1
LES 1: Beginselen van de onderzoeksmethodologie in de verpleeg- en vroedkunde
1. Examen
Examen bestaat uit:
1. Schriftelijk examen (80%)
a. Kwantitatief: computer examen + theorie op basis van
wetenschappelijke papers
b. Kwalitatief: schriftelijk op papier
3 openvragen die goed in de les worden aangegeven
2. Portfolio en peer-evaluatie (20%)
2. Wat is wetenschappelijk onderzoek?
2.1 Definitie van wetenschap
Cambridge dictionary:
the careful study of the structure and behaviour of the physical world,
especially by watching, measuring, and doing experiments, and the
development of theories to describe the results of these activities
Google dictionary:
the intellectual and practical activity encompassing the systematic study of
the structure and behaviour of the physical and natural world through
observation and experiment.
Wikipedia:
Science (from Latin scientia 'knowledge') is a systematic enterprise that
builds and organizes knowledge in the form of testable explanations and
predictions about the world.
2.2 Definitie wetenschappelijk onderzoek
Research conducted for the purpose of contributing towards science by the
systematic collection, interpretation, and evaluation of data and that, too, in a
planned manner is called scientific research: a researcher is the one who
conducts this research.
2.3 Definitie onderzoek
UNESCO
Any creative systematic activity undertaken in order to increase the stock of
knowledge, including knowledge of man, culture and society, and the use of this
knowledge to devise new applications.
Includes fundamental research, applied research in such fields as agriculture,
medicine, industrial chemistry, and experimental development work leading to
new devices, products or processes.
2.4 Definiëring
OECD (2015), Frascati Manual 2015: Guidelines for Collecting and Reporting Data
on Research and Experimental Development.
,2
§ Basic/ Fundamental research is experimental or theoretical work
undertaken primarily to acquire new knowledge of the underlying
foundations of phenomena and observable facts, without any particular
application or use in view
Voorbeeld: Welke factoren dragen bij tot?
§ Applied research: Original investigation undertaken in order to acquire new
knowledge. It is, however, directed primarily towards a specific practical
aim or objective.
Voorbeeld: Hoe kunnen we zaken toepassen om in te spelen op de
factoren?
2.1 Kenmerken van wetenschappelijk onderzoek
Verschil tussen een stageverslag of een wetenschappelijk paper:
Gebasseerd op bestaande theoriën
Systematisch
Grotere steeksproef
Doelgericht
Officiële kenmerken
Kennisopbouw over de wereld (unieke mogelijkheid tot het vergaren van
kennis)
- Nieuwe kennis
- Toetsen van bestaande kennis (klopt de kennis die we hebben?)
Structureren van kennis (= analyseren en synthetiseren van bestaande
kennis)
Welke kennis is er al en waar staan we? Structuren en daarvan leren
Focus
Studie, intellectuele en praktische activiteiten
Systematisch en planmatig (niet op basis van een paar toevaligheden!)
Te verantwoorden/ bewijzen/ repliceren
Generaliseren of transfereren
Delen van kennis en bediscussiëren van inzichten (niet op het schap laten
staan, wat is de impact voor de maatschappij?)
3. Waarom aan onderzoek doen?
Onderzoek probeert een antwoord te formuleren op vragen of problemen
met het doel om bestaande kennis uit te breiden en verfijnen.
Het verpleegkundig en vroedkundig wetenschappelijk onderzoek leveren
nieuwe kennis aan om de klinische praktijk te ondersteunen en de
levenskwaliteit van zorgverleners en patiënten te verbeteren
Verpleegkunde en vroedkunde zijn een professie, een wetenschapsdomein.
Een goed hart volstaat niet.
Voorbeelden onderzoek in de gezondheidszorg:
Klinisch redeneren en klinische besluitvorming onderbouwen
Onderzoek als dagdagelijkse praktijk – kwaliteitsverbeterende projecten –
participerend actieonderzoek
,3
Interdisciplinaire samenwerking binnen onderzoek en op het werkveld
Duidelijke communicatie
Kwaliteitsevaluatie
Procesopvolging
Diagnostiek
Financiering
Correcte instelling van behandelingen
Efficiënte zorg
Veilige zorg
…
4. Beperkingen aan wetenschappelijk onderzoek
4.1 Kritische kijk op onderzoek
Veel vragen blijven nog onbeantwoord
Publication bias (= bias staat voor systhematische fout) door het niet
publiceren van:
o veel kleinschalig onderzoek
o onderzoek waarin geen effect wordt aangetoond (voorbeeld:
medicatie dat toch niet blijkt te werken)
Research- practice gap: focus op genereren van kennis/ evidentie, maar
shift van evidence naar implementatieonderzoek
Onderzoek van beperkte kwaliteit – noodzaak om kritisch te evalueren
Bewijskracht
Conflicts of interest (uitleg: zie verder)
…
Aandachtspunten voor de selectie van wetenschappelijk onderzoek:
Juiste populatie
Datum
…
5. Het proces van wetenschappelijk onderzoek
Wetenschappelijk onderzoek gebeurt steeds in stappen!
5.1 Problem-Gap-Hook
5.1.1 Onderzoeksprobleem:
Rapportering in een probleemstelling
Beschrijft het probleem
o Identificatie van het probleem: steeds in de inleiding van het artikel
o Definiëringen/ theorieën
o Achtergrond: in welke context doet het zich voor?
o Grootte van het probleem: zijn er gegevens over de grootte van het
probleem
o Consequenties van het probleem: wat is het gevolg van dit
probleem?
Begin (inleiding) van het artikel/ rapport
Essentieel: geeft richting en duid de essentie
, 4
Elk onderzoek vertrekt vanuit een probleem! Dus m.a.w ga je steeds een
probleemstelling opmaken. Je moet andere overtuigen van je onderzoek.
Bronnen van onderzoeksproblemen:
Interesse van de onderzoeker +
• Klinische ervaring
• Kwaliteitsverbeterende initiatieven
• Wetenschappelijke literatuur
• Maatschappelijke vraagstukken
• Theorieën (bepaalde theoriëen waaraan je je wagon kan hangen)
• Externe bronnen
(prioriteiten financiering)
5.1.2 GAP
Bepaald de kloof (GAP) in de huidige kennis rond een bepaald probleem:
Welke informatie is gekend, maar vooral niet geweten?
Wat is niet gekend over het probleem in jouw context?
5.1.3 Hook
Formuleer een insteek ‘hook’ die de lezer overtuigt dat het overbruggen van de
kenniskloof gevolgen heeft voor het werkveld
Brug die je legt tussen de GAP
Je gaat de lezer overtuigen dat je onderzoek een meerwaarde is voor het
werkveld
Zoektocht
Literatuur, discussie en reflectie
Proces van zoeken, afbakenen en verfijnen (KISS = Keep It Small and Simple)
Selectie van een onderwerp – wat is er al geweten?
Afbakening van het onderwerp
o Opletten met te algemene vragen (niet-operationeel)
Kritische evaluatie van de onderzoeksproblemen
o Relevant?
o Onderzoekbaar? (tijd, beschikbaarheid van deelnemers,
samenwerking, middelen, infrastructuur, ervaring, ethisch)
Oefening 1 EXAMEN
A growing group of inpatients on acute clinical teaching units have non-acute
needs yet require attention by the team. While anecdotally, these patients have
inspired frustration and resource pressures in clinical settings, little is known
about the ways in which they influence physician perceptions of the learning
environment. This qualitative study explored residents’ and attending physicians’
perceptions of caring for these patients, including their educational value. Our
goal was to better understand what residents may be learning by caring for these
patients, who are likely to be a growing cohort in teaching hospitals.
