SWK 6, Pedagogiek in het gezin
Leerdoelen
1.Je kunt benoemen hoe verschillen in culturele, maatschappelijke en individuele
omstandigheden ouders en opvoeding beïnvloeden.
2.Je kent de ouderschapstheorie en je kunt het belang hiervan voor opvoeden benoemen.
3.Je kunt verschillende perspectieven op gedrag vanuit de systeemtheorie herkennen en
benoemen.
4.Je kunt diverse communicatie- en structuuraspecten in de systeemtheorie benoemen.
5.Je kunt de gevolgen van intergenerationele overdracht en loyaliteiten in een systeem
benoemen.
6.Je kunt de theorie van de ervaringsgerichte- en narratieve stroming in de systeemtheorie
benoemen.
7.Je kunt het model van Belsky toepassen op een (complexe) scheiding.
8.Je kent het actuele beleid rondom (complexe) scheiding en je kunt dilemma's in de
uitvoering benoemen.
9.Je kent de signalen van kindermishandeling en huiselijk geweld en kunt de gevolgen voor
de ontwikkeling van kinderen benoemen.
10.Je kunt de meldcode kindermishandeling en huiselijk geweld in Nederland toepassen.
11.Je kunt veiligheidsmethodieken benoemen voor de aanpak van kindermishandeling
binnen de verplichte jeugdhulp
Boeken:
Systeemgericht werken in sociale beroepen: Sandra van Mameren-Broers
Diversiteit in de samenleving: L.R. Reparaz, S. Ardjosemito-Jethoe, E. Rousseau
Handelen bij kindermishandeling en huiselijkgeweld: Linda Douma en Medi Hoes
DLO op Brightspace
Alles wat rood is, is behandeld in de hoorcolleges en het belangrijkste voor het tentamen.
1
,Hoorcollege 1A:Maatschappelijke invloeden op opvoeden
Samenvatting uit de les:
Superdiversiteit: dimensie waarin we verschillen en overeenkomen.
- Veelheid aan dimensie
- Onderlinge mengelvormen
- Onderlinge interactie en veranderingen
- Creolisering: dingen die we overnemen uit andere culturen/subculturen
Intersectionaliteit: verschillen waarin iedereen te maken heeft in het contact met een ander.
- Koppeling aan machtsverhoudingen: wie of wat is het meest normaal en heeft
hierdoor meer macht?
- Persoonlijk, symbolisch en maatschappelijk niveau. (verdere toelichting bij
samenvatting van boek)
Kenmerken van armoede
Er zijn 4 soorten kenmerken bij armoede:
1. Relatief= mate ten opzichte van een ander.
2. Meerdimensionaal= niet alleen hoeveel jij hebt, meer wat ook nodig is,
hoeveel kost het en hoeveel heb je? > context.
3. Gradueel= verschillende lagen.
4. Tijdsduur
Oorzaken armoede
Er zijn op micro, meso en macro niveau verschillende oorzaken die kunnen leiden tot
armoede.
- Macro: demografische ontwikkelingen (bv vergrijzing), scholing en arbeidsmarkt,
opvang hulp en zorg (bv gratis opvang bied kansen) & cultuur t.o.v. armen.
- Meso: sociale perceptie, toegankelijkheid van publieke goederen en diensten
(bekendheid, bereikbaarheid, betaalbaarheid, beschikbaarheid, begrijpbaarheid en
betrouwbaarheid.)
- Micro: Ontoereikend kapitaal, economisch, sociaal en cultureel kapitaal (Bourdieus
veldtheorie)
Bourdieu’s theorie
3 type kapitaal: Hoe meer of beter kapitaal hoe groter je kansen
- Economisch kapitaal= geld
- Sociaal kapitaal= sociale connecties en de competentie hebben deze te onderhouden.
- Cultureel kapitaal= bekendheid met dominante cultuur.
- Veld= verschillende leefwerelden waarin je leeft die verschillen in normen en waarden van
elkaar.> bv verschil tussen vrienden, school en thuis.
- Habitus= leden van verschillende sociale strata verschillen in levensstijl, manieren,
eetgewoonten, taalgebruik, vrijetijdsbestrijding en culturele smaak.
2
,Capability benadering
Dingen aanleren.
- Resources (bronnen/middelen) > Capabilities (mogelijkheden) > Functions (functie)
^ ^
Conversie factoren keuzes
- Resources= kapitaal economisch, sociaal en cultureel.
