Samenvatting Nutrition 1.2 FYSIOLOGIE
Week 1
Kennisclips
Je benoemt de verschillende soorten en structuur van lipiden in ons lichaam.
Soorten:
- Vetten (triglyceriden) = glycerol en vetzuren >>
- Vetachtige stoffen (fosfolipiden en sterolen)
Functie:
- Brandstof
- Regulatie
- Structuur
Witte vetcellen: Opslag van energie
Bruine vetcellen: Gebruiken energie → warmte vrij maken
- Vooral bij kinderen, maar ook een beetje bij volwassenen
- In kleine hoeveelheden bij de schouderbladen en langs de ruggenwervel
- Bevatten veel mitochondriën.
Bruine vetcellen vertonen een hoger metabolisme dan witte vetcellen.
Je legt uit hoe de vertering en opname van vetten verloopt aan de hand van de functie en plaats van
de betrokken organen en enzymen.
Het doel van de vetvertering:
Triglyceriden → monoglyceriden, vetzuren en glycerol
Dit is een uitdaging want vetten zijn hydrofoob (is hetzelfde als lipofiel) en de verteringsenzymen zijn
hydrofiel
De oplossing hiervoor is om de vetten goed met verteringssappen te mixen met behulp van ???
De vertering van vetten in stappen:
• In de mond begint de vertering. Doordat onze mond warmer is dan de omgevingstemperatuur, smelt al
een deel van het vet uit de voeding. Als het smelt kan je het makkelijker mixen, door het kauwen en
mengen met speeksel.
- Er is ook een kleine hoeveelheid Lingual lipase (vetverteringsenzym) in ons speeksel aanwezig. Dit heeft
bij volwassen nauwelijks invloed op de vetvertering meer. Bij baby’s is dit nog wel belangrijk.
• In de maag gaat het mixen verder door de contractie van de maag. Ook is er in de maag een
vetverteringsenzym aanwezig, namelijk Gastric lipase
- In de dunne darm wordt gal toegevoegd aan de voedselbrij. Dit is essentieel voor de vetvertering.
,Gal wordt geproduceerd in de lever. De lever maakt ongeveer 600-1000ml/dag aan. In de galblaas wordt
gal opgeslagen en ingedikt. Het heeft als functie van de dunne darm om te emulgeren. Het zorgt ervoor
dat de grotere vetdruppels beter op te lossen zijn in water.
• Gal bestaat uit galzuren en galzouten (zijn oplosbaar in water en in vet), cholesterol, fosfolipiden,
water, elektrolyten, bilirubine
Vetering in de dunne darm:
Eerste gedeelte dunne darm (Duodenum), hier detecteert het hormoon Cholecystokinine (CCK) vetzuren,
die ervoor zorgt dat de afgifte van gal en alvleeskliersap plaatsvindt.
→ Emulgeren van vet, waardoor kleine vet druppeltjes ontstaan.
→ Vergroot oppervlak voor werking lipase
→ Hydrolyse triglyceriden en fosfolipiden. De meeste sterolen kunnen meteen worden opgenomen.
Het grootste gedeelte van de vetten wordt in het Duodenum geëmulgeerd.
Absorptie
1. Diffusie → enterocyt (darmcel) → bloedomloop
2. Vorming micellen → enterocyt → chylomicronen → lymfe → bloedomloop → perifere weefsels →
lever
Micellen ontstaan tijdens de vertering in de dunne darm. Eigenlijk zijn het geëmulgeerde vetdruppels.
- Binnenkant: verteringsproducten (vetoplosbaar)
- Buitenkant: galmoleculen/fosfolipiden (wateroplosbaar)
Micellen smelten samen met het celmembraan, waardoor de vetverteringsproducten die aan de
binnenkant zitten in de enterocyten (darmcellen) worden opgenomen.
Monoglyceriden en lange keten vetzuren worden verpakt in micellen voor de opname.
Je benoemt de verschillende functies van vetten in het lichaam.
