NatuurOnderwijs inzichtelijk Hoofdstuk 1: planten
Kerndoel 40: De leerlingen leren in de eigen omgeving veel voorkomende planten en dieren
onderscheiden en benoemen en leren hoe ze functioneren in hun leefomgeving.
Kerndoel 41: De leerlingen leren over de bouw van planten, dieren en mensen en over de vorm en
functie van hun onderdelen.
§1.1 Indeling van het plantenrijk
1.1.1 De groene wereld van de planten
Planten hebben hun groene kleur te danken aan het bladgroen dat in de cellen van de planten zitten.
Bladgroen speelt een belangrijke rol bij fotosynthese. Dit is het proces dat planten in staat stelt om
met behulp van zonlicht hun eigen voedsel te maken.
De bouw van planten en de manier waarop ze zich voortplanten, vormen karakteristieke kenmerken
die gebruikt worden bij de indeling van het plantenrijk.
1.1.2 Wieren
Sommige wieren zijn zo klein dat je ze alleen met een microscoop kunt zien
Er zijn eencellige en meercellige wieren
Wieren en algen leven vooral in het water
Sommige algen komen ook op het land voor zoals boomalgen
Kortsmos
Korstvormige
Bladvormige
Struikvormige
Is een samenlevingsvorm tussen schimmels en algen
Worden gebruikt als een natuurlijke graadmeter voor de mate van luchtverontreiniging
1.1.3 Mossen
Zijn landplanten, maar hebben wel een vochtige omgeving nodig
Nemen hun water rechtstreeks op via dunne, eenvoudige blaadjes
Vormen kussentjes van groepen mossen
Produceren sporendragers of sporenkapsels voor de voortplanting
Bij droog weer breken de sporendragers open en worden de sporen verspreid
1.1.4 Paardenstaarten
Zijn beter aangepast aan een droger landleven
Hebben echte wortels en hun bladeren en stengels hebben een wasachtige laag
Kunnen hoog groeien vanwege een houtachtig materiaal in de stengels
Bestaat uit een gelede stengel en bladeren
1.1.5 Varens
Groeien uit een wortelstok en hebben meestal grote veernervige bladeren
Aan de onderkant van de bladeren ontstaan de sporendragers
Plant zich geslachtelijk voor door middel van sporen
1.1.6 Zaadplanten
, Net als paardenstaarten en varens hebben zaadplanten een uitgebreid wortelstelsel en vaatbundels
die water en voedingsstoffen door de plant kunnen vervoeren.
Karakteristiek voor zaadplanten is dat ze zich kunnen voortplanten door middel van zaden, terwijl
varens, paardenstaarten en mossen sporen vormen en tot de groep van de sporenplanten behoren.
Een zaad is veel groter dan een spore en bevat een embryonaal plantje met voedsel voor de
kiemperiode.
De zaadplanten kun je indelen in twee subgroepen:
1. Coniferen
2. Bloemplanten
Coniferen (naaktzadigen)
Kegeldrager
Hebben geen bloemen en vruchten
Hun zaden ontwikkelen zich op de houtige schubben van kegels
De zaden hebben een extra vliesje waardoor de wind ze eter kan verspreiden
Bloemplanten (bedektzadigen)
Loofbomen, struiken en kruidachtige planten
Hebben bloemen
De vruchten spelen een belangrijke rol bij de verspreiding van zaden
§1.2 De bouw van zaadplanten
1.2.1 Wat heeft een plant nodig om te groeien?
Belangrijke kiemings- e groeifactoren voor een plant zijn:
Licht
Koolstofdioxide
Zuurstof
Water
Voedingszouten
Warmte
Je kunt de groei van een plant ook stimuleren door bepaalde groeivoorwaarden te optimaliseren.
1.2.2 De bouw en functie van bladeren
De belangrijkste functie van bladeren is het aanmaken van voedsel voor de eigen plant door middel
van het proces van fotosynthese.
Assimilatie: koolstofdioxide en water worden omgezet in energierijke suikers
Dissimilatie: Suikers worden met behulp van zuurstof afgebroken tot koolstofdioxide en water.
Voordat er fotosynthese in een blad kan plaatsvinden, moet er voldoende licht, koolstofdioxide en
water zijn.
De benodigde koolstofdioxide kan niet zomaar door de opperhuid van het blad heen dringen.
Daarvoor heeft het blad openingen in de opperhuid, de zogenoemde huidmondjes, die geopend of
gesloten kunnen worden.
De celkern bevat erfelijk materiaal in de vorm van chromosomen en speelt een belangrijke rol bij de
processen in de cel.
