Hoofdstuk 1; Globalisering
1.1 krimpende wereld
Globalisering:
Globalisering (mondalisering): is het proces waarbij de verwevenheid tussen gebieden en
samenlevingen toeneemt.
• Globalisering speelt op een aantal dimensies:
o Economisch (vorming van een wereldmarkt)
o Sociaal (wereldgemeenschap/meer migratie/ meer contact via sociale media)
o Politiek (wereldstaat, waarbij internationale organisaties meer invloed krijgen)
o Cultureel (wereldcultuur, met het verwestering en het vorming mengculturen)
Global village?
Door tijd- ruimtecompressie wordt de wereld ook wel een ‘Global Village’ genoemd.
Tijd-ruimtecompressie: Proces waarbij de relatieve afstand tussen plaatsen daalt, vooral als
gevolg van de moderne transport- en informatietechnologie.
Drie processen spelen daarbij een rol:
1. Ligging verandert. De absolute ligging verandert niet, maar wel de relatieve ligging.
Opvallend is dat door de globalisering de relatieve ligging steeds sneller verandert. In
een korte tijd kan een gebied of een stad in verval raken of juist opbloeien.
Beslissend hiervoor zijn:
o De positie van een gebied ten opzichte van belangrijke economische centra.
BV. De haven van Singapore heeft een relatief goede ligging t.o.v.. China en
India.
o De ligging ten opzichte van een belangrijke vervoeras (corridor).
Vervoerassen zijn als vestigingsgebied voor bedrijven alleen aantrekkelijk
wanneer ze belangrijke economische gebieden met elkaar verbinden. Met
aan het begin en einde, het liefst een Mainport:
intercontinentaal knooppunt in een trasportnetwerk.
2. Afstand krimpt. Natuurlijk wordt vervoer goedkoper en sneller;
de relatieve afstand: De afstand uitgedrukt in tijd, geld en moeite die het kost om er
te komen. Toch geldt de regel van Afstandverval: Het verschijnsel dat de interactie
tussen gebieden afneemt naarmate de afstand toeneemt. De remmende factoren
zijn dus de vervoerskosten en de absolute afstand: De afstand hemelsbreed
uitgedrukt in km.
3. Grenzen vervagen. Staatsgrenzen met een strenge grenscontrole gaan slecht met
globalisering.
, 1.2 Transport
Afstand en transport verandert
Transporttechnologie: technische voorzieningen die samenhangen met het vervoer van mensen
en goederen.
Het goederentransport heeft drie ontwikkelingen meegemaakt:
1. Reis- en vervoerstijden zijn sinds de 20e eeuw enorm gedaald, alles verloopt sneller.
2. Transport is goedkoper geworden door de groei van de capaciteit van schepen en
vliegtuigen en de economische crisis na 2008.
3. De infrastructuur rond transport is enorm verbeterd.
Goederen in beweging
Interactie theorie: Theorie die ervan uitgaat dat uitwisseling van goederen, mensen of ideeën
tussen gebieden alleen tot stand om wanneer er aan drie basisvoorwaarden is voldaan:
1. Complementariteit, het ene gebied moet iets kunnen leveren waar er naar het andere
gebied vraag naar is,
2. Transporteerbaarheid; De goederen moeten tegen een redelijke prijs en binnen redelijke
tijd van het ene gebied naar het andere vervoerd kunnen worden.
3. Geen tussenliggende mogelijkheden, wanneer er tussen 2 gebieden een nieuwe
mogelijkheid ontstaat, verlegt de vervoersstroom zich.
Als de omstandigheden veranderen
Of goederen van het ene gebied naar het andere te vervoeren zijn, kan in de loop van de tijd
veranderen door:
• Het verbeteren van de infrastructuur van een gebied waardoor de bereikbaarheid
toeneemt.
• Het verdwijnen van politieke barrières tussen gebieden.
• Innovaties op transportgebied --> Na de 2e wereldoorlog kwam de container uit.
