M&O Organisatie en personeel
H1 Organisaties en organisatietheorieën
1.1 Organisaties
Organisatie: samenwerkingsverband van mensen gericht op het bereiken van een of
meerdere doelstellingen.
Organiseren: scheppen van verhoudingen tussen de beschikbare mensen, middelen
en activiteiten om bepaalde doelen te realiseren.
Arbeidsverdeling leidt tot specialisatie en het verhogen van de productiviteit.
Er zijn verschillende soorten organisaties. Je kunt ze onderscheiden op basis van
grootte, product (goederen of diensten), markt (consumenten of producentenmarkt),
commercieel of niet-commercieel en rechtsvorm (eenmanszaak, vennootschap onder
firma, BV, NV, stichting of vereniging).
Grootte organisatie: omzet (aantal verkochte producten x verkoopprijs)
Kenmerken diensten:
Ontastbaarheid: diensten kunnen niet worden aangeraakt, geproefd of
geprobeerd.
Onscheidbaarheid: productie en consumptie van diensten vallen samen.
Vergankelijkheid: diensten kunnen niet in voorraad worden gehouden.
Consumentenmarkt: afnemers producten zijn individuen.
Producentenmarkt: afnemers producten zijn organisaties.
Rechtsvorm: juridische vorm waarin de organisatie gegoten is.
1.2 Organisatietheorieën
Belangrijkste kenmerken klassieke school:
Organisaties zijn gesloten systemen die hiërarchisch zijn georganiseerd en
weinig te maken hebben met de omgeving.
Management richt zich op het beheersen van mensen en processen vanuit de
centrale doelstelling. Mensen zijn ondergeschikt aan de doelstelling.
Een organisatie is een statisch systeem.
Kortom: organisatie is een machine en het management de bestuurder.
Drietal organisatietheorieën van de klassieke school:
1 Scientific management van Taylor
Uitgangspunten van scientific management:
Vaststellen van objectieve normen voor de belasting die het werk vraagt en
waarop het gedaan moet worden.
Selectie en training van mensen.
Planning wordt gedaan door specialisten.
Doel: verhogen van de productiviteit.
Gevolg: lopende band werk wat als saai werd gezien waardoor de motivatie van de
werknemer niet hoog was.
, 2 Algemene managementtheorie van Fayol
Volgens Fayol bestond de bestuurlijke functie
uit een vijftal opeenvolgende taken:
Vooruitzien en plannen
Organiseren
Coördineren
Leidinggeven
Controleren
Op basis van bovenstaande activiteiten heeft
Fayol zijn 14 managementprincipes
geformuleerd
3 Rationele bureaucratiemodel van Weber
Zes kenmerken van het bureaucratisch management:
Duidelijke hiërarchie
Veel procedures en voorschriften
Sterk afgebakende en duidelijk omschreven bevoegdheden van de
werknemer
Promotie op basis van “technische” kunde
Objectieve criteria voor beloning
Onpersoonlijke en formele relaties
Er ontstaat dus een onpersoonlijke organisatie waarbij ieder mens onmiddellijk
vervangbaar is en alle problemen rationeel opgelost worden.
De ‘Human Relations’ benadering is een reactie op de klassieke school. Tot de
‘Human Relations’-school worden alle theorieën of benaderingen toegerekend die de
mens en zijn doelstellingen een centrale rol toerekenen binnen de organisatie.
Arbeiders presteren meer en beter wanneer zij als mensen worden behandeld
Kenmerken:
Een organisatie is een harmonische gemeenschap waarbinnen mensen
samenwerken.
De arbeider is een ’sociaal mens’ die respect, genegenheid en waardering
nodig heeft.
De informele groep, de sociale werkomgeving, heeft een zeer belangrijke
invloed op de productiviteit.
Het positieve mensbeeld: van nature streeft de mens naar ontplooiing,
creativiteit en verantwoordelijkheid.
In het begin van de jaren ’60 werd gezocht naar een integratie van de klassieke
opvatting en de human relations benadering: het revisionisme.
Het linking-pin principe:
Overlegmodel waarbij de organisatie van boven naar beneden
bestaat uit overleggroepen en waarbij in iedere groep een leider zit
die op zijn beurt weer zitting heeft in een groep op een honger
niveau. Er kan heel gericht in twee richtingen informatie gegeven
worden: van boven naar onder en van onder naar boven.
