ZHBIII Samenvatting week 3 Februari 2021
Inhoudsopgave
HC Evenwicht....................................................................................................................................... 2
HC Nervus Facialis ............................................................................................................................... 7
HC Anatomie 4................................................................................................................................... 11
HC Anatomie 5 Autonoom zenuwstelsel........................................................................................... 16
WC KNO2 Binnenoor en evenwicht................................................................................................... 21
WC KNO3 Pediatrische KNO en n. facialis ......................................................................................... 26
,HC Evenwicht
Functies vestibulair systeem
• Beeldstabilisatie
• Evenwicht
• Ruimtelijke oriëntatie
Evenwicht is niet alleen het evenwichtsorgaan. Je hebt ook andere belangrijke onderdelen nodig
voor evenwicht. Drukreceptoren voetzolen, gravitoreceptoren, vestibulairsysteem, somatosensoriek,
visus en gehoor. Dit komt allemaal samen in het CZS. Uiteindelijk krijg je dan beeldstabilisatie,
evenwicht en ruimte oriëntatie.
Als je een van die onderdelen
mist, heeft dat dus ook invloed
op het evenwicht.
Je hebt alle onderdelen nodig.
Binnenoor
• Hier zit het evenwichtsorgaan. Bestaat uit een benig en een vliezig labyrint.
• 2 Otolietorganen: sacculus en utriculus
Functie: detectie lineaire versnellingen, zwaartekrachtsversnelling
• Drie halfcirkelvormige kanalen
Functie: detectie hoekversnellingen (rotaties)
Ze hebben alle drie, twee namen:
- Lateraal (of horizontaal)
- Posterior (of inferieur)
- Anterieur (of superieur)
• PISA HOL
Otolietorganen
• Utriculus is horizontaal georiënteerd
Sacculus is verticaal georiënteerd
• Zijwaartse beweging, steentjes in utriculus
gaan bewegen.
• Als je zakt, steentje in sacculus gaan bewegen.
,Otolieten
• Otolieten zijn kleine steentjes
• Otolieten = statolieten = otoconia (oorsteentjes)
• Kristallen van calcium carbonaat
• BPPD is ziekte waarbij die steentjes gaan
rollen en dwarrelen in je evenwichtsorgaan.
Haarcellen
• Niet alleen in de cochlea zitten haarcellen,
maar ook in het evenwichtsorgaan
• De richting waarop de haartjes gestimuleerd
worden, maakt of excitatie of inhibitie krijgt.
• Als de vloeistof in de richting het hoogste haartje gaat --> depolarisatie
Als de vloeistof in de richting van het kortste haartje gaat --> inhibitie
Halfcirkelvormige kanalen
• Bekijkt goed de positie van de kanalen
• Detectie van hoekversnellingen
• Rotatie van het hoofd --> endolymfe in kanaal
bewegen vertraagd mee --> endolymfe oefent
kracht uit op de cupula --> cilia buigen af
• Elk halfcirkelvormig kanaal heeft een ampulla, met
een cupula
Beeldstabilisatie
Vestibulo-oculaire reflex (VOR)
• Zorgt voor de beeldstabilisatie
• Als jij je hoofd naar rechts beweegt, gaan je ogen
langzaam naar links. Ogen naar contralaterale zijde.
• Stel je beweegt je hoofd naar rechts:
- Vloeistof gaat stromen in de laterale kanalen.
- Rechts geeft deze stroming excitatie, links inhibitie.
- Door de excitatie wordt de m. rectus medialis en lateralis
zo gestuurd dat je ogen naar links gaan.
• VOR test je bij de Head Impulse test.
, • Bij brughoektumor bv heb je hier problemen mee
• Als een kant uitvalt, doet de andere kant het natuurlijk nog wel.
Maar de inhibitie impuls is zwakker dan de excitatie impuls.
Dus dan kan je deels een VOR hebben.