1.1 krimpende wereld
Globalisering:
Globalisering (mondalisering): is het proces waarbij de verwevenheid tussen gebieden en
samenlevingen toeneemt.
• Globalisering speelt op een aantal dimensies:
o Economisch (vorming van een wereldmarkt)
o Sociaal (wereldgemeenschap/meer migratie/ meer contact via sociale media)
o Politiek (wereldstaat, waarbij internationale organisaties meer invloed krijgen)
o Cultureel (wereldcultuur, met het verwestering en het vorming mengculturen)
Global village?
Door tijd- ruimtecompressie wordt de wereld ook wel een ‘Global Village’ genoemd.
Tijd-ruimtecompressie: Proces waarbij de relatieve afstand tussen plaatsen daalt, vooral als
gevolg van de moderne transport- en informatietechnologie.
Drie processen spelen daarbij een rol:
1. Ligging verandert. De absolute ligging verandert niet, maar wel de relatieve ligging.
Opvallend is dat door de globalisering de relatieve ligging steeds sneller verandert. In
een korte tijd kan een gebied of een stad in verval raken of juist opbloeien.
Beslissend hiervoor zijn:
o De positie van een gebied ten opzichte van belangrijke economische centra.
BV. De haven van Singapore heeft een relatief goede ligging t.o.v.. China en
India.
o De ligging ten opzichte van een belangrijke vervoeras (corridor).
Vervoerassen zijn als vestigingsgebied voor bedrijven alleen aantrekkelijk
wanneer ze belangrijke economische gebieden met elkaar verbinden. Met
aan het begin en einde, het liefst een Mainport:
intercontinentaal knooppunt in een trasportnetwerk.
2. Afstand krimpt. Natuurlijk wordt vervoer goedkoper en sneller;
de relatieve afstand: De afstand uitgedrukt in tijd, geld en moeite die het kost om er
te komen. Toch geldt de regel van Afstandverval: Het verschijnsel dat de interactie
tussen gebieden afneemt naarmate de afstand toeneemt. De remmende factoren
zijn dus de vervoerskosten en de absolute afstand: De afstand hemelsbreed
uitgedrukt in km.
3. Grenzen vervagen. Staatsgrenzen met een strenge grenscontrole gaan slecht met
globalisering.
, 1.2 Transport
Afstand en transport verandert
Transporttechnologie: technische voorzieningen die samenhangen met het vervoer van mensen
en goederen.
Het goederentransport heeft drie ontwikkelingen meegemaakt:
1. Reis- en vervoerstijden zijn sinds de 20e eeuw enorm gedaald, alles verloopt sneller.
2. Transport is goedkoper geworden door de groei van de capaciteit van schepen en
vliegtuigen en de economische crisis na 2008.
3. De infrastructuur rond transport is enorm verbeterd.
Goederen in beweging
Interactie theorie: Theorie die ervan uitgaat dat uitwisseling van goederen, mensen of ideeën
tussen gebieden alleen tot stand om wanneer er aan drie basisvoorwaarden is voldaan:
1. Complementariteit, het ene gebied moet iets kunnen leveren waar er naar het andere
gebied vraag naar is,
2. Transporteerbaarheid; De goederen moeten tegen een redelijke prijs en binnen redelijke
tijd van het ene gebied naar het andere vervoerd kunnen worden.
3. Geen tussenliggende mogelijkheden, wanneer er tussen 2 gebieden een nieuwe
mogelijkheid ontstaat, verlegt de vervoersstroom zich.
Als de omstandigheden veranderen
Of goederen van het ene gebied naar het andere te vervoeren zijn, kan in de loop van de tijd
veranderen door:
• Het verbeteren van de infrastructuur van een gebied waardoor de bereikbaarheid
toeneemt.
• Het verdwijnen van politieke barrières tussen gebieden.
• Innovaties op transportgebied --> Na de 2e wereldoorlog kwam de container uit.
