Samenvatting Radiotherapie (RT) Jaar 2 KT2 (OP2.2)

RT samenvatting OP2.2
Radiotherapie 2.2 college 1
IMRT randvoorwaarden.

Integrated boost techniek
Low risk gebied = daar waar een lage dosis komt
High risk gebied = daar waar een hoge dosis komt

De kans op “mis schieten” is bij IMRT groter dan bij conventionele radiotherapie.
Je hebt randvoorwaarden voordat je een IMRT planning begint.

Randvoorwaarden IMRT
- Definiëring doelvolumes: IMRT is pas effectief wanneer CTV-PTV marges tot een minimum
zijn gereduceerd. IM en SM. Anders kun je geen IMRT gebruiken.
- IGRT: steeds complexere bestralingstechnieken waardoor de invloed van veranderingen/
positionering groter wordt.

IMRT is een dosis conformerende techniek, dat betekent dat het de 95% isodoselijn zo goed mogelijk
je PTV gaan omhullen. Hierdoor wordt de kans om mis te schieten ook groter.




Het PTV bestaat uit je CTV + Internal margin + set-up margin

Je CTV is vaak bij je KNO behandeling, je electieve klieren. De Klieren waar de tumor waarschijnlijk
naartoe gedraineerd is. Dit is dan een deel van je low risk gebied. Ook wel je GTVn.

Je TV is je 95% isodoselijn waar dus therapeutische dosis komt.

GTV → CTV
- Marge voor microscopische uitbreiding rond tumor

CTV → PTV (dus je SM en IM)
- Intekenonzekerheden
- Ademhalingsbeweging
- Volumeveranderingen
- Positionering
- Variatie in positie
- Toestel-onnauwkeurigheden
- Intra-fractie variatie

,CTV-PTV marges
- Internal margin (IM):
- Bewegingen van het CTV (rectum/ blaas vulling en ademhaling)
- Volumeveranderingen
- Set-up margin (SM):
- Onnauwkeurigheden in bundelgrootte en bundelrichting.

Marges zijn heel belangrijk, een paar millimeter hier of daar kan al een heel groot verschil maken!

Voordelen IMRT
- Hogere PTV dosis
- Bij gelijke of lagere dosis OAR

Interobserver variatie
- Intekenen is bij iedereen verschillend, niemand zou een GTV precies hetzelfde intekenen.
- Is het verschil tussen verschillende personen bij een zelfde beeld.
- Het risico op een recidief kan hierdoor groter zijn
- Interobserver variatie kan kleiner worden gemaakt door een PET-CT te maken. (image fusion)
- PET is voorwaardelijk als je IMRT gebruikt.
- Als je contrastmiddel gebruikt op je planning CT dan kun je verwachten dat je ME berekening
iets anders gaat uitvallen.




- Het is altijd een redelijke uitdaging om je prostaat in te tekenen. Door het toevoegen van een
MRI wordt de prostaat veel beter zichtbaar en wordt de inter-observervariatie ook kleiner.
Wordt niet vaak gedaan.

Image fusion:
Fuseren van CT/ MRI en/of PET beelden om zo anatomie en/of tumor nauwkeuriger in te tekeken.
Op een CT zie je veelal niet zo goed een tumor. Bij een MRI kun je geen moulage op doen en het
matchen van de beelden wordt dus ook lastiger




Wat er kan gebeuren is dat je op de MRI de tumor intekent en hij dan in je CT komt te staan.

,Hersentumoren zijn veelal goedaardige tumoren, daarom groeien ze niet in je botten en krijg je een
anisotrope marge die stopt bij het bot.

Tumor beweging
CT t.b.v. planning bij beweging door ademhaling
- Breath hold scan (je kunt een patiënt bij een RT niet laten stoppen met ademhalen)
- Slow scan
- 4D-CT

Breath hold scan wordt wel toegepast bij de mamma. Je scan gaat dan in inspiratie om de ruimte
tussen mamma en hart groter te maken.

Slow scan:
Patiënt gaat heel langzaam door de CT-scanner, hierdoor krijg je een afbeelding van je beweging. Dit
wordt dan afgebeeld als bewegingsonscherpte. De interobserver variatie neemt hier wel toe door
onzekerheden.

4D-CT (gebruikt bij IMRT)
Je voegt een 4e dimensie toe aan je CT beeld, namelijk de tijd. En daarmee leg je je
ademhalingsbeweging vast.
- Registratie van bewegingen van organen/ tumor gedurende de CT of bestraling
- Intekening van GTV, CTV nauwkeuriger (door de scherpere plaatjes)
- Individuele CTV-PTV marges op basis van beweging mogelijk. (veel beweging bij de
ademhaling = grotere marges)




4D-CT
- Ligt eraan wel systeem. Bij philips krijg je een band om de buik die signaal meet en hierdoor
ook je ademhaling kan registreren.
- Abc van elekta is een redelijk invasief systeem. Die met heel leterlijk je ademhaling
- RPM van varian meet letterlijk beweging van een “blokje” met een camera.

Bij een 4D-CT wil je letterlijk de hele ademcyclus van de patiënt op beeld hebben. Dat betekent dat je
vooraf moet meten hoe vaak de patiënt per minuut ademhaalt. Afhankelijk van het aantal
ademhalingen per minuut wordt je pitch bepaalt, dus hoe snel je scant.

, Het ademsignaal gaan ze opdelen in fases. Ongeveer 10 fases. Deze fase gaan ze sorteren en bij
elkaar optellen. En zo krijg je dus per fase verschillende plaatjes en dus een scherpe weergave. Het is
belangrijk dat iemand een hele regelmatige ademhaling heeft.




Registreren van ademhaling verlengt de scantijd
- Dus meer CT data (kunnen de computers wel aan)
- Dus meer dosis voor de patiënt
- Dosis 3D CT: 10 mGy
- Dosis 4D CT: 40 mGy

4D-CT: definiëring PTV




Tijdens de radiotherapie ademt de patiënt gewoon door, je krijgt dus eigenlijk een soort van slow
scan idee. Je hebt 10 fases en ze reconstrueren toch een soort slow scan door al deze fase bij elkaar
op te tellen en daarop wordt de ME berekening uitgevoerd.

Je kunt gaan intekenen op je mid-vent positie. Je gaat kijken wat je tijdsgemiddelde positie is van je
tumor. Dus op welke fase is de tumor het langst aanwezig, daarop ga je je tumor intekenen. Met de
bewegingsamplitude kun je vervolgens je marge van CT naar PTV berekenen. ¼ van de amplitude + 5-
8 mm naar je PTV
Of
Je kunt gebruik maken van je ITV, je gaat een GTV intekenen en met behulp van een MIP, waar overal
de tumor voorbij komt. Je brengt eigenlijk je IM in beeld. Daaromheen komen nog eens marges voor
je set-up onnauwkeurigheden.