Kerndoel 40: De leerlingen leren in de eigen omgeving veel voorkomende planten en dieren
onderscheiden en benoemen en leren hoe ze functioneren in hun leefomgeving.
Kerndoel 41: De leerlingen leren over de bouw van planten, dieren en mensen en over de vorm en
functie van hun onderdelen.
§1.1 Indeling van het plantenrijk
1.1.1 De groene wereld van de planten
Planten hebben hun groene kleur te danken aan het bladgroen dat in de cellen van de planten zitten.
Bladgroen speelt een belangrijke rol bij fotosynthese. Dit is het proces dat planten in staat stelt om
met behulp van zonlicht hun eigen voedsel te maken.
De bouw van planten en de manier waarop ze zich voortplanten, vormen karakteristieke kenmerken
die gebruikt worden bij de indeling van het plantenrijk.
1.1.2 Wieren
Sommige wieren zijn zo klein dat je ze alleen met een microscoop kunt zien
Er zijn eencellige en meercellige wieren
Wieren en algen leven vooral in het water
Sommige algen komen ook op het land voor zoals boomalgen
Kortsmos
Korstvormige
Bladvormige
Struikvormige
Is een samenlevingsvorm tussen schimmels en algen
Worden gebruikt als een natuurlijke graadmeter voor de mate van luchtverontreiniging
1.1.3 Mossen
Zijn landplanten, maar hebben wel een vochtige omgeving nodig
Nemen hun water rechtstreeks op via dunne, eenvoudige blaadjes
Vormen kussentjes van groepen mossen
Produceren sporendragers of sporenkapsels voor de voortplanting
Bij droog weer breken de sporendragers open en worden de sporen verspreid
1.1.4 Paardenstaarten
Zijn beter aangepast aan een droger landleven
Hebben echte wortels en hun bladeren en stengels hebben een wasachtige laag
Kunnen hoog groeien vanwege een houtachtig materiaal in de stengels
Bestaat uit een gelede stengel en bladeren
1.1.5 Varens
Groeien uit een wortelstok en hebben meestal grote veernervige bladeren
Aan de onderkant van de bladeren ontstaan de sporendragers
Plant zich geslachtelijk voor door middel van sporen
1.1.6 Zaadplanten
, Net als paardenstaarten en varens hebben zaadplanten een uitgebreid wortelstelsel en vaatbundels
die water en voedingsstoffen door de plant kunnen vervoeren.
Karakteristiek voor zaadplanten is dat ze zich kunnen voortplanten door middel van zaden, terwijl
varens, paardenstaarten en mossen sporen vormen en tot de groep van de sporenplanten behoren.
Een zaad is veel groter dan een spore en bevat een embryonaal plantje met voedsel voor de
kiemperiode.
De zaadplanten kun je indelen in twee subgroepen:
1. Coniferen
2. Bloemplanten
Coniferen (naaktzadigen)
Kegeldrager
Hebben geen bloemen en vruchten
Hun zaden ontwikkelen zich op de houtige schubben van kegels
De zaden hebben een extra vliesje waardoor de wind ze eter kan verspreiden
Bloemplanten (bedektzadigen)
Loofbomen, struiken en kruidachtige planten
Hebben bloemen
De vruchten spelen een belangrijke rol bij de verspreiding van zaden
§1.2 De bouw van zaadplanten
1.2.1 Wat heeft een plant nodig om te groeien?
Belangrijke kiemings- e groeifactoren voor een plant zijn:
Licht
Koolstofdioxide
Zuurstof
Water
Voedingszouten
Warmte
Je kunt de groei van een plant ook stimuleren door bepaalde groeivoorwaarden te optimaliseren.
1.2.2 De bouw en functie van bladeren
De belangrijkste functie van bladeren is het aanmaken van voedsel voor de eigen plant door middel
van het proces van fotosynthese.
Assimilatie: koolstofdioxide en water worden omgezet in energierijke suikers
Dissimilatie: Suikers worden met behulp van zuurstof afgebroken tot koolstofdioxide en water.
Voordat er fotosynthese in een blad kan plaatsvinden, moet er voldoende licht, koolstofdioxide en
water zijn.
De benodigde koolstofdioxide kan niet zomaar door de opperhuid van het blad heen dringen.
Daarvoor heeft het blad openingen in de opperhuid, de zogenoemde huidmondjes, die geopend of
gesloten kunnen worden.
De celkern bevat erfelijk materiaal in de vorm van chromosomen en speelt een belangrijke rol bij de
processen in de cel.
