Inleiding pedagogiek – literatuur voorbereiding
3) Opvoe ding e n gende r
Jensen, S., & Meest er, F . (2017 ). De opvoeders. Wat fi losofi e de schipperende ouder kan leren. Amsterdam:
Hollands Diep.
Schippersdilemma 3: Genderneutraal of opvoeden als jongetjes en meisjes
Mijn opvoeddilemma: Hoewel ik mijn zoon Kees uiteraard vertel dat alle (overblijf)juffen op school heel goed werk verrichten, klaagt hij dat
hij niet stoer mag zijn. Hij wordt erop aangesproken als hij te jongensachtig gedrag vertoont. Ik ben heus wel geëmancipeerd, maar ik snak
inmiddels naar een paar meesters op school. Wat moet ik doen?
1. Feminisering of testosteron?
De feminisering van de maatschappij is al een tijdje gaande. Beroepen die het sterkst vervrouwelijken zijn die welke te maken hebben met
kinderen. Dit is in het basisonderwijs ook goed te merken. Gedragsdeskundige Lauk Woltring wijst op keerzijde van de feminisering:
Jongens worden onvoldoende uitgedaagd, behalve onderwijzers zijn ook lestechnieken 'vervrouwelijkt': sommen zijn talig geworden in
plaats van abstract, in het klaslokaal ligt de nadruk op risicomijdend gedrag, en bij gymnastiek gaat het nu om de fijne motoriek en
worden 'gevaarlijke' zaken als keihard met een bal schieten vermeden. Niet alleen de feminisering, maar ook de veranderende
omstandigheden waarin kinderen nu opgroeien (scheidingen, verstedelijking) zijn de oorzaak.
De gevolgen en de kosten voor de maatschappij zijn groot: deze jongens doubleren vaak, en kunnen zich tegen de samenleving gaan keren,
of ze gaan rottigheid uithalen SIRE in juli 2011 met een spotje over jongens: Laat jij jouw jongen genoeg jongen zijn? ++ commotie:
seksistisch bevonden door feministen als Sunny Bergman en Asha ten Broeke, omdat zij menen dat meisjes ook moeten kunnen ravotten
en jongens niet gedwongen moeten worden in stereotiepe keurslijf van 'de jongen'
BOVENDIEN onvoldoende wetenschappelijk bewijs zijn om de stelling te onderbouwen dat jongens achterblijven in hun ontwikkeling als zij
niet wild kunnen spelen
Er wordt ook veel verbetering verwacht van de toename van vrouwen in het publieke domein, niet enkel voor de vrouwen zelf – ook voor
mannen dus. Vrouwen zijn minder competitief dan mannen en meer invoelend, dus zou de maatschappij als zij het voor het zeggen krijgen
wellicht een stuk prettiger worden. Als vrouwen bankdirecteur waren geweest en de Lehman Brothers de Lehman Sisters, was de
economische crisis ons bespaard, menen sommigen. Die crisis werd veroorzaakt door mannen die boven op de apenrots wilden staan oor
risico's te nemen met andermans geld. Met wat meer vrouwen aan de top gaan mannen zich hopelijk wat vrouwelijker gedragen (=
empathischer, vriendelijker en met meer zorg voor de wereld).
wnr vrouwelijke normen dominant = feminisering van de maatschappij
Aan de andere kant hoor je vaak dat vrouwen zich wat meer als mannen moeten gedragen. Ze hebben inmiddels gelijke rechten en dus
gelijke kansen, maar toch gedragen ze zich nog steeds niet als de gelijke van de man. Hoewel ze op scholen en de universiteit beter
presteren dan mannen, kiezen ze er in hun werkzame leven voor om de mindere partij te zijn: ze werken minder en nemen genoegen met
een lager salaris.
WANT vrouwen minder srs genomen
OF komt mede doordat vrouwen niet genoeg bluffen: vrouwen willen pas iets doen - op televisie ergens over praten, de
leiding nemen - als ze er heel zeker van zijn dat ze het kunnen; traag verder komen
Welke rol spelen de opvoeders in deze kwestie? Jongens lijken van jongs af aan geïnteresseerd in typische mannendingen en meisjes in
vrouwendingen. Toch zijn er altijd jongens en meisjes die zich juist richten op dingen die traditioneel meer met het andere geslacht worden
geassocieerd, en dat zijn heus niet altijd kinderen die later homoseksueel blijken te zijn. Hoe ga je hier als ouder mee om?
Stimuleer je de interesses die je kind heeft of probeer je die bij te sturen? En hoe doe je dat dan?
Maken factoren zoals voorgelezen verhalen, speelgoed, door jou als ouder gestelde voorbeeld iets uit voor de richting waarin je kind
ontwikkelt of zit die mannelijkheid of vrouwelijkheid gewoon in het kind zit?
