Samenvatting BIAZ - inleiding

Inhoudsopgave

ABCDE-methodiek voor zorgprofessionals op een niet-acute afdeling....................................3
Leerdoel 1, 2 en 3: De primaire en secundaire onderzoeksfase en het onderscheid tussen
deze fasen beschrijven........................................................................................................3
Leerdoel 4: de observatiepunten in de verschillende fasen benoemen................................4
Leerdoel 5, 6 en 7: interventies in de verschillende fasen benoemen, weten wanneer je
een stap terug doet naar de vorige fase en de stappen van de abcde-methodiek in een
scenario toepassen.............................................................................................................. 5
ABCDE  airway................................................................................................................ 5
ABCDE  breathing............................................................................................................ 8
ABCDE  circulatie...........................................................................................................11
ABCDE  disability...........................................................................................................15
ABCDE  exposure en environmental control..................................................................17
ABCDE  reassessment..................................................................................................18
ABCDE-methode – secondary survey............................................................................18
Leerdoel 8: communiceren via de SBARR.........................................................................21
Klinisch redeneren................................................................................................................22
Leerdoel 1, 2, 3, 4, 5 en 6: methodisch en systematisch gegevens verzamelen middels de
aangeboden hulpmiddelen, beginselen van ABCDE-methodiek hanteren / toepassen,
vitale functies beoordelen aan de hand van de EWS, overdracht uitvoeren volgens de
SBARR, verpleegkundige diagnose formuleren en verkregen kennis toepassen tijdens een
scenariotraining................................................................................................................. 22
ASA-classificatie................................................................................................................... 24
Leerdoel 1: benoemen doel ASA-classificatie....................................................................24
Leerdoel 2: benoemen voor- en nadelen ASA-classificatie................................................24
Leerdoel 3: onderverdeling volgens de 5 klassen beschrijven...........................................24
Farmacologie........................................................................................................................ 25
Leerdoel 1: fasen van de farmacokinetiek beschrijven: absorptie, distributie, metabolisme
en excretie......................................................................................................................... 25
Leerdoel 2: biologische beschikbaarheid beschrijven........................................................26
Leerdoel 3: first pass effect beschrijven.............................................................................26
Leerdoel 4: halfwaardetijd beschrijven...............................................................................26
Leerdoel 5: verschillende vormen parenterale toediening benoemen, inclusief de indicatie,
aandachtspunten en voor- en nadelen...............................................................................26
Leerdoel 6: verschillende vormen enterale toediening benoemen, inclusief de indicatie,
aandachtspunten en voor- en nadelen...............................................................................27
Leerdoel 7: epidurale en endotracheale toediening benoemen, inclusief de indicatie,
aandachtspunten en voor- en nadelen...............................................................................27
Toepassing infuusvloeistoffen...............................................................................................28
Leerdoel 1: voor- en nadelen van een perifeer infuus benoemen......................................28




1

,Leerdoel 2: doel, de verschillende plaatsen en de voor- en nadelen van een centraal
veneuze catheter benoemen.............................................................................................28
Leerdoel 3: indicatie en werking van een port-a-cath beschrijven......................................29
Leerdoel 4 en 5: verschillende soorten van een isotone oplossing en de eigenschappen,
werking en indicaties benoemen........................................................................................29
Leerdoel 6: eigenschappen, werking en soort van een hypotone oplossing beschrijven. . .30
Leerdoel 7: eigenschappen, werking en soort van een hypertone oplossing beschrijven. .30
Leerdoel 8 en 9: verschillende bloedproducten en hun toepassing en indicaties benoemen
.......................................................................................................................................... 30
Leerdoel 10: toepassingen en soorten van infuusvloeistoffen met een hoog moleculair
gewicht benoemen............................................................................................................. 31




