samenvatting periode 4 jaar 1

Fysiologie periode 4
Motoriek periode 2:

White & black box model:
black box: input & output
white box: alles wat tussen input en output zit
- Open loop: houdt zich bezig met feedforward
- Closed loop: houdt zich bezig met feedback

Input  output
- In het lichaam spelen zich processen af die te maken hebben met
 Perceptie: informatie binnen krijgen (input)
 cognitie: verwerking informatie
 actie: de beweging (ouput)

Informatie processen in de white box:
- closed loop control
- open loop control
 feedforward: anticiperen op houdingsveranderingen
 waar, wat, wanneer
 feedback: informatie om te corrigeren (houdingsverstoring)

closed loop model:
 manier van sturen waarbij feedback erg belangrijk is
- feedback model:
 input  mens  output
- dit systeem maakt gebruik van verschillende componenten:
1.controlerend systeem: geeft informatie door naar het
uitvoerend systeem 2. Effector systeem: zorgt ervoor dat de juiste
bewegingen uitgevoerd kunnen worden  om de juiste
bewegingen uit te kunnen voeren hebben we feedback nodig 3.
Feedback: feedback wordt doorgestuurd naar het vergelijkende
systeem 4. Comparator: waarin informatie van de actuele
beweging vergeleken wordt met de gewenste beweging 
eventuele verschillen worden weer teruggestuurd naar het
controlerende systeem
- Controlesysteem:
 stimulus kunnen identificeren (stimulus identificatie)
 een respons kunnen selecteren (respons selection)
 respons kunnen plannen (respons programmering)
- Effectorsysteem:
 juiste motorprogramma’s aangestuurd (motor programm)
 juiste delen van het ruggenmerg geactiveerd (spinal cord)
 juiste spieren worden (muscules)
extroceptieve feedback

, - visueel  alles wat je ziet
- auditief  alles wat je hoort
- mechanosensoren  voelen, tast
muscules:
 propioceptieve feedback:
- spierspoel  lengte, lengte verandering & snelheid van een spier
- golgi pees lichaam  hoeveelheid kracht
- vestibulair  bewegen van het hoofd in de ruimte & snelheid
- gewrichtsensor  stand van het gewricht

bewegingstijd:
 samenhang tussen bewegingstijd en correctietijd:
- M1-respons: 30-50 ms (monosynaptic) myotatische reflex
- M2-respons: 50-80 ms (polysynaptic)  via hogere hersendelen  myotatische reflex
- Triggered reaction: 80-120 ms (reflex reactie)
- M3-respons: 120-180 ms  willekeurig: een reactie die je bewust kiest tijdens de
beweging
 Samenhang: wil een correctie effectief zijn, dan moet de looptijd van de
responsen passen binnen de looptijd van de beweging
- M1-respons: muscle stretch respons (spierinitiatie)
- M2-respons: gekoppeld aan motor programma’s
- M3-respons: informatie uit de spieren en informatie tijdens het bewegen nodig 
naar comparator  ERROR
 Toenemende latencytijd (correctietijd) flexibiliteit van de respons neemt toe 
meerdere bronnen kunnen gebruiken bij het corrigeren  meer keuzemogelijkheden 
moet een beroep doen op de informatie verwerkende capaciteit van de hersenen

Typische closed-loop beweging:
 tijdens actie:
- Langzaam  feedback moet mogelijk zijn
- Oog-hand coördinatie
- Beweging die nog nieuw zijn  waarbij nog niet duidelijk is wat gecontroleerd moet
worden
- Hoge nauwkeurigheid vereisen
- Beweging die afleiden van een gepland traject
 closed loop sturing speelt een rol bij houdingsregulatie of het vasthouden van statische
posities

Limitations:
Bewegingscontrole is langzaam:
- Je kunt maar een aantal correcties in een beperkte tijd doen  het kiezen van
responsen kost aandacht en tijd
 het controleren van ballistische bewegingen is niet mogelijk omdat de bewegingstijd te
kort is (feedforward)
Open loop model:
 een manier van controleren bij vooraf gestructueerde commando’s of instructies worden
gegeven aan de effectoren zonder gebruik van feedbackloops

