TAAK 5 Borderline PD
1. What is the clinical picture (phenomenology) of the disorder?
- DSM-IV criteria
- Hoge maatschappelijke kosten.
- Criteria gelden meer voor vrouwen (zouden moeten worden aangepast voor mannen).
*Beeld: symptomen kunnen ook introvert.
(Harned)
Linehan heeft de DSM criteria georganiseerd in 5 gebieden van disregulatie:
1) Emotie disregulatie, erg reactieve emotionele responsies, kort maar intense
periodes van overdreven affect (overwhelming) (criterium 6), ze ervaren ook
moeilijkheden bij het reguleren van woede die voortkomt uit intense
prikkelbaarheid en woedeaanvallen (criterium 8)
2) Gedrag disregulatie, inclusief zelfverwonding, suïcidaliteit (criterium 5) en ander
gedrag zoals middelenmisbruik en eetstoornissen, roekeloos rijden… (criterium 4)
3) Interpersoonlijke disregulatie, instabiele relaties (criterium 1) en intense en
krankzinnige pogingen om verlating te voorkomen (criterium 2)
4) Dysregulatie van het zelfbeeld, instabiele gevoel van identiteit (criterium 3) en
chronisch gevoel van leegte (criterium 7)
5) Cognitieve disregulatie, korte periodes van paranoïde denkbeelden en/of
dissociatie in tijden van extreme stress (criterium 9) speelt zich vooral af binnen
de interpretatie bias.
De centrale kenmerken van deze stoornis is een disfunctie binnen het
emotieregulatiesysteem.
BPD is een ernstige mentale stoornis, die 1,3% van de algemene populatie beïnvloed, met
een lifetime prevalentie van 3% - 5,9%.
HC: comorbiditeit
•73-9 % criteria voor een andere lifetime As II disorder: vooral cluster B.
•85-5% heeft 12-month Axis 1 criteria: PTSS, mood disorders, substance abuse
Verloop
•Minder stabiel in de levensloop dan men verwacht.
•Zelf-beschadiging en impulsiviteit beter dan affectief, hechting en afhankelijke issues.
2. How might different etiological theories explain the nature and
causes of the disorder?
(Gabbard )
er werd een sterke link gevonden tussen trauma en BPD, waarbij verwaarlozing en
seksueel
misbruik geassocieerd werden met meer symptomen van BPD
de hippocampus is gevoelig voor de effecten van stress. Er is een verminderd
hippocampaal volume gevonden bij BPD patiënten
vroege trauma kan lateralisatie van de hemisferen promoten en kan actief de integratie
van beiden hersenhelften negatief beïnvloeden. Dit is aangetoond omdat misbruikte
kinderen de linker hemisfeer gebruiken voor neutrale herinneringen en de rechter
hemisfeer voor beangstigende herinneringen, terwijl de controlegroep beiden hemisferen
gebruikten voor beiden categorieën, dit zou “splitting” kunnen reflecteren in BPD
bij een onveilige hechting hebben kinderen moeite met de ToM. Het gebrek aan ToM in
BPD zou kunnen toegeschreven worden aan het feit dat ze hun trauma niet hebben
kunnen verwerken en ermee om konden gaan door zich niet te verplaatsen in de ander
die hen kwaad deed
Emotionele kwetsbaarheid affective facial stimuli study:
1
, studie met gezichtsexpressies BPD hadden lage drempel voor emotionele cues. BPD
vrouwen zonder een seksueel misbruik verleden waren meer accuraat in het labelen van
angstige gezichtsexpressies dan vrouwen die en verleden hadden met misbruik en geen
BPD hadden.
