Samenvatting psychologie & filosofie
Inhoud
College 1: cultuur & erkenning...............................................................................................................1
Filosofie..............................................................................................................................................1
Psychologie.........................................................................................................................................4
College 2: Gedachten en realiteit...........................................................................................................4
Psychologie.........................................................................................................................................4
Filosofie..............................................................................................................................................9
College 3: zelfcompassie.......................................................................................................................10
Psychologie.......................................................................................................................................10
College 4: leven en dood......................................................................................................................11
Psychologie.......................................................................................................................................11
Filosofie............................................................................................................................................13
College 5: zingeving en geluk................................................................................................................15
Filosofie............................................................................................................................................15
Psychologie.......................................................................................................................................17
College 6: eigenkracht..........................................................................................................................19
Psychologie.......................................................................................................................................19
Filosofie............................................................................................................................................22
College 1: cultuur & erkenning
Filosofie
Empowerment: een proces van versterking waarbij individuen, organisaties en gemeenschappen
greep krijgen op de eigen situatie en die van hun omgeving, en dit via het verwerven van controle,
het aanscherpen van kritisch bewustzijn en het stimuleren van participatie.
Identiteit: het beeld dat iemand van zichzelf heeft (zelfbeeld)
- Je identiteit is micro-niveau
Cultuur: iets wat je deelt met mensen in een groep of iets wat een land deelt met elkaar.
- Cultuur is op macro-niveau
Multiculturalisme:
1) Uitgaan van de gelijkwaardigheid van verschillende culturele gemeenschappen binnen een
bepaald afgebakend gebied. Je gaat ervanuit dat verschillende culturen evenveel waar zijn en
erkent dat de cultuur die jij niet gewend bent, evenveel is als jouw cultuur.
2) Het bij elkaar leven van verschillende culturen binnen één samenleving. Rotterdam is een
multiculturele stad.
Diversiteit: datgene waarin mensen van elkaar verschillen.
,Culturele competentie: rekening houden met en inzicht krijgen in de culturele achtergrond van de
ander. Hierbij is het ook van belang dat je jouw eigen cultuur goed kent. Voorwaarden voor culturele
competentie:
1) Oog hebben voor de verschillen in de cultuur
2) Oog hebben voor de overeenkomsten van de cultuur
Communitarisme: de filosofie van het belang van de groep als geheel.
- Tegenovergestelde van liberalisme
Charles Taylor is een filosoof van het communitarisme. Nadenken over: worden we ergens beter
van?
Liberalisme: de filosofie en het belang van het individu mensen moeten niet allerlei regels
opgelegd krijgen van de overheid, maar dienen altijd een vrije keuze te hebben.
Sigaretten mogen door iedereen gerookt worden, zo heeft het individu, ongeachter zijn/haar
leeftijd, vrijheid.
Differentiedenken (Charles Taylor): oog hebben voor de verschillen van verschillende culturen.
Hoe samen te leven in een diverse samenleving? (Charles Taylor)
1) Erken het unieke van de cultuur
2) Herken het gezamenlijke in welk opzicht lijken de culturen op elkaar?
Normatief multiculturalisme (Charles Taylor): we moeten actief bijdragen aan het behouden en
stimuleren van multiculturaliseme
- Ondanks dat je niet tot een bepaalde cultuur behoort, moet het een norm zijn om
verschillende culturen te behouden en de eigen cultuur te stimuleren.
Regels maken op de cultuur te behouden Canada is bijvoorbeeld half Engels en half Frans,
waarbij het Franse deel in de minderheid is. Charles Taylor was voorstander om alle
universiteiten in het Franse deel verplicht testellen om hier Frans te spreken. Op deze manier
heeft de Franse cultuur meer kans op behoud van deze cultuur.
Grens multiculturalisme: wanneer een cultuur mensenrechten schendt, mogen we daar tegenin
gaan.
Cultureel relativisme: je relativeert je eigen cultuur je mag alleen iets over de andere cultuur
zeggen/vinden als het je eigen cultuur is
Ook al vind je vrouwenbesnijdenis of hoofddoek eigenlijk niet kunnen, je vind dat je hier niets
van kan zeggen/vinden, want je behoort niet tot die cultuur.