- Capabilities= ervaringen, kennis, vaardigheden, cognities.
- Functions= persoonlijke doelen.
- Conversie factoren= in staat zijn kapitaal om te zetten in mogelijkheden/kansen.
Samenvatting uit het boek Diversiteit uit de samenleving HF 4&8
Intersectionaliteit
- Meer intersectionaliteit doordat verschillende culturen samen leven> globalisering (meer
diversiteit)
- Maatschappelijke ordeningsprincipes= de verschillende assen die vorm geven aan de
samenleving> bv gender, klasse, levensfase etc.
- Je bent nooit 1 iets maar een samenhang van ordeningsprincipes> de samenhang van
ordeningsprincipes wordt intersectionaliteit genoemd.
Historische achtergrond
- Begin jaren 90 kwam intersectionaliteit op naar aanleiding van discriminatie op meerdere
vlakken> bv een vrouw en een donkere huidskleur > 2e feministische golf.
- Intersectionaliteit wordt ook wel kruispunt denken genoemd.
- intersectionaliteit was het resultaat van protest bewegingen tegen discriminatie> vooral in
America, Engeland en Nederland.
- Intersectionaliteit wordt nu vooral gebruikt voor onderzoek naar maatschappelijke
ongelijkheid, in-uitsluitingsmechanisme en machtsverhoudingen.
- Kruispuntdenken, intersectionaliteit en caleidoscopisch denken is hetzelfde.
4.2 Wat is intersectionaliteit
- In de samenleving wordt onderscheid gemaakt op klasse, levensfase, etniciteit etc. > die
verschillen zijn gebonden aan machtsposities.
- Deze machtsposities vormen de maatschappelijke ongelijkheid.
4.2.1 Gangbaar denken
- Gangbare denken is het gescheiden benaderen van de ordeningsprincipes> dit leidt tot een
vertekend beeld. > bv vrouw, maar deze vrouw is meer dan alleen een vrouw. > door het
gangbare denken gaan we 1 dimensionaal denken, het of/of denken.
- Als we bv Gender nemen. Als we dit op de gangbare manier bekijken is gender het
biologische verschil tussen man en vrouw. > als we dit op persoonlijk, symbolisch en
maatschappelijk niveau bekijken is gender veel meer.
1. Persoonlijk niveau: we schrijven eigenschappen toe aan een geslacht.
2. Symbolisch niveau: de waardering die we geven aan het gender.
3
, 3. Maatschappelijk niveau: plaats en taken in de maatschappij.
- Ook hebben we het binair denken: verschillen tegenover elkaar zetten, zoals man tegen
over vrouw> hierbij komen altijd machtsverhoudingen kijken.
- Op deze manieren denken doen kinderen ook al. > mechanisme waarlangs de samenleving
geordend wordt en dus werkzaam is op institutioneel niveau.
- Gangbare manier van denken wordt gekenmerkt door:
1. Statisch denken: man blijft man, dit veranderd niet.
2. 1 dimensionaal: of/of denken.
3. Binair denken: VS denken, bv man VS vrouw.
4. Hiërarchie: macht
5. Uitsluiting
4.2.2 Intersectioneel denken
- Wekker (2005) geeft voorkeur aan de benadering waarbij combinatie van diverse
ordeningsprincipes in een wisselwerking tot stand komen> kruispuntdenken/
intersectionaliteit.
- Intersectioneel denken wordt gekenmerkt door:
o Dynamisch denken: ook wel caleidoscopische denken, de verschillende kleuren
komen telkens anders samen, past niet thuis in 1 hokje.
o Inclusiviteit: ‘erbij betrokken zijn’ dat is het gevoel waar inclusie voor staat.
o Verwevenheid en gelijktijdigheid van de ordeningsmechanisme.
o Meervoudigheid: je bestaat niet uit 1 identiteit maar uit meerdere.
4.4 Conclusie
Wat kan intersectionaliteit voor sociale professionals beteken?
1. Kunnen kijken/denken/omgaan met verschillende mensen.
2. In staat zijn eigen waarden en normen te weten, maar ook open te staan voor een
ander.
3. Perspectief wisselen.
4. Kunnen omgaan met onverwachte situaties en handelen vanuit de niet-weten
houding.
5. Verbinding tot stand brengen.
- Intersectionaliteit gaat in tegen wij-zij denken en is voor ons-denken.