Functies in het lichaam:
Triglyceriden
- Energievoorziening
- Energiereserve
- Isolatie en bescherming
- Vervoerder
Fosfolipiden
- Celmembraan
- Lipide transport
- Emulgator
Sterolen
- Celmembraan
- Precursor = wordt gebruikt om iets anders mee te maken (voorloperstof)
- Galzuren
, Adipocyten = vetcellen
Bij gewichtstoename bij volwassen blijft aantal vetcellen eerst gelijk, maar omvang van vetcellen neemt
toe.
Vetweefsel is 15-30% van lichaamsgewicht
Visceraal vet = vet in de buikholte tussen de organen
Subcaat vet = onderhuids vet (isolatie functie)
Inter- en intramusculair vet = tussen spiervezels in de spieren
Een gezond vetpercentage voor mannen ligt tussen 15 en 20 % van het lichaamsgewicht.
Je legt de functie en regulatie van hormonen die betrokken zijn bij honger en verzadiging uit.
Ghreline: ‘’hongerhormoon’’
Wordt geproduceerd in de maag als er een tijdje geen voedsel is gesignaleerd. Het level Ghreline is hoog
vóór de maaltijd en daalt na de maaltijd.
Leptine: ‘’verzadigingshormoon’’
Wordt geproduceerd in de vetcellen, als reactie op de hoeveelheid vet die is opgeslagen. Het is een
signaal voor hoeveelheid vet in opslag. Een stijging in leptine level onderdrukt de eetlust.
- Het is een peptidehormoon.
Hoe hoger de leptinelevels in het bloed, hoe groter de opslag van vet in de vetdepots.
→ Stijging energiegebruik (gebruik van vetdepots)
Week 2
Hoorcollege en kennisclips
Circulatiestelsel bestaat uit:
Lymfevatenstelsel ondersteunt →
Bloedvatenstelsel
- Hart
- Bloedvaten
Transporteren van gassen, voedingsstoffen en afvalstoffen via ‘’buizen’’
- Bloed zorgt voor de toevoer van zuurstof en voedingsstoffen naar organen, weefsels en cellen. Ook
zorgt het voor de afvoer van afvalstoffen naar uitscheidingsorganen
- Lymfe zorgt voor afvoer van afvalstoffen naar
uitscheidingsorganen
Verschillende soorten bloedvaten
Ader pompt zuurstofarm bloed naar het hart
Week 1
Kennisclips
Je benoemt de verschillende soorten en structuur van lipiden in ons lichaam.
Soorten:
- Vetten (triglyceriden) = glycerol en vetzuren >>
- Vetachtige stoffen (fosfolipiden en sterolen)
Functie:
- Brandstof
- Regulatie
- Structuur
Witte vetcellen: Opslag van energie
Bruine vetcellen: Gebruiken energie → warmte vrij maken
- Vooral bij kinderen, maar ook een beetje bij volwassenen
- In kleine hoeveelheden bij de schouderbladen en langs de ruggenwervel
- Bevatten veel mitochondriën.
Bruine vetcellen vertonen een hoger metabolisme dan witte vetcellen.
Je legt uit hoe de vertering en opname van vetten verloopt aan de hand van de functie en plaats van
de betrokken organen en enzymen.
Het doel van de vetvertering:
Triglyceriden → monoglyceriden, vetzuren en glycerol
Dit is een uitdaging want vetten zijn hydrofoob (is hetzelfde als lipofiel) en de verteringsenzymen zijn
hydrofiel
De oplossing hiervoor is om de vetten goed met verteringssappen te mixen met behulp van ???
De vertering van vetten in stappen:
• In de mond begint de vertering. Doordat onze mond warmer is dan de omgevingstemperatuur, smelt al
een deel van het vet uit de voeding. Als het smelt kan je het makkelijker mixen, door het kauwen en
mengen met speeksel.
- Er is ook een kleine hoeveelheid Lingual lipase (vetverteringsenzym) in ons speeksel aanwezig. Dit heeft
bij volwassen nauwelijks invloed op de vetvertering meer. Bij baby’s is dit nog wel belangrijk.
• In de maag gaat het mixen verder door de contractie van de maag. Ook is er in de maag een
vetverteringsenzym aanwezig, namelijk Gastric lipase
- In de dunne darm wordt gal toegevoegd aan de voedselbrij. Dit is essentieel voor de vetvertering.