Normatief universalisme: het feit dat dezelfde regels over de hele wereld gelden, moet de norm zijn.
Ik vind vrouwenbesnijdenis niet kunnen, ondanks dat ik niet tot deze cultuur behoor, vind ik hier
iets van. Alle regels moeten voor iedereen gelden, ongeacht de cultuur of waar je woont.
- Cultureel relativisme en normatief universalisme zijn uitersten van elkaar
Hokjesdenken (Amartya Sen): mensen categoriseren mensen zijn niet gelijk.
- Mensen behoren tot verschillende hokjes tegelijk.
Een filosoof behoort in het hokje filosoof, maar dit betekent niet dat de filosoof niet verschilt van
een andere filosoof, of dat de filosoof ook in het hokje ‘man’ past.
, Mono-identiteit: als je mensen in één hokje plaatst, doe je aan mono-identieit.
- Dit is een foute denkwijze volgens Sen.
Meervoudige identiteit (Amartya Sen): wanneer je in verschillende hokjes past.
- Is ALTIJD zo.
Je bent niet alleen Joods, maar ook een man, een voetballer, een leraar etc.
Uniforme standaard (Marion Young): mensen zijn gelijk en we verwachten dus hetzelfde van
mensen.
- Marion Young is het hier niet mee eens.
Iedere student moet dezelfde toets halen, hoe goed of slecht hij/zij ook is in dat vak.
Differentiedenken op individueel niveau (Marion Young): mensen zijn niet gelijk, maar verschillen van
elkaar. Mensen zijn wel gelijkwaardig, maar de uniforme standaard leiden tot ongelijkwaardigheid
- Marion Young doet hieraan!
Gelijkheid: iedereen krijgt hetzelfde blok om over de schutting heen te kijken, ongeacht de lengte van
iemand
Gelijkwaardigheid: afhankelijk van lengte krijgt iedereen een of meerdere blokken om over de
schutting te kijken, zodat iedereen het kan zien.
Wanneer is de samenleving rechtvaardig? (Axel Honneth & Nancy Fraser):
1) Tot eind jaren ’80: socio-economische gelijkheid: iedereen heeft ongeveer evenveel geld en
er is niet veel verschil tussen arm en rijk. Als je weinig geld hebt, krijg je iets meer.
2) Vanaf eind jaren ’80: erkenning van verschil: onrechtvaardigheid vindt plaats wanneer
mensen niet worden erkend voor wie zij zijn.
Een Marokkaanse jongen wordt niet aangenomen voor een baan. Dit is discriminatie
(onrechtvaardig). Een uitkering gaat hierbij niets rechtvaardigen, maar het weghalen van
discriminatie wel.
Oorzaken van deze shift:
1) De socio-economische gelijkheid is onhaalbaar
Volgens Fraser is dit een negatieve interpretatie: Fraser vindt deze shift een achteruitgang en
zegt dat we terug moeten naar minder belasting voor arme mensen etc.
2) We hebben een verhoogde gevoeligheid voor sociaal disrespect
Volgens Honneth is dit een positieve interpretatie: we zijn het verschil erkennen belangrijker
gaan vinden, discriminatie vinden we nu erger dan vroeger. Honneth zegt dat deze shift een
vooruitgang is.
Voorwaarden erkenning van verschil (Honneth):
1) Gedevalueerde identiteiten herwaarderen bepaalde groepen mensen mogen dingen doen
omdat dit voor hun cultuur belangrijk is.
Je legaliseert bijvoorbeeld hoofddoeken voor moslims.
2) Culturele diversiteit erkennen in het algemeen erkennen dat er verschillen zijn in cultuur.
Iedereen moet zich kunnen kleden zoals hij/zij wilt
3) Wegwerken van het verschil normaal en abnormaal niet meer doen alsof iets abnormaal
is
Homo’s mogen van mij trouwen, maar mijn zoon moet geen homo zijn
4) Wegnemen van verborgen onderscheid je kunt niet één identiteit/cultuur erkennen en
een vergelijkbare identiteit niet erkennen
Christenen mogen wel een kruisketting dragen, maar moslima’s geen hoofddoek.
