Hoofdstuk 3 Gedragsobservatie en het brein: een intiem team
De selectieve waarneming betekent dat het oog slechts een selectie of deel van de
prikkels die het ontvangt, kan waarnemen en verwerken.
De subjectiviteit van de waarneming houdt in dat de bewerking van de prikkels in
je brein op persoonlijke wijze gebeurt, namelijk volgens je gebruikelijke denk- en
voelwijzen en je vroegere ervaringen en belevingen.
De waarneming beschouwen we zuiver gesteld als het opnemen van prikkels via
de zintuigen.
Perceptie omschrijven we hier als de verdere bewerking van de zintuiglijke
prikkels of gewaarwording door het brein tot zinvolle gehelen.
Schema’s zijn mentale beelden of voorstellingen die we vormen van de
werkelijkheid.
Een cognitief emotioneel schema omvat de informatie die je verwierf over de
werkelijkheid en de daaraan gekoppelde gedachten en gevoelens.
Waarnemingsblindheid is de onbewuste en automatische wegwerking van
informatie door het brein wanneer deze niet voldoet aan bepaalde onuitgesproken
verwachtingen.
Veranderingsblindheid is het niet-opmerken van veranderingen in de
waarnemingsstroom.
Proprioceptie of positiezin is de waarneming van de positie van je lichaam en
lichaamsdelen.
Nociceptie of pijnzijn is de waarneming van pijnprikkels.
Wie veldafhankelijk observeert, laat zich leiden door de omgeving of het
geheelbeeld waarin de waarnemingen zich voordoen.
Wie veldonafhankelijk observeert, behoudt oog voor afzonderlijke
gedragskenmerken, ongeacht de globale context.
Neuroplasticiteit is het vermogen van het brein om neurobiologische
veranderingen teweeg te brengen in de werking van de hersencellen en tussen de
hersendelen.
Visuele waarneming is het proces dat visuele prikkels of lichtprikkels uit de
omgeving omzet tot elektrische signalen die het brein als beelden interpreteert.
Het chiasma opticum is de plaats in het brein waar zenuwbanen van het linker- en
het rechteroog elkaar deels kruisen.
De sensorische geheugenregisters zorgen voor de kortstondige eerste opslag en
analyse van de zintuiglijke prikkels.
De occipitale hersenkwabben zijn de hersendelen gelegen in het achterhoofd.
De visuele cortex is het deel van de hersenschors gelegen in de occipitale
hersenkwabben.
De visuele cortex staat in voor de verwerking van visuele informatie.
De temporale hersenkwabben zijn de hersendelen gelegen aan de lage zijkant van
het hoofd, ter hoogte van de slaapbeenderen.
De pariëtale hersenkwabben zijn de hersendelen gelegen aan de hoge zij- en
bovenkant van het hoofd.
Het automatisch identificeren van figuur tegen achtergrond houdt in dat het brein
ervoor zorgt om in de waarneming automatisch het verschil te maken tussen
‘hoofdzaak’ en ‘achtergrond’.