Nystagmus
• Ritmische oogbeweging: onwillekeurig en regelmatig
• Afwisselend langzame compensatoire fase (VOR) en de snelle fase
• Richting nystagmus is richting snelle fase (internationale afspraak)
• Als je in een draaistoel zit en je blijft maar naar rechts draaien, dan kunnen
je ogen op een bepaald punt niet verder naar links, en dan krijg je een terug schok,
dat is de snelle fase, en die beweging is dan naar rechts.
• Bij normaal evenwicht:
- Optokinetische nystagmus: naar buiten kijken vanuit een rijdende
trein
- Vestibulaire stimulatie: draaistoel
• Snelle nystagmus naar rechts als:
- Hoofd naar rechts
- In een draaistoel naar rechts
- Bij acute prikkeling/hyperreactiviteit rechts
- Bij uitval links (bv bij neuritis)
• Als er een verschil is tussen rechts en links, gaat de nystagmus naar
de kant met de hoogste activiteit.
• Dus de richting van de nystagmus hangt niet zo af waar de
pathologie zit.
• Patiënten hebben continue nystagmus, na een week of 6 vind er
centrale compensatie plaats en dan verdwijnt de nystagmus.
• Mensen worden er hartstikke duizelig en misselijk van.
Registratie oogbewegingen
• Frenzelbril. Die vergroot heel erg, dan kan je de ogen van de patiënt beter zien.
Voorkomt ook fixatie, waardoor de nystagmus nog duidelijker zichtbaar wordt.
• Video bril. Camera die de pupilbewegingen bijhoudt.
• Elektronystagmografie
Calorische stimulatie
• Met warm water in de oren krijg je verhoogde activatie
• Met koud water in de oren krijg je verlaagde activatie
• Verandering temperatuur van endolymfe --> verandering soortelijk gewicht --> stroming
endolymfe
• Koude irrigatie --> verhoogd vuren aan de contralaterale zijde --> snelle fase naar
contralateraal (draaisensatie naar contralateraal)
• COWS
Cold --> nystagmus opposite side
Warm --> nystagmus same side
• Deze test gebruik je als je twijfelt of er vestibulaire uitval/hoe veel evenwichtsfunctie er is
• Ook als je een cochleair implantaat wil plaatsen, dan wil je ook weten hoe het evenwicht is.
Inhoudsopgave
HC Evenwicht....................................................................................................................................... 2
HC Nervus Facialis ............................................................................................................................... 7
HC Anatomie 4................................................................................................................................... 11
HC Anatomie 5 Autonoom zenuwstelsel........................................................................................... 16
WC KNO2 Binnenoor en evenwicht................................................................................................... 21
WC KNO3 Pediatrische KNO en n. facialis ......................................................................................... 26
,HC Evenwicht
Functies vestibulair systeem
• Beeldstabilisatie
• Evenwicht
• Ruimtelijke oriëntatie
Evenwicht is niet alleen het evenwichtsorgaan. Je hebt ook andere belangrijke onderdelen nodig
voor evenwicht. Drukreceptoren voetzolen, gravitoreceptoren, vestibulairsysteem, somatosensoriek,
visus en gehoor. Dit komt allemaal samen in het CZS. Uiteindelijk krijg je dan beeldstabilisatie,
evenwicht en ruimte oriëntatie.
Als je een van die onderdelen
mist, heeft dat dus ook invloed
op het evenwicht.
Je hebt alle onderdelen nodig.
Binnenoor
• Hier zit het evenwichtsorgaan. Bestaat uit een benig en een vliezig labyrint.
• 2 Otolietorganen: sacculus en utriculus
Functie: detectie lineaire versnellingen, zwaartekrachtsversnelling
• Drie halfcirkelvormige kanalen
Functie: detectie hoekversnellingen (rotaties)
Ze hebben alle drie, twee namen:
- Lateraal (of horizontaal)
- Posterior (of inferieur)
- Anterieur (of superieur)
• PISA HOL
Otolietorganen
• Utriculus is horizontaal georiënteerd
Sacculus is verticaal georiënteerd
• Zijwaartse beweging, steentjes in utriculus
gaan bewegen.
• Als je zakt, steentje in sacculus gaan bewegen.