,Gal wordt geproduceerd in de lever. De lever maakt ongeveer 600-1000ml/dag aan. In de galblaas wordt
gal opgeslagen en ingedikt. Het heeft als functie van de dunne darm om te emulgeren. Het zorgt ervoor
dat de grotere vetdruppels beter op te lossen zijn in water.
• Gal bestaat uit galzuren en galzouten (zijn oplosbaar in water en in vet), cholesterol, fosfolipiden,
water, elektrolyten, bilirubine
Vetering in de dunne darm:
Eerste gedeelte dunne darm (Duodenum), hier detecteert het hormoon Cholecystokinine (CCK) vetzuren,
die ervoor zorgt dat de afgifte van gal en alvleeskliersap plaatsvindt.
→ Emulgeren van vet, waardoor kleine vet druppeltjes ontstaan.
→ Vergroot oppervlak voor werking lipase
→ Hydrolyse triglyceriden en fosfolipiden. De meeste sterolen kunnen meteen worden opgenomen.
Het grootste gedeelte van de vetten wordt in het Duodenum geëmulgeerd.
Absorptie
1. Diffusie → enterocyt (darmcel) → bloedomloop
2. Vorming micellen → enterocyt → chylomicronen → lymfe → bloedomloop → perifere weefsels →
lever
Micellen ontstaan tijdens de vertering in de dunne darm. Eigenlijk zijn het geëmulgeerde vetdruppels.
- Binnenkant: verteringsproducten (vetoplosbaar)
- Buitenkant: galmoleculen/fosfolipiden (wateroplosbaar)
Micellen smelten samen met het celmembraan, waardoor de vetverteringsproducten die aan de
binnenkant zitten in de enterocyten (darmcellen) worden opgenomen.
Monoglyceriden en lange keten vetzuren worden verpakt in micellen voor de opname.
Je benoemt de verschillende functies van vetten in het lichaam.
Functies in het lichaam:
Triglyceriden
- Energievoorziening
- Energiereserve
- Isolatie en bescherming
- Vervoerder
Fosfolipiden
- Celmembraan
- Lipide transport
- Emulgator
Sterolen
- Celmembraan
- Precursor = wordt gebruikt om iets anders mee te maken (voorloperstof)
- Galzuren
, Adipocyten = vetcellen
Bij gewichtstoename bij volwassen blijft aantal vetcellen eerst gelijk, maar omvang van vetcellen neemt
toe.
Vetweefsel is 15-30% van lichaamsgewicht
Visceraal vet = vet in de buikholte tussen de organen
Subcaat vet = onderhuids vet (isolatie functie)
Inter- en intramusculair vet = tussen spiervezels in de spieren
Een gezond vetpercentage voor mannen ligt tussen 15 en 20 % van het lichaamsgewicht.
Je legt de functie en regulatie van hormonen die betrokken zijn bij honger en verzadiging uit.
Ghreline: ‘’hongerhormoon’’
Wordt geproduceerd in de maag als er een tijdje geen voedsel is gesignaleerd. Het level Ghreline is hoog
vóór de maaltijd en daalt na de maaltijd.
Leptine: ‘’verzadigingshormoon’’
Wordt geproduceerd in de vetcellen, als reactie op de hoeveelheid vet die is opgeslagen. Het is een
signaal voor hoeveelheid vet in opslag. Een stijging in leptine level onderdrukt de eetlust.
- Het is een peptidehormoon.
Hoe hoger de leptinelevels in het bloed, hoe groter de opslag van vet in de vetdepots.
→ Stijging energiegebruik (gebruik van vetdepots)
Week 2
Hoorcollege en kennisclips
Circulatiestelsel bestaat uit:
Lymfevatenstelsel ondersteunt →
Bloedvatenstelsel
- Hart
- Bloedvaten
Transporteren van gassen, voedingsstoffen en afvalstoffen via ‘’buizen’’
- Bloed zorgt voor de toevoer van zuurstof en voedingsstoffen naar organen, weefsels en cellen. Ook
zorgt het voor de afvoer van afvalstoffen naar uitscheidingsorganen
- Lymfe zorgt voor afvoer van afvalstoffen naar
uitscheidingsorganen
Verschillende soorten bloedvaten
Ader pompt zuurstofarm bloed naar het hart
