Scheikunde Samenvatting VWO 4 Zouten

4.1 Verhoudingsformules van zouten
Meeste zouten zijn verbindingen tussen metalen en niet-metalen. Zouten zijn opgebouwd uit ionen en GEEN moleculen. De aantrekkingskracht tussen positieve en negatieve deeltjes is groot. Deze zouten worden
vastgehouden door ionbindingen. Zouten zijn stevig maar bros.

Microniveau  Geladen deeltjes
Macroniveau  Neutraal

Hoe ontstaan zouten?
Groot verschil in EN tussen atomen en gedeelde elektronen.

EN tussen 0 en 0,4  apolaire
EN tussen 0,4 en 1,7  polaire
EN groter is dan 1,7  geen atoombinding

Enkelvoudige ionen  Na+, O2-, Al3+
Samengestelde ionen  OH-, PO43-

Zouten wel of geen moleculen? (Tabel 40)

Cl  Choolatoom  ide (Negatieve ionen)
Cl2  Chloor  iet
Cl-  Chloride  aat

S  Zwavel (Tabel 66B)
S2-  Sulfide
SO32-  Sulfiet
SO42-  Sulfaat
S2O32-  Triosulfaat

Bepaling verhoudingsformules  Er moet evenveel plus- als minlading zijn.

Al3+ O2-

3+ Al3+ 2- O2-
3+ Al3+ 2- O2-
2- O2-

Al2 O3 = (Al+)2 (O2-)3

Stappenplan voor het opstellen van een verhoudingsformule:
1. Formules opschrijven
2. Kleinste verhouding bepalen
3. Positieve en negatieve ionen opschrijven
Voorbeeld:
1. Al3+ en Cl−
2. Om een neutraal zout te vormen moeten deze ionen in de verhouding 1:3 voorkomen.
3. Al1 Cl3 → AlCl3

Stappenplan voor de systematische naamgeving van zouten:
1. Welke ionen?
2. Naam van de ionen
3. Negatief achter positief
Voorbeeld:
1. Fe2 (SO4)3 bestaat uit: Fe3+ & SO42− (Binas tabel 66B)
2. Van ijzer (Fe) bestaat zowel een twee- als driewaardig positief ion. In dit geval zijn dit ijzer(III)- en sulfaationen.
3. Ijzer(III)sulfaat.

4.2 Oplosbaarheid van zouten
Eigenschappen van zouten:

- Opgebouwd uit + en – ionen
- Vaste stoffen bij kamertemperatuur
- Bros
- Geleiden stroom niet in vaste vorm
- Geleiden stroom in gesmolten vorm
- Geleiden stroom wel in opgeloste vorm

Eigenschappen van water:

- Dipoolmolecuul
- Polair oplosmiddel

Let op! Oplossen is NIET hetzelfde als reageren. Bij oplossen verandert de fase!

Oplossen in water: NaCl  Na+ + Cl-
(Goed)

Oplossen in water: NaCl (s)  Na + Cl (aq)
(Fout)

Indampen van een zoutoplossing in water:
- Na+ + Cl-  NaCl
- Na+ + Cl- indampen NaCl
- Na+ (aq) + Cl- (aq)  NaCl (s)

Nog belangrijk: zouten zijn speciaal bij oplossen ten opzichte van moleculaire stoffen. Waar zouten opbreken in ionen veranderen moleculaire stoffen alleen van fase.

Dus bv:
C6H12O6 (s) → C6H12O6 (aq)

Niet alle zouten zijn even makkelijk op te lossen in water. (Binas 45A)

G = Goed oplosbaar
M = Matig oplosbaar
S = Slecht oplosbaar
R = Reageert met water
I = Instabiel

Wanneer matig oplosbaar krijg je een suspensie.

Een zout dat bestaat uit metaal-ionen en zuurstof-ionen is een metaaloxide. In binas tabel 45A staan bij vier van deze metaaloxiden een r. Hierbij reageert het oxide-ion (O 2-) met een watermolecuul tot OH-.

Na2O (s) + H2O (l)  2Na+ (aq) + 2OH- (aq)
K2O (s) + H2O (l)  2K+ (aq) + 2OH- (aq)
CaO (s) + H2O (l)  Ca2+ (aq) + 2OH- (aq)
BaO (s) + H2O (l)  Ba2+ (aq) + 2OH- (aq)

Zouten aantonen:
2Na+ + CO32- of 2Na+ + SO42-

Aantonen of er CO32- of SO42- in de oplossing zit. Hoe doe je dat? Je voegt een andere oplossing toe, dit keer Fe(NO 3)2.

Bij een neerslag is het: CO32
Bij geen neerslag is het: SO42-