2.1.1
Rechtstaat en oorsprong
Rechtstaat: staat waarin burgers met grondrechten beschermd zijn tegen machtsmisbruik en
willekeur van de overheid. Nederland is ook een sociale rechtstaat er zijn allerlei wetten en
voorzieningen rondom de welvaart en het welzijn van de burgers.
Er is vertrouwen nodig om een rechtstaat te laten werken. Zo verwacht de staat dat de burger zich
aan wetten houdt en de burger verwacht dat de staat zich aan wetten houdt. Hierdoor ontstaat
rechtszekerheid.
Het tegenovergestelde van een rechtstaat is een totalitaire staat. De staat dringt dan door tot in je
persoonlijke leven. Burgers leven permanent in angst dat de geheime dienst hen bespioneert.
Ontstaan
Tijdens de verlichting
Burgerij geloofde in de kracht van de rede. Deze kracht werd bereikt dmv een sociaal contract. Hierin
stonden de gemaakte afspraken.
2.2.2
Klassieke grondrechten:
Gelijke behandeling: in gelijke gevallen moet je hetzelfde worden behandelt
Persoonlijke vrijheid: je bent vrij in waar je naartoe wilt. Overheid mag geen brieven. Appjes,
mailtjes lezen. Onaantastbaarheid van het lichaam.
Politieke vrijheid: burgers bepalen zelf hoe zij willen samenleven
Sociale grondrechten
Zorgt dat je een gelukkig en zinvol bestaan kan hebben. Zoals dak boven je hoofd, werkgelegenheid,
onderwijs.
Het verschil: burgers kunnen zich beroepen op de klassieke grondrechten. En voor sociale
grondrechten geldt dat de overheid zich actief moet inzetten om die waar te maken.
2.3.1
Legaliteitsbeginsel
Iets is alleen strafbaar als het in de wet staat.
Eisen van wetten
- Moeten voor iedereen gelden
- Openbaar en begrijpelijk zijn
- Geen onmogelijke eisen voor burgers
- Mogen niet met terugwerkende kracht worden toegepast
- Niet onderling tegenstrijdig
- Niet vaak veranderen
- Toepassing moet redelijk blijven
, 2.3.3
Horizontale en verticale machtsverhoudingen
Horizontaal = burger tegen burger (privaatrecht)
Verticaal = burger tegen overheid en overheidsorganisaties onderling (publieksrecht)
Strafrecht
Bestuursrecht
Staatsrecht
Publieksrecht
NL recht
Personen en
Privaatecht
familierecht
Vermogensrecht
Ondernemingsrecht
2.4.1
Triaspolitica
Scheiding van 3 machten. Die elkaar controleren:
I. Wetgevende macht: bestaat uit het parlement en de regering. Controleert de uitvoerende
macht
II. Uitvoerende macht: bestaat uit de regering, politie, lokaalbestuur en het openbaar ministerie
(om). Controleren de rechterlijke macht
III. Rechterlijke macht: bestaat uit het openbaar ministerie (om) en rechtspraak en de hoge raad.
Controleren de wetgevende macht.
Nederland heeft geen volledige scheiding der machten omdat regering zowel in de uitvoerende als in
de wetgevende macht zit. En het openbaar ministerie zit zowel in de uitvoerende macht als in de
rechterlijke macht.
Dit komt bij het OM omdat de officier van justitie het politieonderzoek leidt. En ook in de rechtszaal
aanwezig is met bewijsstukken. Als aanklager.
2.4.3
Jurisprudentie
Alle eerdere uitspraken van alle rechters samen. Deze kunnen worden gebruikt als er eenzelfde
situatie opnieuw voorkomt.
Rechtstaat en oorsprong
Rechtstaat: staat waarin burgers met grondrechten beschermd zijn tegen machtsmisbruik en
willekeur van de overheid. Nederland is ook een sociale rechtstaat er zijn allerlei wetten en
voorzieningen rondom de welvaart en het welzijn van de burgers.
Er is vertrouwen nodig om een rechtstaat te laten werken. Zo verwacht de staat dat de burger zich
aan wetten houdt en de burger verwacht dat de staat zich aan wetten houdt. Hierdoor ontstaat
rechtszekerheid.
Het tegenovergestelde van een rechtstaat is een totalitaire staat. De staat dringt dan door tot in je
persoonlijke leven. Burgers leven permanent in angst dat de geheime dienst hen bespioneert.
Ontstaan
Tijdens de verlichting
Burgerij geloofde in de kracht van de rede. Deze kracht werd bereikt dmv een sociaal contract. Hierin
stonden de gemaakte afspraken.
2.2.2
Klassieke grondrechten:
Gelijke behandeling: in gelijke gevallen moet je hetzelfde worden behandelt
Persoonlijke vrijheid: je bent vrij in waar je naartoe wilt. Overheid mag geen brieven. Appjes,
mailtjes lezen. Onaantastbaarheid van het lichaam.
Politieke vrijheid: burgers bepalen zelf hoe zij willen samenleven
Sociale grondrechten
Zorgt dat je een gelukkig en zinvol bestaan kan hebben. Zoals dak boven je hoofd, werkgelegenheid,
onderwijs.
Het verschil: burgers kunnen zich beroepen op de klassieke grondrechten. En voor sociale
grondrechten geldt dat de overheid zich actief moet inzetten om die waar te maken.
2.3.1
Legaliteitsbeginsel
Iets is alleen strafbaar als het in de wet staat.
Eisen van wetten
- Moeten voor iedereen gelden
- Openbaar en begrijpelijk zijn
- Geen onmogelijke eisen voor burgers
- Mogen niet met terugwerkende kracht worden toegepast
- Niet onderling tegenstrijdig
- Niet vaak veranderen
- Toepassing moet redelijk blijven
, 2.3.3
Horizontale en verticale machtsverhoudingen
Horizontaal = burger tegen burger (privaatrecht)
Verticaal = burger tegen overheid en overheidsorganisaties onderling (publieksrecht)
Strafrecht
Bestuursrecht
Staatsrecht
Publieksrecht
NL recht
Personen en
Privaatecht
familierecht
Vermogensrecht
Ondernemingsrecht
2.4.1
Triaspolitica
Scheiding van 3 machten. Die elkaar controleren:
I. Wetgevende macht: bestaat uit het parlement en de regering. Controleert de uitvoerende
macht
II. Uitvoerende macht: bestaat uit de regering, politie, lokaalbestuur en het openbaar ministerie
(om). Controleren de rechterlijke macht
III. Rechterlijke macht: bestaat uit het openbaar ministerie (om) en rechtspraak en de hoge raad.
Controleren de wetgevende macht.
Nederland heeft geen volledige scheiding der machten omdat regering zowel in de uitvoerende als in
de wetgevende macht zit. En het openbaar ministerie zit zowel in de uitvoerende macht als in de
rechterlijke macht.
Dit komt bij het OM omdat de officier van justitie het politieonderzoek leidt. En ook in de rechtszaal
aanwezig is met bewijsstukken. Als aanklager.
2.4.3
Jurisprudentie
Alle eerdere uitspraken van alle rechters samen. Deze kunnen worden gebruikt als er eenzelfde
situatie opnieuw voorkomt.
