Samenvatting Alle literatuur en college-aantekeningen bij elkaar!

Samenvatting Behandelingsmethodiek

College 1: Introductie
Wetenschappelijk verantwoord handelen
 ‘Een verantwoorde orthopedagogische hulpverlening is gebaat bij toepassing van
consistent opgebouwde, controleerbare en geldige gebleken wetenschappelijke
(evidence-based) kennis (Ruijssenaars et al., 2012)
 Maar
o Dat betekent niet dat wetenschappelijk verantwoord handelen vrij van
interpretatie is
o Soms is kennis niet eenvoudig beschikbaar en niet rechtstreeks inzetbaar
 Verschillende niveaus van evidence based interventies (van Ruijssenaars et al., 2012)
Niveau (stap) Toelichting Erkenning
0 - Is de interventie De interventie is nog niet expliciet beschreven
impliciet (black box)? en onderbouwd
1 - Is de interventie Doelgroep, doelen, interventie en Descriptief
goed beschreven? randvoorwaarden zijn duidelijk en begrijpelijk
beschreven
2 - Is de interventie in + er is een acceptabele interventietheorie over Theoretisch
theorie effectief? ontstaan problemen en werking interventie goed
onderbouwd
3 - Is de interventie + er is empirisch bewijs dat de doelen bereikt Waarschijnlijk
doeltreffend? worden, de problemen afnemen en effectief
competenties toenemen en cliënten tevreden
zijn


4 – Is de interventie + er is evidentie dat positieve uitkomsten Bewezen
werkzaam? veroorzaakt worden door de interventie en de effectief
werkzame ingrediënten

Interventiemodellen - orthopedagogische behandelingsmodellen (Ruijssenaars 2012)
 Vraagstelling Ordenend Systeem;
o Vraaggericht werken bij het analyseren van het gedrag van het kind
binnen diens opvoedingscontext  antwoorden zoeken bij voorgelegde
problemen
o Geeft richtlijnen om de vraagstelling in kaart te brengen en het
pedagogisch handelen bij te stellen
o Opvoedingsproces wordt geanalyseerd en de opvoedingsbehoefte wordt
vervolgens vastgesteld
 Ontwikkelingsaspecten;
o Affectief; welbevinden van het kind en de mogelijkheid om een
relatie aan te gaan

, o Cognitief; analytisch vermogen en flexibiliteit
o Conatief; aanleg, eigenheid van het kind
 Opvoedingsdimensies;  hier werkt ouderbegeleiding op in
o Relaties aangaan en onderhouden;
 Sensitiviteit en responsiviteit van de opvoeder
o Klimaat scheppen en aanpassen;
 Opvoedingsklimaat (bijv. dagelijkse routines,
omgeving)
o Situatie hanteren;
 Manier waar opvoeders omgaan met situaties
 Beïnvloedende omstandigheden
o Risicofactoren
o Protectieve factoren

Vraagstelling Ordenend Systeem (VOS)




De klinische cyclus




De behandelingscyclus

,De behandelingscyclus - overgang van diagnostiek naar behandeling
Taak; beargumenteerde, optimale afstemming.




Behandeling kiezen op basis van wetenschappelijke inzichten maar ook de casusinformatie
betrekken bij de keuze.




SMART - doelen formuleren (Stelling et al., 2014)
 Hulpverlening moet gericht zijn op hulpvraag en behoeften van de cliënt
 Vraaggericht en doelgericht werken vergroot de kans op succes van de
hulpverlening
 Behandeldoelen geven een duidelijke richting aan de inhoud van de
hulpverlening en zorgen voor een cyclische, planmatige aanpak
 Goed geformuleerde behandeldoelen zijn motiverend voor de hulpverlener en de
cliënt

, SMART
 Specifiek; concrete doelen (wat, wie, waar, wanneer, waarom)
1. Doel is duidelijk en concreet opgesteld (bijv. middels percentages)
 vage begrippen en aanduidingen worden vermeden
2. Doel is geformuleerd in eindtermen, niet in procestermen (dus 'ik
lees' en niet 'ik kan lezen')  actieve werkwoorden
3. Het doel is waar nodig situatie-specifiek
 Meetbaar; doelen moeten in meetbare termen opgesteld zijn (duidelijk te
evalueren)
1. Indicatoren zijn bedoeld om prestaties zichtbaar te maken en te
interpreteren  er worden indicatoren (meetlatten) benoemd die
laten zien of de doelen bereikt zijn
 Acceptabel; doelen moeten aanvaardbaar zijn. De belangrijkste belanghebbenden
(ouders, jeugdige, behandelaars) moeten achter doelen staan
1. De belangrijkste boodschap is dat de cliënt instemt met de doelen,
zich erin herkent of de doelen als zichzelf beschouwd
2. Doelstelling moet uitnodigen tot actie  het doel is positief
geformuleerd
3. Het doel staat geformuleerd in de taal van de jeugdige
 Realistisch; alleen doelen stellen die haalbaar zijn
1. Het doel gaat over zaken die veranderbaar zijn
2. De resultaten liggen binnen het tijdsbestel en de mogelijkheden van
de hulpverlener
3. Het doel is realiseerbaar met het oog op de situatie waarin de cliënt
zich in bevindt
 Tijdsgebonden; tijdslimiet stellen waarbinnen het doel behaald wordt
1. Een SMART-doelstelling heeft een duidelijke startdatum en
einddatum (of tijdsaanduidingen)

Behandelingsdoelen (Harder, 2014).
 Doelgericht werken vergroot de kans op succesvolle behandelresultaten
 Hulpverlening dient doelgericht en vraaggericht (op de hulpvraag en behoeften van de
cliënt) te worden uitgevoerd  vergroot de kans op effectieve hulpverlening
 Bepaalde verwachtingen over rol van cliënt in het opstellen van de
hulpverleningsdoelen
 Doelrealisatie; kan worden gemeten in hoeverre de hulpvragen van de cliënt zijn
beantwoord.
 Goed geformuleerde behandeldoelen werken motiverend voor beide betrokkenen
 Doelen in hulpverlening bij jeugdigen zijn vaak weinig smart geformuleerd.
 Opstellen smart doelen is in praktijk minder eenvoudig dan het lijkt
 331 doelen verzameld
o 3 doelen voldoen aan alle SMAT-criteria
o 143 doelen aan geen enkel criteria
 Conclusie; de huidige manier van doelen opstellen in de praktijk verloopt niet conform
de normen.

De behandelingscyclus
Stap 1. Verkennende behandelingsanalyse (VB)
 Welke factoren kunnen bij de interventie een rol spelen?