Hoofdstuk 8 Diversiteit uit de samenleving
4
Leerdoelen
1.Je kunt benoemen hoe verschillen in culturele, maatschappelijke en individuele
omstandigheden ouders en opvoeding beïnvloeden.
2.Je kent de ouderschapstheorie en je kunt het belang hiervan voor opvoeden benoemen.
3.Je kunt verschillende perspectieven op gedrag vanuit de systeemtheorie herkennen en
benoemen.
4.Je kunt diverse communicatie- en structuuraspecten in de systeemtheorie benoemen.
5.Je kunt de gevolgen van intergenerationele overdracht en loyaliteiten in een systeem
benoemen.
6.Je kunt de theorie van de ervaringsgerichte- en narratieve stroming in de systeemtheorie
benoemen.
7.Je kunt het model van Belsky toepassen op een (complexe) scheiding.
8.Je kent het actuele beleid rondom (complexe) scheiding en je kunt dilemma's in de
uitvoering benoemen.
9.Je kent de signalen van kindermishandeling en huiselijk geweld en kunt de gevolgen voor
de ontwikkeling van kinderen benoemen.
10.Je kunt de meldcode kindermishandeling en huiselijk geweld in Nederland toepassen.
11.Je kunt veiligheidsmethodieken benoemen voor de aanpak van kindermishandeling
binnen de verplichte jeugdhulp
Boeken:
Systeemgericht werken in sociale beroepen: Sandra van Mameren-Broers
Diversiteit in de samenleving: L.R. Reparaz, S. Ardjosemito-Jethoe, E. Rousseau
Handelen bij kindermishandeling en huiselijkgeweld: Linda Douma en Medi Hoes
DLO op Brightspace
Alles wat rood is, is behandeld in de hoorcolleges en het belangrijkste voor het tentamen.
1
,Hoorcollege 1A:Maatschappelijke invloeden op opvoeden
Samenvatting uit de les:
Superdiversiteit: dimensie waarin we verschillen en overeenkomen.
- Veelheid aan dimensie
- Onderlinge mengelvormen
- Onderlinge interactie en veranderingen
- Creolisering: dingen die we overnemen uit andere culturen/subculturen
Intersectionaliteit: verschillen waarin iedereen te maken heeft in het contact met een ander.
- Koppeling aan machtsverhoudingen: wie of wat is het meest normaal en heeft
hierdoor meer macht?
- Persoonlijk, symbolisch en maatschappelijk niveau. (verdere toelichting bij
samenvatting van boek)
Kenmerken van armoede
Er zijn 4 soorten kenmerken bij armoede:
1. Relatief= mate ten opzichte van een ander.
2. Meerdimensionaal= niet alleen hoeveel jij hebt, meer wat ook nodig is,
hoeveel kost het en hoeveel heb je? > context.
3. Gradueel= verschillende lagen.
4. Tijdsduur
Oorzaken armoede
Er zijn op micro, meso en macro niveau verschillende oorzaken die kunnen leiden tot
armoede.
- Macro: demografische ontwikkelingen (bv vergrijzing), scholing en arbeidsmarkt,
opvang hulp en zorg (bv gratis opvang bied kansen) & cultuur t.o.v. armen.
- Meso: sociale perceptie, toegankelijkheid van publieke goederen en diensten
(bekendheid, bereikbaarheid, betaalbaarheid, beschikbaarheid, begrijpbaarheid en
betrouwbaarheid.)
- Micro: Ontoereikend kapitaal, economisch, sociaal en cultureel kapitaal (Bourdieus
veldtheorie)
Bourdieu’s theorie
3 type kapitaal: Hoe meer of beter kapitaal hoe groter je kansen
- Economisch kapitaal= geld
- Sociaal kapitaal= sociale connecties en de competentie hebben deze te onderhouden.
- Cultureel kapitaal= bekendheid met dominante cultuur.
- Veld= verschillende leefwerelden waarin je leeft die verschillen in normen en waarden van
elkaar.> bv verschil tussen vrienden, school en thuis.
- Habitus= leden van verschillende sociale strata verschillen in levensstijl, manieren,
eetgewoonten, taalgebruik, vrijetijdsbestrijding en culturele smaak.
2
,Capability benadering
Dingen aanleren.
- Resources (bronnen/middelen) > Capabilities (mogelijkheden) > Functions (functie)
^ ^
Conversie factoren keuzes
- Resources= kapitaal economisch, sociaal en cultureel.