BPD patiënten toonden een grotere amygdala activiteit bij neutrale, droevige, angstige en
blije gezichtsexpressies vergeleken met de controle groep. Wanneer
gezichtsuitdrukkingen getoond werden van neutraal naar het hoogtepunt van de
uiteindelijke gezichtuitdrukking hadden onderzoekers gevonden dat BPD patiënten al in
een vroeg stadium kunnen herkennen welke gezichtsuitdrukking het zou worden tov de
controle groep. BPD patiënten waren meer gevoelig voor boze expressies en marginally
meer sensitief voor blije expressies. Deze bevindingen konden echter niet verklaard
worden.
study using brain imaging technology
De amygdala speelt een rol in de “generation of negative emotional states”, meer
specifiek angst en geweld, en een gereduceerd hippocampal en amygdala volume werd
geobserveerd bij individuen met BPD en een geschiedenis van vroeg misbruik. Opvallend
was ook dat er bij BPD patiënten bij het bekijken van negatieve emotionele stimuli er
verhoogde activiteit werd gevonden in beiden helften van de amygdala terwijl dit bij de
controle groep niet aan de orde was.
Emotionele reactiviteit studies met zelf rapportage van dispositional affect
intensity
Intensiteit van het affect werd gemeten, fysiologisch was er weinig reactie, vooral externe
cues hebben een invloed op de toestand en NIET hun interne gevoelens. Mensen met BPD
hebben heftige emotionele reacties, ze keren niet snel terug naar hun baseline staat van
zijn.
Invaliderende omgeving
Er wordt niet gereageerd op de emoties van het kind. Er zijn 2 primitieve karakteristieken
van invalidatie: 1) omgeving accepteert de emoties niet, ze mogen niet geuit worden. 2)
de omgeving draagt bij aan een verkeerde manier van emoties uiten.
Een kind wordt emotioneel kwetsbaar als het vaak genegeerd of gestraft wordt en als
getoonde emoties als fout bestempeld worden. Een kind leert dan dat het emoties moet
onderdrukken waardoor het emoties niet goed kan labelen of om kan gaan met stress.
Het kind krijgt alleen aandacht als het extreem gedrag vertoond dus gaat het denken dat
dit een normale manier is voor het uiten van emoties. Hierdoor komt een kind in een
tweestrijd met het emoties onderdrukken of juist het vertonen van extreme emoties.
Het biopsychosociaal model
2
1. What is the clinical picture (phenomenology) of the disorder?
- DSM-IV criteria
- Hoge maatschappelijke kosten.
- Criteria gelden meer voor vrouwen (zouden moeten worden aangepast voor mannen).
*Beeld: symptomen kunnen ook introvert.
(Harned)
Linehan heeft de DSM criteria georganiseerd in 5 gebieden van disregulatie:
1) Emotie disregulatie, erg reactieve emotionele responsies, kort maar intense
periodes van overdreven affect (overwhelming) (criterium 6), ze ervaren ook
moeilijkheden bij het reguleren van woede die voortkomt uit intense
prikkelbaarheid en woedeaanvallen (criterium 8)
2) Gedrag disregulatie, inclusief zelfverwonding, suïcidaliteit (criterium 5) en ander
gedrag zoals middelenmisbruik en eetstoornissen, roekeloos rijden… (criterium 4)
3) Interpersoonlijke disregulatie, instabiele relaties (criterium 1) en intense en
krankzinnige pogingen om verlating te voorkomen (criterium 2)
4) Dysregulatie van het zelfbeeld, instabiele gevoel van identiteit (criterium 3) en
chronisch gevoel van leegte (criterium 7)
5) Cognitieve disregulatie, korte periodes van paranoïde denkbeelden en/of
dissociatie in tijden van extreme stress (criterium 9) speelt zich vooral af binnen
de interpretatie bias.
De centrale kenmerken van deze stoornis is een disfunctie binnen het
emotieregulatiesysteem.
BPD is een ernstige mentale stoornis, die 1,3% van de algemene populatie beïnvloed, met
een lifetime prevalentie van 3% - 5,9%.
HC: comorbiditeit
•73-9 % criteria voor een andere lifetime As II disorder: vooral cluster B.
•85-5% heeft 12-month Axis 1 criteria: PTSS, mood disorders, substance abuse
Verloop
•Minder stabiel in de levensloop dan men verwacht.