Inhoud
College 1: cultuur & erkenning...............................................................................................................1
Filosofie..............................................................................................................................................1
Psychologie.........................................................................................................................................4
College 2: Gedachten en realiteit...........................................................................................................4
Psychologie.........................................................................................................................................4
Filosofie..............................................................................................................................................9
College 3: zelfcompassie.......................................................................................................................10
Psychologie.......................................................................................................................................10
College 4: leven en dood......................................................................................................................11
Psychologie.......................................................................................................................................11
Filosofie............................................................................................................................................13
College 5: zingeving en geluk................................................................................................................15
Filosofie............................................................................................................................................15
Psychologie.......................................................................................................................................17
College 6: eigenkracht..........................................................................................................................19
Psychologie.......................................................................................................................................19
Filosofie............................................................................................................................................22
College 1: cultuur & erkenning
Filosofie
Empowerment: een proces van versterking waarbij individuen, organisaties en gemeenschappen
greep krijgen op de eigen situatie en die van hun omgeving, en dit via het verwerven van controle,
het aanscherpen van kritisch bewustzijn en het stimuleren van participatie.
Identiteit: het beeld dat iemand van zichzelf heeft (zelfbeeld)
- Je identiteit is micro-niveau
Cultuur: iets wat je deelt met mensen in een groep of iets wat een land deelt met elkaar.
- Cultuur is op macro-niveau
Multiculturalisme:
1) Uitgaan van de gelijkwaardigheid van verschillende culturele gemeenschappen binnen een
bepaald afgebakend gebied. Je gaat ervanuit dat verschillende culturen evenveel waar zijn en
erkent dat de cultuur die jij niet gewend bent, evenveel is als jouw cultuur.
2) Het bij elkaar leven van verschillende culturen binnen één samenleving. Rotterdam is een
multiculturele stad.
Diversiteit: datgene waarin mensen van elkaar verschillen.
,Culturele competentie: rekening houden met en inzicht krijgen in de culturele achtergrond van de
ander. Hierbij is het ook van belang dat je jouw eigen cultuur goed kent. Voorwaarden voor culturele
competentie:
1) Oog hebben voor de verschillen in de cultuur
2) Oog hebben voor de overeenkomsten van de cultuur
Communitarisme: de filosofie van het belang van de groep als geheel.
- Tegenovergestelde van liberalisme
Charles Taylor is een filosoof van het communitarisme. Nadenken over: worden we ergens beter
van?
Liberalisme: de filosofie en het belang van het individu mensen moeten niet allerlei regels
opgelegd krijgen van de overheid, maar dienen altijd een vrije keuze te hebben.
Sigaretten mogen door iedereen gerookt worden, zo heeft het individu, ongeachter zijn/haar
leeftijd, vrijheid.
Differentiedenken (Charles Taylor): oog hebben voor de verschillen van verschillende culturen.
Hoe samen te leven in een diverse samenleving? (Charles Taylor)
1) Erken het unieke van de cultuur
2) Herken het gezamenlijke in welk opzicht lijken de culturen op elkaar?
Normatief multiculturalisme (Charles Taylor): we moeten actief bijdragen aan het behouden en
stimuleren van multiculturaliseme
- Ondanks dat je niet tot een bepaalde cultuur behoort, moet het een norm zijn om
verschillende culturen te behouden en de eigen cultuur te stimuleren.
Regels maken op de cultuur te behouden Canada is bijvoorbeeld half Engels en half Frans,
waarbij het Franse deel in de minderheid is. Charles Taylor was voorstander om alle
universiteiten in het Franse deel verplicht testellen om hier Frans te spreken. Op deze manier
heeft de Franse cultuur meer kans op behoud van deze cultuur.
Grens multiculturalisme: wanneer een cultuur mensenrechten schendt, mogen we daar tegenin
gaan.
Cultureel relativisme: je relativeert je eigen cultuur je mag alleen iets over de andere cultuur
zeggen/vinden als het je eigen cultuur is
Ook al vind je vrouwenbesnijdenis of hoofddoek eigenlijk niet kunnen, je vind dat je hier niets
van kan zeggen/vinden, want je behoort niet tot die cultuur.
