Jagers en boeren
De levenswijze van jagers-verzamelaars
Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen
Het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen
De agrarische revolutie
- Homo habilis, eerste mens was een jager-verzamelaar. (2,5 miljoen jaar geleden)
- Homo sapiens, moderne mens (140 000 v.C.), leefden van het jagen en verzamelen. Trokken van
Afrika, naar Azië, naar Europa. (Europa bestond vooral uit steppen) Ze waren nomaden, trokken weg
wanneer het voedsel opraakte. Sociale verschillen waren niet groot en mensen maakten
grotschilderingen. Ze leefden in de prehistorie, er was nog geen schrift. Ze maakten gespecialiseerde
gereedschappen.
Overgang van jagers-verzamelaars naar landbouw (12 000 v.C.)
- IJstijd komt tot een eind en het begint te regenen, waardoor de grond vruchtbaarder wordt. Dit
leverde zoveel voedsel op, dat mensen zich gingen vestigen. (Midden-Oosten)
- Het klimaat veranderde, het werd droger en koud, er kwam een voedseltekort. Mensen waren
echter gewend om op een vaste plek te wonen, dus wilden niet weg, ze gingen zelf manieren zoeken
om voor eten te zorgen.
- In andere landen gebruikten ze een combinatie. Ze bleven lang genoeg om de oogst af te wachten,
maar trokken vervolgens weer weg.
Agrarische revolutie: overgang van jagen en verzamelen als voornaamste bestaan naar het
sedentair bestaan als boer.
Gevolgen agrarische revolutie
- Bevolkingsgroei: boeren konden meer voedsel produceren, om meer mensen van voedsel te
voorzien.
- De sedentaire levenswijze zorgde voor de groei van de veeteelt. Dieren werden naast vlees, nu ook
voor melk, wol, leer en trekkracht gebruikt.
- Stimuleerde de uitvinding van nieuwe producten. (weven, pottenbakken en de productie van
gepolijste stenen) We noemen het daarom ook wel de nieuwe steentijd, neolithicum.
- Eerst was brons het meest gebruikte metaal (vanaf 3000 v.C.), later werd dat ijzer (vanaf 1200
v.C.) Daarom maken we een verschil tussen de bronstijd en de ijzertijd.
- Sociale ongelijkheid: boeren kregen vaak een akker en sommige waren succesvoller dan de ander,
sommige kregen dus meer macht en rijkdom dan de ander. (hiërarchie)
Vooruitgang?
- Mensen die overgingen op de landbouw leder vaker aan ondervoeding, infectieziekten en
misvormig van de ruggengraat.
- Voedsel was eenzijdig, mislukte gewassen konden zorgen voor een hongersnood en de bevolking
werd groter, daarbij ook de hoeveelheid ziektes. (mede door het vee)
De levenswijze van jagers-verzamelaars
Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen
Het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen
De agrarische revolutie
- Homo habilis, eerste mens was een jager-verzamelaar. (2,5 miljoen jaar geleden)
- Homo sapiens, moderne mens (140 000 v.C.), leefden van het jagen en verzamelen. Trokken van
Afrika, naar Azië, naar Europa. (Europa bestond vooral uit steppen) Ze waren nomaden, trokken weg
wanneer het voedsel opraakte. Sociale verschillen waren niet groot en mensen maakten
grotschilderingen. Ze leefden in de prehistorie, er was nog geen schrift. Ze maakten gespecialiseerde
gereedschappen.
Overgang van jagers-verzamelaars naar landbouw (12 000 v.C.)
- IJstijd komt tot een eind en het begint te regenen, waardoor de grond vruchtbaarder wordt. Dit
leverde zoveel voedsel op, dat mensen zich gingen vestigen. (Midden-Oosten)
- Het klimaat veranderde, het werd droger en koud, er kwam een voedseltekort. Mensen waren
echter gewend om op een vaste plek te wonen, dus wilden niet weg, ze gingen zelf manieren zoeken
om voor eten te zorgen.
- In andere landen gebruikten ze een combinatie. Ze bleven lang genoeg om de oogst af te wachten,
maar trokken vervolgens weer weg.
Agrarische revolutie: overgang van jagen en verzamelen als voornaamste bestaan naar het
sedentair bestaan als boer.
Gevolgen agrarische revolutie
- Bevolkingsgroei: boeren konden meer voedsel produceren, om meer mensen van voedsel te
voorzien.
- De sedentaire levenswijze zorgde voor de groei van de veeteelt. Dieren werden naast vlees, nu ook
voor melk, wol, leer en trekkracht gebruikt.
- Stimuleerde de uitvinding van nieuwe producten. (weven, pottenbakken en de productie van
gepolijste stenen) We noemen het daarom ook wel de nieuwe steentijd, neolithicum.
- Eerst was brons het meest gebruikte metaal (vanaf 3000 v.C.), later werd dat ijzer (vanaf 1200
v.C.) Daarom maken we een verschil tussen de bronstijd en de ijzertijd.
- Sociale ongelijkheid: boeren kregen vaak een akker en sommige waren succesvoller dan de ander,
sommige kregen dus meer macht en rijkdom dan de ander. (hiërarchie)
Vooruitgang?
- Mensen die overgingen op de landbouw leder vaker aan ondervoeding, infectieziekten en
misvormig van de ruggengraat.
- Voedsel was eenzijdig, mislukte gewassen konden zorgen voor een hongersnood en de bevolking
werd groter, daarbij ook de hoeveelheid ziektes. (mede door het vee)
