is aan de
hoeveelheid dat toegevoerd wordt stijgt de oogdruk. Een gezonde oogdruk zitten
tussen de 10 mmhg en 22 mmhg. Wanneer de oogdruk te hoog is, is er sprake
van glaucoom, wat veel voorkomt op oudere leeftijd. De hoge druk drukt tegen
de retina aan en beschadigd zo de zenuwen waardoor er gezichtsuitval ontstaat.
Productie van
kamerwater
, Het kamerwater komen uit de cellen van de corpus ciliares.
Het vervoer van de natrium deeltjes zijn actief transport. De natrium-kalium pompjes in de celmembraan
gebruiken energie om zich te verplaatsen. Omdat het tegen de concentratie-gradiënt in gaat. Aan de
buitenkant bevindt zich namelijk meer natrium en binnen de cel bevindt zich meer kalium.
Wanneer er uiteindelijk meer natrium aan de buitenkant van de cel zit, zorgt dit voor passief transport van het
water. Het water trekt namelijk naar de hogere concentratie dit heet osmose.
Diffusie
Voedingstoffen worden meegevoerd in het
water d.m.v. diffusie.
LES 1 HC 1: ANATOMIE EN FYSIOLOGIE INLEIDING
→ EEN OVERZICHT GEVEN VAN DE DOELSTELLINGEN VAN HET VAKGEBIED ANATOMIE EN FYSIOLOGIE
→ DE INHOUD EN AARD VAN HET VAKGEBIED ANATOMIE EN FYSIOLOGIE WEERGEVEN
➢ Anatomie: de tak van biologie die de structuur en de organisatie van organismen behandelt.
➢ Fysiologie: onderdeel van de biologie dat de normale lichaamsfuncties van levende wezens
bestudeert (zoals de stofwisseling).
→ DE MOGELIJKHEDEN EN DE BEPERKINGEN VAN DE VERSCHILLENDE REDUCTIENIVEAUS IN DE ANATOMIE
EN FYSIOLOGIE WEERGEVEN
→ BESCHRIJVEN WELKE FUNCTIES NOODZAKELIJK ZIJN VOOR HET LEVEN
- Voortplanting
- Stofwisseling
- Groei
- Reactievermogen
- Beweging
→ UITLEGGEN WAT MET HOMEOSTASE WORDT BEDOELD
Homeostase is het evenwicht van alle functies in ons lichaam.
→ UITLEGGEN WAT MET NEGATIEVE EN POSITIEVE TERUGKOPPELING WORDT BEDOELD
Wanneer de homeostase van het lichaam verstoord raakt kan deze gecorrigeerd worden door middel van
terugkoppeling.
Negatieve terugkoppeling:
Voorbeeld:
Positieve terugkoppeling: output van proces wordt verminderd.
Bij positieve terugkoppeling brengt de aanvankelijke prikkel een reactie teweeg waardoor die prikkel wordt
versterkt. In het lichaam is positieve terugkoppeling betrokken bij de regulering van mogelijk gevaarlijke of
belastende processen die snel moeten worden voltooid. Volgende afbeelding betreft een afbeelding van
positieve terugkoppeling.
, Voorbeeld negatieve terugkoppeling: output van proces wordt versterkt.
Het belangrijkste kenmerk van negatieve terugkoppeling is het volgende: ongeacht of de prikkel bij de
receptor, wekt een variatie buiten de normale grenzen een automatische reactie op waardoor de situatie
wordt gecorrigeerd.
→ DOORSNEDEN, LICHAAMSDELEN EN HUN ONDERLINGE POSITIES AAN DE HAND VAN ANATOMISCHE
TERMEN BESCHRIJVEN
TERM GEBIED OF REFERENTIE VOORBEELD
MEDIAAL In de richting van de lengteas van het De mediale oppervlakken van de dijen kunnen tegen elkaar aan
lichaam worden gebracht; als de handen zich mediaal over de borstkas
plaatsen, komen ze bij het sternum uit.