Kenmerken systeembenadering:
H1 Organisaties en organisatietheorieën
1.1 Organisaties
Organisatie: samenwerkingsverband van mensen gericht op het bereiken van een of
meerdere doelstellingen.
Organiseren: scheppen van verhoudingen tussen de beschikbare mensen, middelen
en activiteiten om bepaalde doelen te realiseren.
Arbeidsverdeling leidt tot specialisatie en het verhogen van de productiviteit.
Er zijn verschillende soorten organisaties. Je kunt ze onderscheiden op basis van
grootte, product (goederen of diensten), markt (consumenten of producentenmarkt),
commercieel of niet-commercieel en rechtsvorm (eenmanszaak, vennootschap onder
firma, BV, NV, stichting of vereniging).
Grootte organisatie: omzet (aantal verkochte producten x verkoopprijs)
Kenmerken diensten:
Ontastbaarheid: diensten kunnen niet worden aangeraakt, geproefd of
geprobeerd.
Onscheidbaarheid: productie en consumptie van diensten vallen samen.
Vergankelijkheid: diensten kunnen niet in voorraad worden gehouden.
Consumentenmarkt: afnemers producten zijn individuen.
Producentenmarkt: afnemers producten zijn organisaties.
Rechtsvorm: juridische vorm waarin de organisatie gegoten is.
1.2 Organisatietheorieën
Belangrijkste kenmerken klassieke school:
Organisaties zijn gesloten systemen die hiërarchisch zijn georganiseerd en
weinig te maken hebben met de omgeving.
Management richt zich op het beheersen van mensen en processen vanuit de
centrale doelstelling. Mensen zijn ondergeschikt aan de doelstelling.
Een organisatie is een statisch systeem.
Kortom: organisatie is een machine en het management de bestuurder.
Drietal organisatietheorieën van de klassieke school:
1 Scientific management van Taylor
Uitgangspunten van scientific management:
Vaststellen van objectieve normen voor de belasting die het werk vraagt en
waarop het gedaan moet worden.
Selectie en training van mensen.
Planning wordt gedaan door specialisten.
Doel: verhogen van de productiviteit.
Gevolg: lopende band werk wat als saai werd gezien waardoor de motivatie van de
werknemer niet hoog was.
, 2 Algemene managementtheorie van Fayol
Volgens Fayol bestond de bestuurlijke functie
uit een vijftal opeenvolgende taken:
Vooruitzien en plannen
Organiseren
Coördineren
Leidinggeven
Controleren
Op basis van bovenstaande activiteiten heeft
Fayol zijn 14 managementprincipes
geformuleerd
3 Rationele bureaucratiemodel van Weber
Zes kenmerken van het bureaucratisch management:
Duidelijke hiërarchie
Veel procedures en voorschriften
Sterk afgebakende en duidelijk omschreven bevoegdheden van de
werknemer
Promotie op basis van “technische” kunde
Objectieve criteria voor beloning
Onpersoonlijke en formele relaties
Er ontstaat dus een onpersoonlijke organisatie waarbij ieder mens onmiddellijk
vervangbaar is en alle problemen rationeel opgelost worden.
De ‘Human Relations’ benadering is een reactie op de klassieke school. Tot de
‘Human Relations’-school worden alle theorieën of benaderingen toegerekend die de
mens en zijn doelstellingen een centrale rol toerekenen binnen de organisatie.
Arbeiders presteren meer en beter wanneer zij als mensen worden behandeld
Kenmerken:
Een organisatie is een harmonische gemeenschap waarbinnen mensen
samenwerken.
De arbeider is een ’sociaal mens’ die respect, genegenheid en waardering
nodig heeft.
De informele groep, de sociale werkomgeving, heeft een zeer belangrijke
invloed op de productiviteit.
Het positieve mensbeeld: van nature streeft de mens naar ontplooiing,
creativiteit en verantwoordelijkheid.
In het begin van de jaren ’60 werd gezocht naar een integratie van de klassieke
opvatting en de human relations benadering: het revisionisme.
Het linking-pin principe:
Overlegmodel waarbij de organisatie van boven naar beneden
bestaat uit overleggroepen en waarbij in iedere groep een leider zit
die op zijn beurt weer zitting heeft in een groep op een honger
niveau. Er kan heel gericht in twee richtingen informatie gegeven
worden: van boven naar onder en van onder naar boven.
Kenmerken systeembenadering:
