Samenvatting Thema's Maatschappijleer vwo lesboek Thema 2, Maatschappijleer

Parlementaire democratie
.1 Wat is democratie?
1.1 Wereld bedekt met staten
In 1648 werd de vrede van Westfalen gesloten (vrede van Münster)
 Einde aan reeks verscheurende conflicten Europa
 Godsdiensttwist en agressie neutraliseren
Dit door de soevereine staat centraal te stellen
Soeverein = Een staat die op een bepaald gebied met duidelijke grenzen het grootste gezag
uitoefent en het geweldsmonopolie heeft
1.2 Het belang van politiek
De politiek is er om belangrijke besluiten te nemen om het land te besturen, deze zaken zijn
van algemeen belang, denk aan:
 Welvaart
 Volksgezondheid
 Infrastructuur
 Onderwijs
 Buitenlandse betrekkingen
 Openbare orde en veiligheid
De politiek heeft wel een erg groot dilemma
Efficiënt besturen Maximale participatie
Voordeel: belang burgers Voordeel: meer democratisch
Nadeel: minder democratisch Nadeel: minder goede beslissingen


1.3 Democratie
Parlementair stelsel Presidentieel stelsel
Het parlement is het hoogste orgaan en is President is het hoogste orgaan, kan
gekozen ministers ontslaan en benoemen
Niet-gekozen staatshoofd Kan alleen geen kabinet afschaffen


Democratie
 Bevolking direct of indirect invloed op de politieke besluitvorming
 Overblijfsel van de oude directe democratie in Athene
Parlementaire democratie

,  Burgers hebben politieke grondrechten
 Regels politieke besluitvorming in Grondwet
 Men houdt rekening met rechten van minderheden
 Persvrijheid
Van dictatuur naar democratie
 Meeste Europese landen pas in 19e eeuw democratie
Nederland:
 1814: constitutionele monarchie
 1848: gekozen volksvertegenwoordiging en invoering ministeriële
verantwoordelijkheid
 1917: algemeen mannenkiesrecht
 1919: algemeen kiesrecht
1.4 dictatuur
Dictatuur
 Geen machtenscheiding
 Grondrechten worden niet gerespecteerd
 Geen vrije pers
 Oppositiepartijen verboden
 Grote politieke rol militairen
 Verkiezingsfraude
 Regering kan snel en efficiënt besluiten nemen


Soorten dictatuur
 Gebaseerd op ideologie (indoctrinatie)
 Religieus (theocratie)
 Militaire dictatuur




Voorbeelden
 Noord-Korea