Optimalisatie en Communicatie, blok 4
Hoorcollege 1:
Introductie (online) gezondheidsteksten
Hoeken et al. (2011): digitale communicatie in verschillende domeinen met ‘een grote
invloed […] op persoonlijke, sociale en professionele participatie in de maatschappij.’
Wij focussen in deze cursus op het gezondheidsdomein
Mensen moeten complexe informatie kunnen begrijpen, consequenties van keuzes overzien
en informatie kunnen toepassen
Of dat lukt hangt onder andere af van iemands ‘gezondheidsgeletterdheid’
Gezondheidsgeletterdheid: ‘the degree to which individuals can obtain, process, understand,
and communicate about health-related information needed to make informed health
decisions’
Er is hierbij sprake van een duidelijke kloof die samenhangt met social economische status en
die kloof wordt groter wanneer we de informatie niet goed aanpassen aan alle lezers
Mensen die hoger opgeleid zijn begrijpen gezondheidsinformatie beter en blijven daardoor
gezonder en dat lijdt tot een betere sociale economische positie. En mensen die
gezondheidsinformatie minder goed begrijpen krijgen op termijn meer gezondheidsklachten
wat kan lijden tot sociale economische problemen.
Thuisarts.nl wilt ervoor zorgen dat er voor iedereen bruikbare informatie komt en de
werkdruk voor huisartsenpraktijken verminderen, doordat mensen nu eerst zelf kunnen
bepalen of ze wel of niet naar de huisarts moeten.
Gebruik Thuisarts.nl
99,0% van de huisartsen gebruikt tijdens een consult de thuisarts website
Rapportcijfer: 8,7
Er zijn 70.000-100.000 bezoekers per dag
Vooral op maandag zijn er veel bezoekers: voor een deel komt dat om te achterhalen of je
wel of niet moet gaan werken, maar ook om te achterhalen of je wel of niet een afspraak
met de huisarts moet inplannen.
De site helpt mensen bepalen wat de volgende stap moet zijn als ze zich niet goed voelen of
ergens last van hebben.
Effect bezoek Thuisarts.nl op huisartsenbezoek (LUMC-onderzoek)
Je ziet dat er vanaf de invoering van thuisarts.nl steeds minder consulten zijn geweest, terwijl
er steeds meer ‘page-views’ komen
Dat geeft ook aan dat wanneer er informatie te vinden is op de site, dit blijkbaar ook genoeg
informatie is om niet naar de huisarts te hoeven gaan
Thuisarts.nl heeft geleid tot 675.000 minder huisartsbezoeken per maand in Nederland
Er was wel een toename van de duur van het consult
Introductie (online) gezondheidsteksten
, Technologie helpt om zorg betaalbaar, toegankelijk maar ook menselijk te houden, want er is
meer ruimte voor mensen die die zorg ook echt nodig hebben
een andere manier waarop online gezondheidscommunicatie menselijker kan worden is
‘Tailoring’
Tailoring: je snijdt specifieke gezondheidsinformatie toe op de ontvanger, je maakt de
informatie op maat. Hierbij houdt je rekening met iemands voorkennis, met de
achtergrondgeschiedenis, met de communicatiestijl van de ontvanger en op die manier maak
je de informatie die zo goed mogelijk past bij de ontvanger.
Hierbij spelen een aantal ethische kwesties een rol, want welke informatie van iemand mag
je gebruiken voor tailoring
Aanpak Thuisarts.nl
Het is lastig om mensen die nog geen klachten ervaren te motiveren om
gezondheidsinformatie te lezen
Daarnaast zorgen suboptimale zoekstrategieën voor te veel informatie die mensen alleen
even snel doorlezen en vaak stoppen wanneer ze het ‘goed genoeg’ vinden.