De grote vraag is of mannelijkheid en vrouwelijkheid een kwestie zijn van nurture (opvoeding) of nature (biologie). Is ons gedrag
aangeleerd of aangeboren? Of zit het misschien nog ingewikkelder in elkaar? Sinds de jaren zestig is de nadruk steeds meer komen te
liggen op nurture, en daardoor op een gelijke opvoeding van jongens en meisjes. De kinderverhalen werden hoe langer hoe minder
rolbevestigend, en als ze het wel waren konden ze rekenen op kritiek - zo gaf Jip en Janneke van Annie M.G. Schmidt aanleiding tot een
stevig debat over de rolbevestigende patronen waarmee we onze kinderen opzadelden. Ook stereotiepe reclames lagen onder vuur. De
overtuiging van John Locke dat je als tabula rasa ter wereld komt en vervolgens door je opvoeding en wat je meemaakt het blad
beschrijft, heeft steeds meer post gevat.
Als het om de feministische theorie gaat, is Simone de Beauvoir de grote trendsetter. Vooral door haar boek “tweede sekse” uit 1949. Ze
noemt zichzelf een existentialist en de leus van deze filosofische stroming - 'existentie gaat aan essentie vooraf - ligt in lijn met het tabula
rasa-idee: als je wordt geboren heb je nog geen essentie, je bent nog niemand. Door te existeren, door dingen te doen (keuzes te maken)
ontwikkel je gedurende de loop van je leven een essentie. Dat is de vrijheid van de mens. Je bent vrij om zelf je leven vorm te geven, een
essentie te ontwikkelen. (cf. infra!)
Inmiddels zitten we alweer midden in een tegenbeweging. Door hersenwetenschappers wordt juist vastgesteld dat we helemaal niet zo vrij
zijn om ons eigen leven vorm te geven. De Nederlandse neurowetenschappers Dick Swaab en Victor Lamme beweren aan de hand van
neurologisch onderzoek zelfs dat de vrije wil überhaupt niet bestaat. Voorkeuren liggen vast in de hersenen. Daar kun je met opvoeding
weinig aan veranderen.
Anders Breivik @Noorwegen aanleiding tot filosofisch debat over de maakbaarheid van het kind: Bij wie ligt de verantwoordelijkheid
als een kind ontspoort: bij de ouders, bij de opvoedinstellingen of is het een kwestie van biologie waar geen opvoedmedicijn tegen
opgewassen is?
Judith Butler ~ maakbaarheid vh kind Bij wie ligt de verantwoordelijkheid als een kind ontspoort: bij de ouders, bij de opvoedinstellingen
of is het een kwestie van biologie waar geen opvoedmedicijn tegen opgewassen is? (cf. infra!)
3) Opvoe ding e n gende r
Jensen, S., & Meest er, F . (2017 ). De opvoeders. Wat fi losofi e de schipperende ouder kan leren. Amsterdam:
Hollands Diep.
Schippersdilemma 3: Genderneutraal of opvoeden als jongetjes en meisjes
Mijn opvoeddilemma: Hoewel ik mijn zoon Kees uiteraard vertel dat alle (overblijf)juffen op school heel goed werk verrichten, klaagt hij dat
hij niet stoer mag zijn. Hij wordt erop aangesproken als hij te jongensachtig gedrag vertoont. Ik ben heus wel geëmancipeerd, maar ik snak
inmiddels naar een paar meesters op school. Wat moet ik doen?
1. Feminisering of testosteron?
De feminisering van de maatschappij is al een tijdje gaande. Beroepen die het sterkst vervrouwelijken zijn die welke te maken hebben met
kinderen. Dit is in het basisonderwijs ook goed te merken. Gedragsdeskundige Lauk Woltring wijst op keerzijde van de feminisering:
Jongens worden onvoldoende uitgedaagd, behalve onderwijzers zijn ook lestechnieken 'vervrouwelijkt': sommen zijn talig geworden in
plaats van abstract, in het klaslokaal ligt de nadruk op risicomijdend gedrag, en bij gymnastiek gaat het nu om de fijne motoriek en
worden 'gevaarlijke' zaken als keihard met een bal schieten vermeden. Niet alleen de feminisering, maar ook de veranderende
omstandigheden waarin kinderen nu opgroeien (scheidingen, verstedelijking) zijn de oorzaak.
De gevolgen en de kosten voor de maatschappij zijn groot: deze jongens doubleren vaak, en kunnen zich tegen de samenleving gaan keren,
of ze gaan rottigheid uithalen SIRE in juli 2011 met een spotje over jongens: Laat jij jouw jongen genoeg jongen zijn? ++ commotie:
seksistisch bevonden door feministen als Sunny Bergman en Asha ten Broeke, omdat zij menen dat meisjes ook moeten kunnen ravotten
en jongens niet gedwongen moeten worden in stereotiepe keurslijf van 'de jongen'
BOVENDIEN onvoldoende wetenschappelijk bewijs zijn om de stelling te onderbouwen dat jongens achterblijven in hun ontwikkeling als zij
niet wild kunnen spelen
Er wordt ook veel verbetering verwacht van de toename van vrouwen in het publieke domein, niet enkel voor de vrouwen zelf – ook voor
mannen dus. Vrouwen zijn minder competitief dan mannen en meer invoelend, dus zou de maatschappij als zij het voor het zeggen krijgen
wellicht een stuk prettiger worden. Als vrouwen bankdirecteur waren geweest en de Lehman Brothers de Lehman Sisters, was de
economische crisis ons bespaard, menen sommigen. Die crisis werd veroorzaakt door mannen die boven op de apenrots wilden staan oor
risico's te nemen met andermans geld. Met wat meer vrouwen aan de top gaan mannen zich hopelijk wat vrouwelijker gedragen (=
empathischer, vriendelijker en met meer zorg voor de wereld).
