Samenvatting Kennislijn Samenlevingstheorie A

KENNISLIJN DE GEMEENSCHAP SEMESTER 3

COLLEGE 1: TAAK VAN DE SOCIAAL WERKER & MENSBEELDEN

Begrippen:
- Rehabilitatie - Zorgend mensbeeld
- Sociaal collectivisme - Mensbeeld vanuit Hobbes
- Individueel – reformisme - Mensbeeld vanuit Rousseau
- Lebensweltorientierung - Recht
- Mensenrecht profession - Filosofie
- Mensbeeld - Sociologie
- Autonoom mensbeeld



Filosofie: Stelt vragen daar waar iets vanzelfsprekend lijkt. Het onderzoekt het ‘onbekende’
Jezelf blijven verwonderen is belangrijk.
(Als klein kindje vraag je je af waarom die man geen haar op zijn hoofd heeft,
maar wel haar op zijn kin)

Sociologie: Een wetenschap die zich bezig houdt met het verklaren van gedrag van
individuele groepen van mensen vanuit de maatschappelijke invloeden die ze
ondergaan.

Recht: Verzamelnaam voor alle regels die er bestaan. In de regels staat wat je wel en niet
mag doen. Het recht moet ervoor zorgen dat mensen goed met elkaar kunnen
samenleven.
(Een weergave van normen uit de samenleving)

Je hebt dwingend en regelend.
Bronnen van recht:
- Verdrag
- Grondwet
- Wetgeving
Staatsrecht, strafrecht, bestuursrecht, burgerlijk recht
Sociale zekerheid WGBO



Mensbeeld: Een idee/voorstelling van het mens zijn.

1. Autonoom mensbeeld 2. Zorgend mensbeeld
- Mensen moeten zelfstandig & vrij zijn en over - Mensen zijn sociaal en relationeel. Ze zijn
hun eigen leven kunnen beslissen. betrokken
- Vrijheid belangrijker dan solidariteit - De zorg voor jezelf en voor elkaar staat
- Mensen zijn verantwoordelijk voor hun eigen centraal
handelen. - De context is essentieel
- Grootste bedreiging voor mensen met een - De grootste bedreiging
autonoom mensbeeld  Verlaten worden
 Inmenging in de bestaansvrijheid

,PERSPECTIEVEN OP SOCIAAL WERK:

Rehabilitatie:
Vorm van hulpverlening aan mensen met (langdurige) psychiatrische problemen.
Doel = mensen ondersteunen in hun herstelproces & bij hun deelname aan de samenleving.
Er wordt niet alleen gekeken naar de beperkingen, maar ook naar de mogelijkheden.

Sociaal collectivisme:
Richt zich op het verbeteren van de maatschappelijke positie van de meest onderdrukte en
achtergestelde groepen.
Bijv. door groepen te helpen emanciperen of door de samenleving te veranderen.

Individueel – reformisme:
In deze benadering wordt sociaal werk gezien als een vorm van dienstverlening aan de
cliënt. Gericht op aanbod.
Het veranderen van de maatschappij is niet aan de orde.

Lebensweltorientierung:
- Stelt de leefwereld van de cliënt centraal
- Welke problemen doen zich voor in het alledaagse bestaan
- Stimuleert de zelfredzaamheid van de cliënt

Mensenrecht profession:
Vanuit deze opvatting kunnen 3 centrale opdrachten voor het sociaal werk worden
benoemd.
1. Bescherming van personen tegen schendingen van hun rechten
2. Verzetten tegen systematische schendingen van mensenrechten
3. Mensenrecht educatie en er voor zorgen dat instanties deze rechten waarborgen.

Thomas HOBBES (1588-1679)
- De mens is van nature slecht
- Jaloezie, strijd en streven naar zelfbehoud in combinatie met schaarste leiden tot een
oorlog van ALLEN tegen ALLEN.
- We worden elkaars vijanden, door de gelijke kans onze doelen na te komen.
- Niemand is te vertrouwen
- Oplossing:  Sociaal contract (om veiligheid te garanderen)

Jean – Jacgues ROUSSEAU (1712-1778)
- De mens is van nature goed
- De oorspronkelijke mens is vrij, onafhankelijk van anderen
- De maatschappij verpest de mens (Bezit, regels, wetten)
- De mens is een sociaal gevoelswezen
- Garantie van vrijheid ? Sociaal contract: de algemene wil

Relationele autonomie = combinatie van :
 Autonoom zelfbeeld
 Zorgend zelfbeeld

, COLLEGE 2: MAATSCHAPPELIJKE VERANDERINGEN IN HET SOCIAAL WERK

Begrippen:
- Defectparadigma - Verzorgingsstaat
- Ontwikkelingsparadigma - Nachtwakerstaat
- Burgerschapsparadigma - Participatie samenleving
- Medisch model - Paradigma
- Ontwikkelingsmodel - Paradigma shift
- Interactioneelmodel - secularisering
- Ontzuiling



Participatie samenleving:
- Uitgaan van eigen kracht.  Autonomie, zelfredzaamheid, zelfstandigheid
- Eigen verantwoordelijkheid
- Meedoen als belangrijke voorwaarde  Empowerment
- Nadruk op Civil Society (burgermaatschappij)
- Ook: BEZUINIGEN !!

Verzorgingsstaat: Nachtwakersstaat
 NA 2e wereldoorlog.  ROND 1e wereldoorlog
- Wederopbouw - Overheid is er alleen voor het
- Emancipatie, individualisering, hoogst noodzakelijke
secularisatie - Industrialisatie
- Overheid voelt zich verantwoordelijk voor - De sociale kwestie
welzijn burger. - Opkomst sociale wetten
- Verzorging van wieg tot graf

De verzuiling van de Nederlandse samenleving (1880-1960)
- Verzuiling = opdeling van de maatschappij op grond van geloof & maatschappelijke
opvattingen.
- Iedere stroming had daarbij eigen organisaties op alle terreinen van het
maatschappelijk leven.
- 4 Hoofdzuilen:
1. Katholieken
2. Protestants – christelijk
3. Socialistische
4. Neutraal / liberaal
- Verzuiling leidde tot een versnippering in het sociaal werk

Ontzuiling (Jaren 60)
Vanaf de jaren 60 verdwijnen de 4 zuilen.
 Opkomst van de televisie en de groeiende welvaart
 Opkomend individualisme
 Afname kerk bezoeken
 Minder invloed van de kerk in de samenleving
= SECULARISERING