LES 1: Beginselen van de onderzoeksmethodologie in de verpleeg- en vroedkunde
1. Examen
Examen bestaat uit:
1. Schriftelijk examen (80%)
a. Kwantitatief: computer examen + theorie op basis van
wetenschappelijke papers
b. Kwalitatief: schriftelijk op papier
3 openvragen die goed in de les worden aangegeven
2. Portfolio en peer-evaluatie (20%)
2. Wat is wetenschappelijk onderzoek?
2.1 Definitie van wetenschap
Cambridge dictionary:
the careful study of the structure and behaviour of the physical world,
especially by watching, measuring, and doing experiments, and the
development of theories to describe the results of these activities
Google dictionary:
the intellectual and practical activity encompassing the systematic study of
the structure and behaviour of the physical and natural world through
observation and experiment.
Wikipedia:
Science (from Latin scientia 'knowledge') is a systematic enterprise that
builds and organizes knowledge in the form of testable explanations and
predictions about the world.
2.2 Definitie wetenschappelijk onderzoek
Research conducted for the purpose of contributing towards science by the
systematic collection, interpretation, and evaluation of data and that, too, in a
planned manner is called scientific research: a researcher is the one who
conducts this research.
2.3 Definitie onderzoek
UNESCO
Any creative systematic activity undertaken in order to increase the stock of
knowledge, including knowledge of man, culture and society, and the use of this
knowledge to devise new applications.
Includes fundamental research, applied research in such fields as agriculture,
medicine, industrial chemistry, and experimental development work leading to
new devices, products or processes.
2.4 Definiëring
OECD (2015), Frascati Manual 2015: Guidelines for Collecting and Reporting Data
on Research and Experimental Development.
,2
§ Basic/ Fundamental research is experimental or theoretical work
undertaken primarily to acquire new knowledge of the underlying
foundations of phenomena and observable facts, without any particular
application or use in view
Voorbeeld: Welke factoren dragen bij tot?
§ Applied research: Original investigation undertaken in order to acquire new
knowledge. It is, however, directed primarily towards a specific practical
aim or objective.
Voorbeeld: Hoe kunnen we zaken toepassen om in te spelen op de
factoren?
2.1 Kenmerken van wetenschappelijk onderzoek
Verschil tussen een stageverslag of een wetenschappelijk paper:
Gebasseerd op bestaande theoriën
Systematisch
Grotere steeksproef
Doelgericht
Officiële kenmerken
Kennisopbouw over de wereld (unieke mogelijkheid tot het vergaren van
kennis)
- Nieuwe kennis
- Toetsen van bestaande kennis (klopt de kennis die we hebben?)
Structureren van kennis (= analyseren en synthetiseren van bestaande
kennis)
Welke kennis is er al en waar staan we? Structuren en daarvan leren
Focus
Studie, intellectuele en praktische activiteiten
Systematisch en planmatig (niet op basis van een paar toevaligheden!)
Te verantwoorden/ bewijzen/ repliceren
Generaliseren of transfereren
Delen van kennis en bediscussiëren van inzichten (niet op het schap laten
staan, wat is de impact voor de maatschappij?)
3. Waarom aan onderzoek doen?
Onderzoek probeert een antwoord te formuleren op vragen of problemen
met het doel om bestaande kennis uit te breiden en verfijnen.
Het verpleegkundig en vroedkundig wetenschappelijk onderzoek leveren
nieuwe kennis aan om de klinische praktijk te ondersteunen en de
levenskwaliteit van zorgverleners en patiënten te verbeteren
Verpleegkunde en vroedkunde zijn een professie, een wetenschapsdomein.
Een goed hart volstaat niet.