wnr vrouwelijke normen dominant = feminisering van de maatschappij
Aan de andere kant hoor je vaak dat vrouwen zich wat meer als mannen moeten gedragen. Ze hebben inmiddels gelijke rechten en dus
gelijke kansen, maar toch gedragen ze zich nog steeds niet als de gelijke van de man. Hoewel ze op scholen en de universiteit beter
presteren dan mannen, kiezen ze er in hun werkzame leven voor om de mindere partij te zijn: ze werken minder en nemen genoegen met
een lager salaris.
WANT vrouwen minder srs genomen
OF komt mede doordat vrouwen niet genoeg bluffen: vrouwen willen pas iets doen - op televisie ergens over praten, de
leiding nemen - als ze er heel zeker van zijn dat ze het kunnen; traag verder komen
Welke rol spelen de opvoeders in deze kwestie? Jongens lijken van jongs af aan geïnteresseerd in typische mannendingen en meisjes in
vrouwendingen. Toch zijn er altijd jongens en meisjes die zich juist richten op dingen die traditioneel meer met het andere geslacht worden
geassocieerd, en dat zijn heus niet altijd kinderen die later homoseksueel blijken te zijn. Hoe ga je hier als ouder mee om?
Stimuleer je de interesses die je kind heeft of probeer je die bij te sturen? En hoe doe je dat dan?
Maken factoren zoals voorgelezen verhalen, speelgoed, door jou als ouder gestelde voorbeeld iets uit voor de richting waarin je kind
ontwikkelt of zit die mannelijkheid of vrouwelijkheid gewoon in het kind zit?
De grote vraag is of mannelijkheid en vrouwelijkheid een kwestie zijn van nurture (opvoeding) of nature (biologie). Is ons gedrag
aangeleerd of aangeboren? Of zit het misschien nog ingewikkelder in elkaar? Sinds de jaren zestig is de nadruk steeds meer komen te
liggen op nurture, en daardoor op een gelijke opvoeding van jongens en meisjes. De kinderverhalen werden hoe langer hoe minder
rolbevestigend, en als ze het wel waren konden ze rekenen op kritiek - zo gaf Jip en Janneke van Annie M.G. Schmidt aanleiding tot een
stevig debat over de rolbevestigende patronen waarmee we onze kinderen opzadelden. Ook stereotiepe reclames lagen onder vuur. De
overtuiging van John Locke dat je als tabula rasa ter wereld komt en vervolgens door je opvoeding en wat je meemaakt het blad
beschrijft, heeft steeds meer post gevat.
Als het om de feministische theorie gaat, is Simone de Beauvoir de grote trendsetter. Vooral door haar boek “tweede sekse” uit 1949. Ze
noemt zichzelf een existentialist en de leus van deze filosofische stroming - 'existentie gaat aan essentie vooraf - ligt in lijn met het tabula
rasa-idee: als je wordt geboren heb je nog geen essentie, je bent nog niemand. Door te existeren, door dingen te doen (keuzes te maken)
ontwikkel je gedurende de loop van je leven een essentie. Dat is de vrijheid van de mens. Je bent vrij om zelf je leven vorm te geven, een
essentie te ontwikkelen. (cf. infra!)
Inmiddels zitten we alweer midden in een tegenbeweging. Door hersenwetenschappers wordt juist vastgesteld dat we helemaal niet zo vrij
zijn om ons eigen leven vorm te geven. De Nederlandse neurowetenschappers Dick Swaab en Victor Lamme beweren aan de hand van
neurologisch onderzoek zelfs dat de vrije wil überhaupt niet bestaat. Voorkeuren liggen vast in de hersenen. Daar kun je met opvoeding
weinig aan veranderen.
Anders Breivik @Noorwegen aanleiding tot filosofisch debat over de maakbaarheid van het kind: Bij wie ligt de verantwoordelijkheid
als een kind ontspoort: bij de ouders, bij de opvoedinstellingen of is het een kwestie van biologie waar geen opvoedmedicijn tegen
opgewassen is?
Judith Butler ~ maakbaarheid vh kind Bij wie ligt de verantwoordelijkheid als een kind ontspoort: bij de ouders, bij de opvoedinstellingen
of is het een kwestie van biologie waar geen opvoedmedicijn tegen opgewassen is? (cf. infra!)