Normatief universalisme: het feit dat dezelfde regels over de hele wereld gelden, moet de norm zijn.
Ik vind vrouwenbesnijdenis niet kunnen, ondanks dat ik niet tot deze cultuur behoor, vind ik hier
iets van. Alle regels moeten voor iedereen gelden, ongeacht de cultuur of waar je woont.
- Cultureel relativisme en normatief universalisme zijn uitersten van elkaar
Hokjesdenken (Amartya Sen): mensen categoriseren mensen zijn niet gelijk.
- Mensen behoren tot verschillende hokjes tegelijk.
Een filosoof behoort in het hokje filosoof, maar dit betekent niet dat de filosoof niet verschilt van
een andere filosoof, of dat de filosoof ook in het hokje ‘man’ past.
, Mono-identiteit: als je mensen in één hokje plaatst, doe je aan mono-identieit.
- Dit is een foute denkwijze volgens Sen.
Meervoudige identiteit (Amartya Sen): wanneer je in verschillende hokjes past.
- Is ALTIJD zo.
Je bent niet alleen Joods, maar ook een man, een voetballer, een leraar etc.
Uniforme standaard (Marion Young): mensen zijn gelijk en we verwachten dus hetzelfde van
mensen.
- Marion Young is het hier niet mee eens.
Iedere student moet dezelfde toets halen, hoe goed of slecht hij/zij ook is in dat vak.
Differentiedenken op individueel niveau (Marion Young): mensen zijn niet gelijk, maar verschillen van
elkaar. Mensen zijn wel gelijkwaardig, maar de uniforme standaard leiden tot ongelijkwaardigheid
- Marion Young doet hieraan!
Gelijkheid: iedereen krijgt hetzelfde blok om over de schutting heen te kijken, ongeacht de lengte van
iemand
Gelijkwaardigheid: afhankelijk van lengte krijgt iedereen een of meerdere blokken om over de
schutting te kijken, zodat iedereen het kan zien.
Wanneer is de samenleving rechtvaardig? (Axel Honneth & Nancy Fraser):
1) Tot eind jaren ’80: socio-economische gelijkheid: iedereen heeft ongeveer evenveel geld en
er is niet veel verschil tussen arm en rijk. Als je weinig geld hebt, krijg je iets meer.
2) Vanaf eind jaren ’80: erkenning van verschil: onrechtvaardigheid vindt plaats wanneer
mensen niet worden erkend voor wie zij zijn.
Een Marokkaanse jongen wordt niet aangenomen voor een baan. Dit is discriminatie
(onrechtvaardig). Een uitkering gaat hierbij niets rechtvaardigen, maar het weghalen van
discriminatie wel.
Oorzaken van deze shift:
1) De socio-economische gelijkheid is onhaalbaar
Volgens Fraser is dit een negatieve interpretatie: Fraser vindt deze shift een achteruitgang en
zegt dat we terug moeten naar minder belasting voor arme mensen etc.
2) We hebben een verhoogde gevoeligheid voor sociaal disrespect
Volgens Honneth is dit een positieve interpretatie: we zijn het verschil erkennen belangrijker
gaan vinden, discriminatie vinden we nu erger dan vroeger. Honneth zegt dat deze shift een
vooruitgang is.
Voorwaarden erkenning van verschil (Honneth):
1) Gedevalueerde identiteiten herwaarderen bepaalde groepen mensen mogen dingen doen
omdat dit voor hun cultuur belangrijk is.
Je legaliseert bijvoorbeeld hoofddoeken voor moslims.
2) Culturele diversiteit erkennen in het algemeen erkennen dat er verschillen zijn in cultuur.
Iedereen moet zich kunnen kleden zoals hij/zij wilt
3) Wegwerken van het verschil normaal en abnormaal niet meer doen alsof iets abnormaal
is
Homo’s mogen van mij trouwen, maar mijn zoon moet geen homo zijn
4) Wegnemen van verborgen onderscheid je kunt niet één identiteit/cultuur erkennen en
een vergelijkbare identiteit niet erkennen
Christenen mogen wel een kruisketting dragen, maar moslima’s geen hoofddoek.
