HOOFDSTUK 1: het axiale skelet en skelet van de bovenste gordel en lidmaat
1. beenderen van het axiaal skelet: wervels, ribben en sternum
1.1 soorten, aantal en algemene bouw van de “typische wervels” (p70-76)
Onderdelen van de wervelkolom
- 7 hals(nek)wervels Vertebrae Cervicales (C)
- 12 borstwervels Vertebrae Thoracicae (Th)
- 5 lendewervels Vertebrae Lumbales (L)
- 1 sacrum uit 5 vergroeide sacraal wervels (S)
- 1 os coccygis uit 3-4 of meer vergroeide rudimentaire
staartwervels
→ 31 paar ruggenmergzenuwen
Algemene bouw van wervel
- meest ventrale deel: cilindrisch gevormd corpus (wervellichaam)
- achterkant: boog is ingeplant → vorm geheel tot een ring: arcus (wervelboog)
- → wervels oriënteren in dorsoventrale richting
- arcus + inkepingen:
- grote inkepingen (onderaan): incisurae vertebrales inferiores
- kleine inkepingen (bovenaan): incisurae vertebrales superiores
- → wervels oriënteren in craniocaudale richting
- gewrichtsvlakjes: schakels tussen twee wervels
- naar boven toe: processi articulares superior
- naar onder toe: processi articulares inferior
- functie: schakels tussen twee wervels
- uitsteeksels:
- naar links en naar rechts: processi transversi (doornuitsteeksel)
- functie: staan in voor bevestiging (of vervanging) van ribben
- !! tuberculum maakt hiermee verbinding
- naar achter: processus spinosus (doornuitsteeksel)
Opeenstapeling van wervels → aantal elementen ontstaan
- verschillende corpora → vormen kolom
- verschillende ringen → vormen buis: canalis vertebralis (vertebraal
kanaal)
- bevat ruggenmerg
- verschillende incisurae (inkepingen) → vormen foramen intervertebrale
, - hierlangs verlaten nervi spinales (zenuwen) het ruggenwervelkanaal
- verschillende vlakjes op processi articulares → vormen facetgewrichtjes
Variaties van kenmerken in verband met niveau (cervicaal → lumbaal)
- corpora wordt groter (want meer te dragen)
- canalis vertebralis (vertebraal kanaal) wordt kleiner
- inplanting van arci richt zich minder naar buiten
- thoracale wervels (borstwervels) vertonen gewrichtsvlakjes voor de kopjes van de ribben
- niet aanwezig voor ribben lumbaal en cervicaal (er zijn geen ribben)
Oriëntatie van processi spinosi wisselen met niveau
- cervicaal niveau: te kort om te palperen
- thoracaal niveau: liggen als dakpannen over elkaar
- lumbaal niveau: processi spinosi zijn naar achteren gericht en maken ruimte vrij
- gebruikt dit bij lumbale punctie
Deze oriëntatie laat wisselende bewegingen toe van wervelzuil, varieert per niveau
- cervicaal niveau: wervels kunnen dorsoventraal glijden
- thoracaal niveau: beweeglijkheid is beperkt (oa door ribben)
- lumbaal niveau: facetgewrichtjes vormen deel van staande cilinder
Processi transversi zijn een bijzonderheid
- cervicaal niveau:
→ regio rond nek en hals
- ze zijn ontdubbeld
- bestaan deels uit ribben die volledig geïncorporeerd zijn in wervels
- thoracaal niveau:
→ regio rond borstkas
- bestaan uit wervel materiaal
- vertonen een gewrichtsvlakje, voor articulatie met corresponderde rib
- lumbaal niveau:
→ regio rond de lende
- dwarsuitsteeksels bestaan uit geïncorporeerd ribmateriaal: processi costarii
- !! niet processi transversi
- feitelijke processi transversi zijn volledig gereduceerd
cervicale wervel thoracale wervel lumbale wervel
- klein corpus - grote processus transversus - gewrichtsuitsteeksels
- processus spinosus: v - processus spinosus: dakpangewijs - zijwaarts vlak
- foramen transversarium - verbinden ribben met wervelkolom - tussenwervelschijven
, 1.2 enkele gespecialiseerde wervels
1e halswervel → Atlas
- draagt de schedel
- geen corpus te onderscheiden: twee massae lateralis
- vooraan verbonden door korte arcus anterior
- achteraan verbonden door lange arcus posterior
- aan mediale zijde: ruwheid voor ligamentum
transversum
- gewrichtsvlakjes
- boven: voor contact met schedel
- onder: voor contact met tweede halswervel
2e halswervel → Axis
- corpus met (boven) één uitsteeksel
- vooraan en achteraan: gewrichtsvlak
- past in opening tussen massae laterales van atlas
- links en rechts: gewrichtsvlak
- massae laterales rusten hierop
- onderzijde: alle kenmerken van een gewone halswervel
- goed aansluiten op derde halswervel
Os sacrum (heiligbeen)
- 5 gefuseerde wervels
- bovenzijde: herkenbaar vlak → corpus van onderste wervel moet passen
- verder: verderzetting van vertebraal kanaal als canalis sacralis
- voorzijde: concaaf (hol) met vier fusielijnen (lineae transversae) van vijf wervels
- laterale zijde: links en rechts: vier openingen voor zenuwen:
- foramina sacralia pelvina
- achterzijde:
- overblijfselen van processi spinosi, transversi en ribben
- een mediale kam (crista sacralis mediana)
- twee intermediaire kammen (crista sacralis intermedia)
- aan laterale zijde vier openingen
- formaina dorsalia sacralia voor zenuwen
- twee laterale kammen (crista sacralis lateralis)
- onderaan: kammen eindigen als beenpuntjes
- liggen aan onderste opening van canalis caralis
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper vanosselaersofie. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.