Thuisarts.nl probeert daarom goed leesbare en goed vindbare informatie te maken
Ze splitsen informatie op zodat er zo min mogelijk overbodige informatie op de pagina staat
voor de lezer en zodat de lezer precies krijgt wat hij nodig heeft
Procedure bij het schrijven van een thuisarts-tekst:
Kiezen van een onderwerp en schrijven van een tekst op basis van NHG-standaard (teksten
die voor en door artsen geschreven zijn en zijn niet bruikbaar voor niet-artsen)
Nulde versie > schriftelijk commentaar
1e versie > bespreking in Redactie Voorlichting
Verwerken commentaar
Inhoudelijke check door afd. Richtlijnen
Eindredactie
Plaatsing op Thuisarts.nl
Stappen van functionele analyse (FA)
1. Vaststellen (a) onderwerp, (b) zender, (c) doelgroep, (d) organisatiedoel
2. Vaststellen (a) consecutieve doelen en (b) communicatieve doelen
3. Vaststellen teksthandelingen (let op: verschil met taalhandelingen)
4. Beoordelen van tekst: draagt de tekst optimaal bij aan het bereiken van het doel?
Uitleg functionele analyse (stap 1):
Functionele analyse maken vaan een van de pagina’s van Thuisarts.nl in een groepje van 3
Een functionele tekst is geslaagd als het zijn doelen haalt:
- Achterhalen wat de doelen van de tekst zijn (wat bereikt de tekst in het ideale geval?)
- Achterhalen of die tekst geschikt is om die doelen te bereiken
- Bepalen hoe de tekst verbeterd kan worden zodat de doelen beter bereikt zullen worden
Taalhandelingstheorie (Austin & Searle)
, Austin:
- Locutie: je produceert een betekenisvolle uiting: ‘ik zou maar oppassen’
- Illocutionaire strekking: met de uiting wil je iets doen: waarschuwen
- Perlocutionaire strekking: daarmee bereik je (mogelijk) iets bij de ontvanger
Searle:
- Indeling in soorten taalhandelingen
Indeling functionele analyse (FA)
FA geeft inzicht in de doelen die de schrijver probeert te bereiken bij de lezer (perlocutionair)
FA helpt je voorspellen of deze doelen bereikt zullen worden (illocutionair)
Hierbij moet je rekening houden met:
- De doelgroep
- Bepalen wat je doelen zijn
- Bekijken hoe de inhoud van de tekst daarop is afgestemd
Stap 1
Op basis van contextonderzoek, nog niet echt op basis van de tekst zelf
(a) Onderwerp: kijk naar titel, de website, genrekenmerken, etc.
(b) Zender: niet per se schrijver, maar de degene die de boodschap wilt verspreiden (in dit geval
Thuisarts.nl of NHG)
(c) Doelgroep:
- Lezer (iedereen die de tekst leest)
- Doelgroep (welke mensen zouden deze informatie (moeten) opzoeken? Heeft de tekst
één doelgroep of zijn er meerdere? Indien meer, hoe verhouden die zich tot elkaar? Is de
een belangrijker dan de andere? Moeten ze door dezelfde tekst bediend worden of
niet?)
- Aangesproken lezer (hiervoor moet je preciezer naar tekst kijken)
(d) Organisatiedoel: niet altijd duidelijk in de tekst te zien. Hoe wel? Logisch denken. Mission
statement? Of site NHG?
- Voor profit-organistaies: winst maken
- Voor thuisarts.nl: om gezondheidszorg zo efficiënt en eerlijk mogelijk te laten verlopen
Griepprik tekst:
Doelgroepen: mensen binnen risicogroep en mensen buiten risicogroep
Mensen binnen risicogroep:
- Verhoogd risico op ernstige gevolgen van griep
- Mensen zonder weerstand
- Mensen zonder uitnodiging
- Mensen met slechte ervaringen
- Mensen zonder klachten
Mensen buiten risicogroep:
- Geen verhoogd risico op ernstige gevolgen van griep
- Mensen die wel/niet de prik willen
Gegeven de doelstellingen en de inhoud van de grieppriktekst is het aannemelijk dat het
organisatiedoel van de pagina is: het bevorderen van de publieke gezondheid
Hoorcollege 1:
Introductie (online) gezondheidsteksten
Hoeken et al. (2011): digitale communicatie in verschillende domeinen met ‘een grote
invloed […] op persoonlijke, sociale en professionele participatie in de maatschappij.’