,Otolieten
• Otolieten zijn kleine steentjes
• Otolieten = statolieten = otoconia (oorsteentjes)
• Kristallen van calcium carbonaat
• BPPD is ziekte waarbij die steentjes gaan
rollen en dwarrelen in je evenwichtsorgaan.
Haarcellen
• Niet alleen in de cochlea zitten haarcellen,
maar ook in het evenwichtsorgaan
• De richting waarop de haartjes gestimuleerd
worden, maakt of excitatie of inhibitie krijgt.
• Als de vloeistof in de richting het hoogste haartje gaat --> depolarisatie
Als de vloeistof in de richting van het kortste haartje gaat --> inhibitie
Halfcirkelvormige kanalen
• Bekijkt goed de positie van de kanalen
• Detectie van hoekversnellingen
• Rotatie van het hoofd --> endolymfe in kanaal
bewegen vertraagd mee --> endolymfe oefent
kracht uit op de cupula --> cilia buigen af
• Elk halfcirkelvormig kanaal heeft een ampulla, met
een cupula
Beeldstabilisatie
Vestibulo-oculaire reflex (VOR)
• Zorgt voor de beeldstabilisatie
• Als jij je hoofd naar rechts beweegt, gaan je ogen
langzaam naar links. Ogen naar contralaterale zijde.
• Stel je beweegt je hoofd naar rechts:
- Vloeistof gaat stromen in de laterale kanalen.
- Rechts geeft deze stroming excitatie, links inhibitie.
- Door de excitatie wordt de m. rectus medialis en lateralis
zo gestuurd dat je ogen naar links gaan.
• VOR test je bij de Head Impulse test.
, • Bij brughoektumor bv heb je hier problemen mee
• Als een kant uitvalt, doet de andere kant het natuurlijk nog wel.
Maar de inhibitie impuls is zwakker dan de excitatie impuls.
Dus dan kan je deels een VOR hebben.
Nystagmus
• Ritmische oogbeweging: onwillekeurig en regelmatig
• Afwisselend langzame compensatoire fase (VOR) en de snelle fase
• Richting nystagmus is richting snelle fase (internationale afspraak)
• Als je in een draaistoel zit en je blijft maar naar rechts draaien, dan kunnen
je ogen op een bepaald punt niet verder naar links, en dan krijg je een terug schok,
dat is de snelle fase, en die beweging is dan naar rechts.
• Bij normaal evenwicht:
- Optokinetische nystagmus: naar buiten kijken vanuit een rijdende
trein
- Vestibulaire stimulatie: draaistoel
• Snelle nystagmus naar rechts als:
- Hoofd naar rechts
- In een draaistoel naar rechts
- Bij acute prikkeling/hyperreactiviteit rechts
- Bij uitval links (bv bij neuritis)
• Als er een verschil is tussen rechts en links, gaat de nystagmus naar
de kant met de hoogste activiteit.
• Dus de richting van de nystagmus hangt niet zo af waar de
pathologie zit.
• Patiënten hebben continue nystagmus, na een week of 6 vind er
centrale compensatie plaats en dan verdwijnt de nystagmus.
• Mensen worden er hartstikke duizelig en misselijk van.
Registratie oogbewegingen
• Frenzelbril. Die vergroot heel erg, dan kan je de ogen van de patiënt beter zien.
Voorkomt ook fixatie, waardoor de nystagmus nog duidelijker zichtbaar wordt.
• Video bril. Camera die de pupilbewegingen bijhoudt.
• Elektronystagmografie
Calorische stimulatie
• Met warm water in de oren krijg je verhoogde activatie
• Met koud water in de oren krijg je verlaagde activatie
• Verandering temperatuur van endolymfe --> verandering soortelijk gewicht --> stroming
endolymfe
• Koude irrigatie --> verhoogd vuren aan de contralaterale zijde --> snelle fase naar
contralateraal (draaisensatie naar contralateraal)
• COWS
Cold --> nystagmus opposite side
Warm --> nystagmus same side
• Deze test gebruik je als je twijfelt of er vestibulaire uitval/hoe veel evenwichtsfunctie er is
• Ook als je een cochleair implantaat wil plaatsen, dan wil je ook weten hoe het evenwicht is.