Voorbeelden onderzoek in de gezondheidszorg:
Klinisch redeneren en klinische besluitvorming onderbouwen
Onderzoek als dagdagelijkse praktijk – kwaliteitsverbeterende projecten –
participerend actieonderzoek
,3
Interdisciplinaire samenwerking binnen onderzoek en op het werkveld
Duidelijke communicatie
Kwaliteitsevaluatie
Procesopvolging
Diagnostiek
Financiering
Correcte instelling van behandelingen
Efficiënte zorg
Veilige zorg
…
4. Beperkingen aan wetenschappelijk onderzoek
4.1 Kritische kijk op onderzoek
Veel vragen blijven nog onbeantwoord
Publication bias (= bias staat voor systhematische fout) door het niet
publiceren van:
o veel kleinschalig onderzoek
o onderzoek waarin geen effect wordt aangetoond (voorbeeld:
medicatie dat toch niet blijkt te werken)
Research- practice gap: focus op genereren van kennis/ evidentie, maar
shift van evidence naar implementatieonderzoek
Onderzoek van beperkte kwaliteit – noodzaak om kritisch te evalueren
Bewijskracht
Conflicts of interest (uitleg: zie verder)
…
Aandachtspunten voor de selectie van wetenschappelijk onderzoek:
Juiste populatie
Datum
…
5. Het proces van wetenschappelijk onderzoek
Wetenschappelijk onderzoek gebeurt steeds in stappen!
5.1 Problem-Gap-Hook
5.1.1 Onderzoeksprobleem:
Rapportering in een probleemstelling
Beschrijft het probleem
o Identificatie van het probleem: steeds in de inleiding van het artikel
o Definiëringen/ theorieën
o Achtergrond: in welke context doet het zich voor?
o Grootte van het probleem: zijn er gegevens over de grootte van het
probleem
o Consequenties van het probleem: wat is het gevolg van dit
probleem?
Begin (inleiding) van het artikel/ rapport
Essentieel: geeft richting en duid de essentie
, 4
Elk onderzoek vertrekt vanuit een probleem! Dus m.a.w ga je steeds een
probleemstelling opmaken. Je moet andere overtuigen van je onderzoek.
Bronnen van onderzoeksproblemen:
Interesse van de onderzoeker +
• Klinische ervaring
• Kwaliteitsverbeterende initiatieven
• Wetenschappelijke literatuur
• Maatschappelijke vraagstukken
• Theorieën (bepaalde theoriëen waaraan je je wagon kan hangen)
• Externe bronnen
(prioriteiten financiering)
5.1.2 GAP
Bepaald de kloof (GAP) in de huidige kennis rond een bepaald probleem:
Welke informatie is gekend, maar vooral niet geweten?
Wat is niet gekend over het probleem in jouw context?
5.1.3 Hook
Formuleer een insteek ‘hook’ die de lezer overtuigt dat het overbruggen van de
kenniskloof gevolgen heeft voor het werkveld
Brug die je legt tussen de GAP
Je gaat de lezer overtuigen dat je onderzoek een meerwaarde is voor het
werkveld
Zoektocht
Literatuur, discussie en reflectie
Proces van zoeken, afbakenen en verfijnen (KISS = Keep It Small and Simple)
Selectie van een onderwerp – wat is er al geweten?
Afbakening van het onderwerp
o Opletten met te algemene vragen (niet-operationeel)
Kritische evaluatie van de onderzoeksproblemen
o Relevant?
o Onderzoekbaar? (tijd, beschikbaarheid van deelnemers,
samenwerking, middelen, infrastructuur, ervaring, ethisch)
Oefening 1 EXAMEN
A growing group of inpatients on acute clinical teaching units have non-acute
needs yet require attention by the team. While anecdotally, these patients have
inspired frustration and resource pressures in clinical settings, little is known
about the ways in which they influence physician perceptions of the learning
environment. This qualitative study explored residents’ and attending physicians’
perceptions of caring for these patients, including their educational value. Our
goal was to better understand what residents may be learning by caring for these
patients, who are likely to be a growing cohort in teaching hospitals.