2

,ABCDE-METHODIEK VOOR ZORGPROFESSIONALS OP EEN NIET-ACUTE
AFDELING


LEERDOEL 1, 2 EN 3: DE PRIMAIRE EN SECUNDAIRE ONDERZOEKSFASE
EN HET ONDERSCHEID TUSSEN DEZE FASEN BESCHRIJVEN

Algemeen
• Waarom ABCDE?
- Belangrijk om afwijkende vitale functies zo snel mogelijk te herkennen en daarop te
handelen  reden: als er in die situatie niet adequaat wordt gehandeld, is er kans op
blijvende schade of zelfs overlijden
- Zorgt voor prioriteiten  “treat first what kills first”
- Symptomen zijn het uitgangspunt  dus niet diagnoses of ziektebeelden

2 fases van de ABCDE-methode:
- Primary survey / primaire onderzoeksfase = fase waarin je direct levensbedreigende
aandoeningen op een systematische wijze identificeert en behandelt
o Aanvullend onderzoek is hierbij belangrijk
o Je herhaalt als het ware de ABCDE-methode middels re-assessment  als
de vitale functies onder controle zijn, kan je pas naar de volgende fase
- Secondary survey / secundaire onderzoeksfase = fase waarin je resterende letsels en
aandoeningen in kaart brengt en behandelt
o Anamnese en lichamelijk onderzoek zijn hierbij belangrijk
o In deze fase meer tijd om patiënt gedetailleerd te onderzoeken  reden: in
primary fase heb je de patiënt al gestabiliseerd
• Dus onderscheid: in de primaire fase stabiliseer je de patiënt volgens de ABCDE en in de
secundaire fase kan je je richten op resterende zaken

Re-assessment
• Bij verandering toestand patiënt tijdens primary survey, is het belangrijk om terug te gaan
naar de A en opnieuw de ABCDE te beoordelen  geldt ook als je alles van de ABCDE al
hebt doorlopen  je moet je nu dan afvragen:
- Zijn er inmiddels waarden veranderd?
- Hebben interventies het gewenste effect opgeleverd?
- Ben ik mogelijk een onderdeel binnen de ABCDE-methodiek vergeten wat ik nu kan
herstellen?




3

, LEERDOEL 4: DE OBSERVATIEPUNTEN IN DE VERSCHILLENDE FASEN
BENOEMEN

Algemeen
• Bij iedere stap in de ABCDE-methodiek ga je systematisch te werk door een vaste volgorde
van observatie en onderzoek:
- Kijken  met of zonder hulpmiddelen (bijv. lampje of spatel) kijken of er sprake is van
zichtbaar letsel en/of symmetrie
- Luisteren  met behulp van een stethoscoop of percussie
- Voelen  richt zich onder andere op:
o Luchtstroom  passage van lucht
o Beweging  ademhaling en symmetrie
o Abnormale consistentie  subcutaan emfyseem
o Temperatuur van de huid
o Afwijkende vorm of beweeglijkheid  fracturen
o Pijn bij palpitatie
- Monitoring  ondersteuning van bijv. SpO2- en bloeddrukmeter, om zo gevonden
waarnemingen voor een bepaalde tijd te monitoren
- Noodzakelijke interventies  gericht op acute levensbedreigende aandoening of
voorkomen van verdere verslechtering
o Kan bestaan uit handeling  bijv. inbrengen van een tube bij bedreigde A
o Medicamenteus  bijv. adrenaline toedienen bij anafylactische shock
- Aanvullend onderzoek  bijv. lab- en röntgenonderzoek  wordt in primary survey
alleen ingezet om levensbedreigende problematiek te achterhalen  maar: het mag
primary survey niet vertragen

Observatiepunten primaire fase:
• “Treat first what kills first.”  dus: de ABCDE volgens volgorde uitwerken:
- Airway: luchtwegmanagement  ook bij trauma patiënten CWK stabilisatie ( =
cervicale wervelkolom stabilisatie)
- Breathing: controleren en zorgen voor goede oxygenatie en ventilatie
- Circulation: waarborgen adequate hemodynamiek  aandacht vooral op vulling en
ernstige bloedingen
- Disability: neurologisch onderzoek, met als doel het opsporen van ernstige
neurologische pathologie  reden: om eventuele aanvullend onderzoek en therapie
in te zetten
- Exposure / environment control: top tot teen controle, bewaken van
(omgevings-)temperatuur en aandacht voor eventuele pijnstilling




4