Chemie Overal 5 VWO ||| Samenvatting H8: Zuren
H8 | Zuren
8.1 De pH van een oplossing
Zuur, basisch of neutraal
Een oplossing kan zuur, basisch of neutraal zijn. Om het verschil in zuurgraad in een getalwaarde
te kunnen weergeven, gebruik je de pH.
● Is de pH < 7, dan is de oplossing zuur (hoe lager de pH, hoe zuurder);
● Is de pH > 7, dan is de oplossing basisch (hoe hoger de pH, hoe basischer de oplossing);
● Is de pH = 7, dan is de oplossing neutraal (zuiver H2O).
Wil je weten of een oplossing een zuur bevat, gebruik je stoffen die in een zure oplossing een
andere kleur hebben dan in een oplossing die niet zuur is. Deze stoffen zijn indicatoren.
Vaak ligt de pH tussen de 0 en de 14, maar het is ook mogelijk om een pH onder de 0 en boven de
14 te hebben.
Indicatoren
Er zijn nog meer zuur-base-indicatoren.
Lakmoes
Lakmoespapier is papier waarop de stof lakmoes is aangebracht. De kleur van lakmoes hangt af van
de zuurgraad. In een zure oplossing kleurt het blauwe lakmoespapier rood, in een basische
oplossing kleurt het rode lakmoespapier blauw. Het nadeel is dat je de pH met deze methode niet
nauwkeurig kunt bepalen.
Universeel indicator
Om nauwkeuriger de pH van een oplossing te bepalen, gebruik je universeel indicatorpapier. Dat
is papier waarop een mengsel van verschillende indicatoren is aangebracht, die afhankelijk van de
pH-waarde samen een continu verlopende kleurenreeks vertonen.
Oplossingen
Er zijn ook oplossingen van kleurstoffen die bruikbaar zijn als indicator (BINAS tabel 52A). Het
gebied waarin de indicator van kleur verandert, noem je het omslagtraject. Als je gebruikmaakt
van meerdere indicatoroplossingen kun je de pH vrij precies achterhalen van de oplossing.
8.2 Zuren in water
Stroomgeleiding zure oplossingen
Net stroomgeleiding onderzoek je op macroniveau of er geladen deeltjes in de
zure oplossing aanwezig zijn.
Als je naar microniveau kijkt, zie je dat het geleiden van stroom wordt
veroorzaakt door het ontstaan van ionen bij het oplossen van een zuur in een
oplossing. De zuren reageren hier met water. Het zuur geeft een H+-ion af aan
een watermolecuul. Hierbij ontstaan H3O+-ionen (oxoniumionen). De
schematische reactievergelijking ziet er zo uit:
HZ (g) + H2O (l) → H3O+(aq) + Z —(aq).
Zure oplossingen bevatten waterstofionen gekoppeld aan watermoleculen.
Verschillen in stroomgeleiding van zure oplossingen
Er zijn zuren die volledig splitsen in ionen, dit zijn sterke zuren en hebben een
aflopende reactie. Bij sterke zuren is er een lineair verband tussen de molariteit
van een oplossing en de geleidbaarheid: verdun je de oplossing tweemaal, dan
halveert de geleidbaarheid.
Je hebt ook zuren die niet volledig splitsen in ionen, deze zuren noem je
zwakke zuren. De reactie is een evenwichtsreactie en heeft geen lineair
verband tussen de molariteit van een oplossing en de geleidbaarheid.
H8 | Zuren
8.1 De pH van een oplossing
Zuur, basisch of neutraal
Een oplossing kan zuur, basisch of neutraal zijn. Om het verschil in zuurgraad in een getalwaarde
te kunnen weergeven, gebruik je de pH.
● Is de pH < 7, dan is de oplossing zuur (hoe lager de pH, hoe zuurder);
● Is de pH > 7, dan is de oplossing basisch (hoe hoger de pH, hoe basischer de oplossing);
● Is de pH = 7, dan is de oplossing neutraal (zuiver H2O).
Wil je weten of een oplossing een zuur bevat, gebruik je stoffen die in een zure oplossing een
andere kleur hebben dan in een oplossing die niet zuur is. Deze stoffen zijn indicatoren.
Vaak ligt de pH tussen de 0 en de 14, maar het is ook mogelijk om een pH onder de 0 en boven de
14 te hebben.
Indicatoren
Er zijn nog meer zuur-base-indicatoren.
Lakmoes
Lakmoespapier is papier waarop de stof lakmoes is aangebracht. De kleur van lakmoes hangt af van
de zuurgraad. In een zure oplossing kleurt het blauwe lakmoespapier rood, in een basische
oplossing kleurt het rode lakmoespapier blauw. Het nadeel is dat je de pH met deze methode niet
nauwkeurig kunt bepalen.
Universeel indicator
Om nauwkeuriger de pH van een oplossing te bepalen, gebruik je universeel indicatorpapier. Dat
is papier waarop een mengsel van verschillende indicatoren is aangebracht, die afhankelijk van de
pH-waarde samen een continu verlopende kleurenreeks vertonen.
Oplossingen
Er zijn ook oplossingen van kleurstoffen die bruikbaar zijn als indicator (BINAS tabel 52A). Het
gebied waarin de indicator van kleur verandert, noem je het omslagtraject. Als je gebruikmaakt
van meerdere indicatoroplossingen kun je de pH vrij precies achterhalen van de oplossing.
8.2 Zuren in water
Stroomgeleiding zure oplossingen
Net stroomgeleiding onderzoek je op macroniveau of er geladen deeltjes in de
zure oplossing aanwezig zijn.
Als je naar microniveau kijkt, zie je dat het geleiden van stroom wordt
veroorzaakt door het ontstaan van ionen bij het oplossen van een zuur in een
oplossing. De zuren reageren hier met water. Het zuur geeft een H+-ion af aan
een watermolecuul. Hierbij ontstaan H3O+-ionen (oxoniumionen). De
schematische reactievergelijking ziet er zo uit:
HZ (g) + H2O (l) → H3O+(aq) + Z —(aq).
Zure oplossingen bevatten waterstofionen gekoppeld aan watermoleculen.
Verschillen in stroomgeleiding van zure oplossingen
Er zijn zuren die volledig splitsen in ionen, dit zijn sterke zuren en hebben een
aflopende reactie. Bij sterke zuren is er een lineair verband tussen de molariteit
van een oplossing en de geleidbaarheid: verdun je de oplossing tweemaal, dan
halveert de geleidbaarheid.
Je hebt ook zuren die niet volledig splitsen in ionen, deze zuren noem je
zwakke zuren. De reactie is een evenwichtsreactie en heeft geen lineair
verband tussen de molariteit van een oplossing en de geleidbaarheid.