LATERAAL In buitenwaartse richting weg van de De dij scharniert met het laterale oppervlak van het bekken; als
lengteas van het lichaam de handen zich lateraal vanaf de neus verplaatsen, komen ze bij
de ogen uit.
,PROXIMAAL In de richting van een aanhechtingspunt De dij bevindt zich proximaal ten opzichte van de voet; door in
proximale richting te bewegen vanaf de pols kom je bij de
elleboog uit
DISTAAL In de richting weg van het De vingers bevinden zich distaal ten opzichte van de pols; door
aanhechtingspunt. een distale beweging vanaf de elleboog kom je bij de pols uit.
OPPERVLAKKIG Bij, nabij of betrekkelijk dicht bij de De hoofdhuid is oppervlakkig gelegen ten opzichte van de
GELEGEN buitenkant van het lichaam. schedel
DIEP GELEGEN Verder verwijderd van de buitenkant van Het bot van de dij ligt diep ten opzichte van de omringende
het lichaam. skeletspieren.
VLAK ORIENTATIE VAN REFERENTIE AAN OMSCHRIJVING
HET VLAK RICHTING
TRANSVERSAAL Loodrecht op Transversaal of Een transversale of horizontale doorsnede scheidt een bovenste
OF lengteas horizontaal en onderste gedeelte van het lichaam.
HORIZONTAAL
SAGITTAAL Parellel aan Sagittaal Een sagittale doorsnede scheidt een linker- en rechtergedeelte.
lengteas
MIDSAGITTAAL Bij een midsagittale doorsnede loopt het vlak door de
middenlijn, waardoor het lichaam door het midden wordt
gedeeld en de linker- en rechterhelft worden gescheiden
FRONTAAL OF Frontaal of coronaal Een frontale of coronale doorsnede scheidt een ventraal en
CORONAAL dorsaal gedeelte van het lichaam; coronaal heeft meestal
betrekking op doorsneden door het hoofd.
→ DE BEGRIPPEN DIFFUSIE EN OSMOSE TOEPASSEN OP DE VERPLAATSING VAN KAMERWATER
Het oog is een waterballon
- Er wordt steeds water ingebracht
- Eenzelfde hoeveelheid wordt steeds afgevoerd
- Het water zorgt voor een druk in de oogbol; de oogdruk
Het kamerwater zorgt ervoor dat de cellen in de cornea en lens voedingsstoffen
krijgen en afvalstoffen kwijt kunnen omdat deze geen bloedvaten hebben. En de
druk zorgt voor een zekere stevigheid van de oogbol: om een scherp beeld op de
retina te kunnen vormen is een vaste afstand tussen het voorvlak van de cornea
en het netvlies noodzakelijk.
Wanneer het hoeveelheid water dat afgevoerd wordt niet gelijk is aan de
hoeveelheid dat toegevoerd wordt stijgt de oogdruk. Een gezonde oogdruk zitten
tussen de 10 mmhg en 22 mmhg. Wanneer de oogdruk te hoog is, is er sprake
van glaucoom, wat veel voorkomt op oudere leeftijd. De hoge druk drukt tegen
de retina aan en beschadigd zo de zenuwen waardoor er gezichtsuitval ontstaat.
Productie van
kamerwater
, Het kamerwater komen uit de cellen van de corpus ciliares.
Het vervoer van de natrium deeltjes zijn actief transport. De natrium-kalium pompjes in de celmembraan
gebruiken energie om zich te verplaatsen. Omdat het tegen de concentratie-gradiënt in gaat. Aan de
buitenkant bevindt zich namelijk meer natrium en binnen de cel bevindt zich meer kalium.
Wanneer er uiteindelijk meer natrium aan de buitenkant van de cel zit, zorgt dit voor passief transport van het
water. Het water trekt namelijk naar de hogere concentratie dit heet osmose.
Diffusie
Voedingstoffen worden meegevoerd in het
water d.m.v. diffusie.