•Zelf-beschadiging en impulsiviteit beter dan affectief, hechting en afhankelijke issues.
2. How might different etiological theories explain the nature and
causes of the disorder?
(Gabbard )
er werd een sterke link gevonden tussen trauma en BPD, waarbij verwaarlozing en
seksueel
misbruik geassocieerd werden met meer symptomen van BPD
de hippocampus is gevoelig voor de effecten van stress. Er is een verminderd
hippocampaal volume gevonden bij BPD patiënten
vroege trauma kan lateralisatie van de hemisferen promoten en kan actief de integratie
van beiden hersenhelften negatief beïnvloeden. Dit is aangetoond omdat misbruikte
kinderen de linker hemisfeer gebruiken voor neutrale herinneringen en de rechter
hemisfeer voor beangstigende herinneringen, terwijl de controlegroep beiden hemisferen
gebruikten voor beiden categorieën, dit zou “splitting” kunnen reflecteren in BPD
bij een onveilige hechting hebben kinderen moeite met de ToM. Het gebrek aan ToM in
BPD zou kunnen toegeschreven worden aan het feit dat ze hun trauma niet hebben
kunnen verwerken en ermee om konden gaan door zich niet te verplaatsen in de ander
die hen kwaad deed
Emotionele kwetsbaarheid affective facial stimuli study:
1
, studie met gezichtsexpressies BPD hadden lage drempel voor emotionele cues. BPD
vrouwen zonder een seksueel misbruik verleden waren meer accuraat in het labelen van
angstige gezichtsexpressies dan vrouwen die en verleden hadden met misbruik en geen
BPD hadden.
BPD patiënten toonden een grotere amygdala activiteit bij neutrale, droevige, angstige en
blije gezichtsexpressies vergeleken met de controle groep. Wanneer
gezichtsuitdrukkingen getoond werden van neutraal naar het hoogtepunt van de
uiteindelijke gezichtuitdrukking hadden onderzoekers gevonden dat BPD patiënten al in
een vroeg stadium kunnen herkennen welke gezichtsuitdrukking het zou worden tov de
controle groep. BPD patiënten waren meer gevoelig voor boze expressies en marginally
meer sensitief voor blije expressies. Deze bevindingen konden echter niet verklaard
worden.
study using brain imaging technology
De amygdala speelt een rol in de “generation of negative emotional states”, meer
specifiek angst en geweld, en een gereduceerd hippocampal en amygdala volume werd
geobserveerd bij individuen met BPD en een geschiedenis van vroeg misbruik. Opvallend
was ook dat er bij BPD patiënten bij het bekijken van negatieve emotionele stimuli er
verhoogde activiteit werd gevonden in beiden helften van de amygdala terwijl dit bij de
controle groep niet aan de orde was.
Emotionele reactiviteit studies met zelf rapportage van dispositional affect
intensity
Intensiteit van het affect werd gemeten, fysiologisch was er weinig reactie, vooral externe
cues hebben een invloed op de toestand en NIET hun interne gevoelens. Mensen met BPD
hebben heftige emotionele reacties, ze keren niet snel terug naar hun baseline staat van
zijn.
Invaliderende omgeving
Er wordt niet gereageerd op de emoties van het kind. Er zijn 2 primitieve karakteristieken
van invalidatie: 1) omgeving accepteert de emoties niet, ze mogen niet geuit worden. 2)
de omgeving draagt bij aan een verkeerde manier van emoties uiten.
Een kind wordt emotioneel kwetsbaar als het vaak genegeerd of gestraft wordt en als
getoonde emoties als fout bestempeld worden. Een kind leert dan dat het emoties moet
onderdrukken waardoor het emoties niet goed kan labelen of om kan gaan met stress.
Het kind krijgt alleen aandacht als het extreem gedrag vertoond dus gaat het denken dat
dit een normale manier is voor het uiten van emoties. Hierdoor komt een kind in een
tweestrijd met het emoties onderdrukken of juist het vertonen van extreme emoties.
Het biopsychosociaal model
2