, - De instructies en commando’s specificeren zich in bepaalde aspecten van bewegingen
- Fouten worden niet gedetecteerd of bijgestuurd  no modifications
 open loop:
- Programma ingesteld ( welke spieren, welke volgorde, timing, kracht ect)
- Voert instructies uit zonder correcties
- Geen capaciteit om veranderingen te detecteren of te corrigeren
- Effectief in voorspelbaar milieu

Open loop beweging:
- Snelle en krachtige bewegingen
- Houdingscontrole
- Ballistische bewegingen
- Overleerde bewegingen

Open loop faalt:
- Feedback loop kunnen worden gebruikt bij de controle van langzame bewegingen
- Mix van open en closed loop sturing

Open loop en geheugen:
 geheugen speelt een belangrijke rol bij open loop sturing:
- Geheugen nodig bij het leren van nieuwe bewegingen
- Bij het opslaan van effecten tijdens bewegen
- Bij het terug halen van opgeslagen informatie

Componenten geheugensysteem:
1. sensorische geheugen:
- Komt informatie binnen (uit de omgeving en lichaam zelf)  gefilterd in thalamus
2. Korte termijn geheugen:
- Gefilterde informatie wordt naar het korte termijn geheugen gestuurd (spierinitiatie)
3. Lange termijn geheugen:
- Informatie gaan door oefenen en trainen naar lange termijn geheugen  Kan terug
gehaald worden naar korte termijn geheugen (motor programma)

Hiërarchische modellen:
 aansturing van boven af  hogere niveaus hebben invloed op lagere niveaus
- Closed-loop
- Open-loop

Motorische controle:
- Het gecoördineerd uitvoeren van een bepaald vaardigheid in een bepaalde
omgevingscontext  skill: vaardigheid kan in elke omgeving uitgevoerd worden
(feedforward)


Motorisch leren:
- Heeft te maken bij het proces van verwerven van de vaardigheid (proces wat leidt tot
duurzame gedragsveranderingen) novel: aanleren van nieuwe beweging (feedback)

, Hiërarchische:
- Top down, serieel
- Gelaagde structuur
- Hogere niveaus zijn controlerend over de lagere niveaus

Heterarchisch:
- Top down, serieel & parallel
- Gelaagde structuur
- Lagere niveaus kunnen autonoom acties uitvoeren  hogere niveaus hebben geen
controle over lagere niveaus

Parallel: gelijktijdige informatieverwerking  snel

Heterarische controle:
 voordeel:
- Snel
 wat voor bewegingen:
- overleerde bewegingen
 Voorwaarde:
 De omgeving moet voldoende gerepresenteerd zijn zodat je de informatie uit
de omgeving kan lezen en herkennen
 Je moet kunnen anticiperen op allerlei onderliggende processen van de
verschillende niveaus
 Het resultaat van motorisch leerproces bij het lange termijn geheugen een
belangrijke rol speelt en je moet kunnen aanpassen aan veranderingen in de
omgeving  opgeslagen informatie in het lange termijn geheugen kunnen
aanpassen aan de omgeving
 Dan pas is parallele informatieverwerking snel genoeg en goed bruikbaar zodat je de
juiste beslissingen kan nemen

Een initiële handeling is gekoppeld aan een cognitief doel  je wil er iets mee bereiken 
het heeft een intentie  het is een keuzemogelijkheid want jij besluit of je iets wil gaan
doen  in een doelstelling moet een initiële handeling gekoppeld zijn aan taaksituatie.

Heterarsisch:
 parallelle informatie verwerking met top down seriële informatieverwerking
 voorwaarde:
- Informatie uit de omgeving moet goed gelezen kunnen worden en geïnterpeteerd
- Besluiten ja of nee (respons selection)
 Planning movement scenario:
- gebruik maken van informatie uit de buffersystemen
 Technique:
- gebruik maken van motorprogramma’s uit de buffer systemen
 Krachtdosering:
- buffer systemen (force scalling)
 Motor unit selectie