Wij focussen in deze cursus op het gezondheidsdomein
Mensen moeten complexe informatie kunnen begrijpen, consequenties van keuzes overzien
en informatie kunnen toepassen
Of dat lukt hangt onder andere af van iemands ‘gezondheidsgeletterdheid’
Gezondheidsgeletterdheid: ‘the degree to which individuals can obtain, process, understand,
and communicate about health-related information needed to make informed health
decisions’
Er is hierbij sprake van een duidelijke kloof die samenhangt met social economische status en
die kloof wordt groter wanneer we de informatie niet goed aanpassen aan alle lezers
Mensen die hoger opgeleid zijn begrijpen gezondheidsinformatie beter en blijven daardoor
gezonder en dat lijdt tot een betere sociale economische positie. En mensen die
gezondheidsinformatie minder goed begrijpen krijgen op termijn meer gezondheidsklachten
wat kan lijden tot sociale economische problemen.
Thuisarts.nl wilt ervoor zorgen dat er voor iedereen bruikbare informatie komt en de
werkdruk voor huisartsenpraktijken verminderen, doordat mensen nu eerst zelf kunnen
bepalen of ze wel of niet naar de huisarts moeten.
Gebruik Thuisarts.nl
99,0% van de huisartsen gebruikt tijdens een consult de thuisarts website
Rapportcijfer: 8,7
Er zijn 70.000-100.000 bezoekers per dag
Vooral op maandag zijn er veel bezoekers: voor een deel komt dat om te achterhalen of je
wel of niet moet gaan werken, maar ook om te achterhalen of je wel of niet een afspraak
met de huisarts moet inplannen.
De site helpt mensen bepalen wat de volgende stap moet zijn als ze zich niet goed voelen of
ergens last van hebben.
Effect bezoek Thuisarts.nl op huisartsenbezoek (LUMC-onderzoek)
Je ziet dat er vanaf de invoering van thuisarts.nl steeds minder consulten zijn geweest, terwijl
er steeds meer ‘page-views’ komen
Dat geeft ook aan dat wanneer er informatie te vinden is op de site, dit blijkbaar ook genoeg
informatie is om niet naar de huisarts te hoeven gaan
Thuisarts.nl heeft geleid tot 675.000 minder huisartsbezoeken per maand in Nederland
Er was wel een toename van de duur van het consult
Introductie (online) gezondheidsteksten
, Technologie helpt om zorg betaalbaar, toegankelijk maar ook menselijk te houden, want er is
meer ruimte voor mensen die die zorg ook echt nodig hebben
een andere manier waarop online gezondheidscommunicatie menselijker kan worden is
‘Tailoring’
Tailoring: je snijdt specifieke gezondheidsinformatie toe op de ontvanger, je maakt de
informatie op maat. Hierbij houdt je rekening met iemands voorkennis, met de
achtergrondgeschiedenis, met de communicatiestijl van de ontvanger en op die manier maak
je de informatie die zo goed mogelijk past bij de ontvanger.
Hierbij spelen een aantal ethische kwesties een rol, want welke informatie van iemand mag
je gebruiken voor tailoring
Aanpak Thuisarts.nl
Het is lastig om mensen die nog geen klachten ervaren te motiveren om
gezondheidsinformatie te lezen
Daarnaast zorgen suboptimale zoekstrategieën voor te veel informatie die mensen alleen
even snel doorlezen en vaak stoppen wanneer ze het ‘goed genoeg’ vinden.