- Capabilities= ervaringen, kennis, vaardigheden, cognities.
- Functions= persoonlijke doelen.
- Conversie factoren= in staat zijn kapitaal om te zetten in mogelijkheden/kansen.
Samenvatting uit het boek Diversiteit uit de samenleving HF 4&8
Intersectionaliteit
- Meer intersectionaliteit doordat verschillende culturen samen leven> globalisering (meer
diversiteit)
- Maatschappelijke ordeningsprincipes= de verschillende assen die vorm geven aan de
samenleving> bv gender, klasse, levensfase etc.
- Je bent nooit 1 iets maar een samenhang van ordeningsprincipes> de samenhang van
ordeningsprincipes wordt intersectionaliteit genoemd.
Historische achtergrond
- Begin jaren 90 kwam intersectionaliteit op naar aanleiding van discriminatie op meerdere
vlakken> bv een vrouw en een donkere huidskleur > 2e feministische golf.
- Intersectionaliteit wordt ook wel kruispunt denken genoemd.
- intersectionaliteit was het resultaat van protest bewegingen tegen discriminatie> vooral in
America, Engeland en Nederland.
- Intersectionaliteit wordt nu vooral gebruikt voor onderzoek naar maatschappelijke
ongelijkheid, in-uitsluitingsmechanisme en machtsverhoudingen.
- Kruispuntdenken, intersectionaliteit en caleidoscopisch denken is hetzelfde.
4.2 Wat is intersectionaliteit
- In de samenleving wordt onderscheid gemaakt op klasse, levensfase, etniciteit etc. > die
verschillen zijn gebonden aan machtsposities.
- Deze machtsposities vormen de maatschappelijke ongelijkheid.
4.2.1 Gangbaar denken
- Gangbare denken is het gescheiden benaderen van de ordeningsprincipes> dit leidt tot een
vertekend beeld. > bv vrouw, maar deze vrouw is meer dan alleen een vrouw. > door het
gangbare denken gaan we 1 dimensionaal denken, het of/of denken.
- Als we bv Gender nemen. Als we dit op de gangbare manier bekijken is gender het
biologische verschil tussen man en vrouw. > als we dit op persoonlijk, symbolisch en
maatschappelijk niveau bekijken is gender veel meer.
1. Persoonlijk niveau: we schrijven eigenschappen toe aan een geslacht.
2. Symbolisch niveau: de waardering die we geven aan het gender.
3
, 3. Maatschappelijk niveau: plaats en taken in de maatschappij.
- Ook hebben we het binair denken: verschillen tegenover elkaar zetten, zoals man tegen
over vrouw> hierbij komen altijd machtsverhoudingen kijken.
- Op deze manieren denken doen kinderen ook al. > mechanisme waarlangs de samenleving
geordend wordt en dus werkzaam is op institutioneel niveau.
- Gangbare manier van denken wordt gekenmerkt door:
1. Statisch denken: man blijft man, dit veranderd niet.
2. 1 dimensionaal: of/of denken.
3. Binair denken: VS denken, bv man VS vrouw.
4. Hiërarchie: macht
5. Uitsluiting
4.2.2 Intersectioneel denken
- Wekker (2005) geeft voorkeur aan de benadering waarbij combinatie van diverse
ordeningsprincipes in een wisselwerking tot stand komen> kruispuntdenken/
intersectionaliteit.
- Intersectioneel denken wordt gekenmerkt door:
o Dynamisch denken: ook wel caleidoscopische denken, de verschillende kleuren
komen telkens anders samen, past niet thuis in 1 hokje.
o Inclusiviteit: ‘erbij betrokken zijn’ dat is het gevoel waar inclusie voor staat.
o Verwevenheid en gelijktijdigheid van de ordeningsmechanisme.
o Meervoudigheid: je bestaat niet uit 1 identiteit maar uit meerdere.
4.4 Conclusie
Wat kan intersectionaliteit voor sociale professionals beteken?
1. Kunnen kijken/denken/omgaan met verschillende mensen.
2. In staat zijn eigen waarden en normen te weten, maar ook open te staan voor een
ander.
3. Perspectief wisselen.
4. Kunnen omgaan met onverwachte situaties en handelen vanuit de niet-weten
houding.
5. Verbinding tot stand brengen.
- Intersectionaliteit gaat in tegen wij-zij denken en is voor ons-denken.
Hoofdstuk 8 Diversiteit uit de samenleving
4