Thuisarts.nl probeert daarom goed leesbare en goed vindbare informatie te maken
Ze splitsen informatie op zodat er zo min mogelijk overbodige informatie op de pagina staat
voor de lezer en zodat de lezer precies krijgt wat hij nodig heeft
Procedure bij het schrijven van een thuisarts-tekst:
Kiezen van een onderwerp en schrijven van een tekst op basis van NHG-standaard (teksten
die voor en door artsen geschreven zijn en zijn niet bruikbaar voor niet-artsen)
Nulde versie > schriftelijk commentaar
1e versie > bespreking in Redactie Voorlichting
Verwerken commentaar
Inhoudelijke check door afd. Richtlijnen
Eindredactie
Plaatsing op Thuisarts.nl
Stappen van functionele analyse (FA)
1. Vaststellen (a) onderwerp, (b) zender, (c) doelgroep, (d) organisatiedoel
2. Vaststellen (a) consecutieve doelen en (b) communicatieve doelen
3. Vaststellen teksthandelingen (let op: verschil met taalhandelingen)
4. Beoordelen van tekst: draagt de tekst optimaal bij aan het bereiken van het doel?
Uitleg functionele analyse (stap 1):
Functionele analyse maken vaan een van de pagina’s van Thuisarts.nl in een groepje van 3
Een functionele tekst is geslaagd als het zijn doelen haalt:
- Achterhalen wat de doelen van de tekst zijn (wat bereikt de tekst in het ideale geval?)
- Achterhalen of die tekst geschikt is om die doelen te bereiken
- Bepalen hoe de tekst verbeterd kan worden zodat de doelen beter bereikt zullen worden
Taalhandelingstheorie (Austin & Searle)
, Austin:
- Locutie: je produceert een betekenisvolle uiting: ‘ik zou maar oppassen’
- Illocutionaire strekking: met de uiting wil je iets doen: waarschuwen
- Perlocutionaire strekking: daarmee bereik je (mogelijk) iets bij de ontvanger
Searle:
- Indeling in soorten taalhandelingen
Indeling functionele analyse (FA)
FA geeft inzicht in de doelen die de schrijver probeert te bereiken bij de lezer (perlocutionair)
FA helpt je voorspellen of deze doelen bereikt zullen worden (illocutionair)
Hierbij moet je rekening houden met:
- De doelgroep
- Bepalen wat je doelen zijn
- Bekijken hoe de inhoud van de tekst daarop is afgestemd
Stap 1
Op basis van contextonderzoek, nog niet echt op basis van de tekst zelf
(a) Onderwerp: kijk naar titel, de website, genrekenmerken, etc.
(b) Zender: niet per se schrijver, maar de degene die de boodschap wilt verspreiden (in dit geval
Thuisarts.nl of NHG)
(c) Doelgroep:
- Lezer (iedereen die de tekst leest)
- Doelgroep (welke mensen zouden deze informatie (moeten) opzoeken? Heeft de tekst
één doelgroep of zijn er meerdere? Indien meer, hoe verhouden die zich tot elkaar? Is de
een belangrijker dan de andere? Moeten ze door dezelfde tekst bediend worden of
niet?)
- Aangesproken lezer (hiervoor moet je preciezer naar tekst kijken)
(d) Organisatiedoel: niet altijd duidelijk in de tekst te zien. Hoe wel? Logisch denken. Mission
statement? Of site NHG?
- Voor profit-organistaies: winst maken
- Voor thuisarts.nl: om gezondheidszorg zo efficiënt en eerlijk mogelijk te laten verlopen
Griepprik tekst:
Doelgroepen: mensen binnen risicogroep en mensen buiten risicogroep
Mensen binnen risicogroep:
- Verhoogd risico op ernstige gevolgen van griep
- Mensen zonder weerstand
- Mensen zonder uitnodiging
- Mensen met slechte ervaringen
- Mensen zonder klachten
Mensen buiten risicogroep:
- Geen verhoogd risico op ernstige gevolgen van griep
- Mensen die wel/niet de prik willen
Gegeven de doelstellingen en de inhoud van de grieppriktekst is het aannemelijk dat het
organisatiedoel van de pagina is: het bevorderen van de publieke gezondheid
