Hoofdstuk
Hoofdstuk 8 8
§1 Een bemand ruimteschip
Leven op aarde
Er zijn 5 factoren die leven op aarde
werkelijkheid maken,
1. De afstand van de zon
2. De dampkring
3. Zwaartekracht op aarde
4. Water Een duurzame aarde?
5. Natuurlijke hulpbronnen De voorraden van spullen op aarde zijn
(voedsel) niet oneindig. Alles wat jij doet vraagt al
om een stukje ruimte. Voor het eten wat
je eet zijn er miljoenen
De afstand van de zon weilanden en akker gebouwd.
De afstand van de zon is precies goed Voor je kleren zijn er
want het is niet te warm en niet te koud. fabrieken die grote
Door het natuurlijke broeikaseffect ligt hoeveelheden CO2 uitstoten.
de temperatuur hoger: +15. Op iedere
planeet is dit anders. Er is een flink stuk bos nodig om die CO2
uitstoot om te zetten in zuurstof. Om te
De dampkring kijken hoeveel ruimte 1 persoon bezet
De dampkring is de lucht om ons heen. maak je een ecologische voetafdruk.
In de lucht zit zuurstof (O2). Wanneer
mensen en dieren O2 uit ademen
ontstaat er koolzuurgas (CO2) die
planten en bomen weer inademen. Dat
gebruiken ze om verder te groeien
(fotosynthese). Er zit altijd ongeveer
21% O2 in de lucht.
Zwaartekracht op aarde
De aantrekkende krachten van de aarde
zorgen ervoor dat gassen niet uit de
dampkring gaan. Ook blijven
voorwerpen hierdoor op de grond staan.
Water
Water is onmisbaar. De mens bestaat
voor meer dan de helft uit water.
Planten hebben het nodig in hun
groeiproces. 97,5% van het water op
aarde komt uit de zee (zout water). Zout
water is niet gezond voor de meeste
organismen. Het overige zoete water
komt van; neerslag, beken, rivieren, ijs
of aquifers.
Natuurlijke hulpbronnen
Mensen hebben ook voedsel nodig. Dat
halen ze rechtstreeks uit de natuur of ze
produceren het via de landbouw.
Voedsel is een noodzakelijke natuurlijke
hulpbron op aarde.
, B34: Planeet aarde
De aarde is een planeet. Dat is een hemellichaam dat draait rond een licht- en
warmtegevende ster. Zoals de zon. Behalve de aarde zijn er nog zeven andere
planeten rond de zon: mercurius, Venus, Mars, Jupiter, Saturnus, Uranus en
Neptunus. Ze stralen geen licht en warmte uit. Rond de aarde draait ook de
maan. He t zonnestelsel zijn de planeten, geheel van de zon, tientallen manen en
ontelbare kleinere hemellichamen samen.
B35: Draaiing van de aarde
De aarde maakt in een jaar een baan rond de zon. als ze daarmee bezig is maakt
ze dagelijks een ronde om de aardas. Deze staat scheef en daardoor vallen
zonnestralen bijna nooit loodrecht op de evenaar, maar erboven of eronder. Als
het midzomernacht is op 21 juli blijft het op de Noordpool altijd licht. In de
poolnacht op 22 december is het heel de dag donker. Tussen keerkringen, op
23,5 N.B en 23,5 Z.B, is het altijd warm. Daar liggen de tropen.
B93: Systeem aarde
het systeem van de aarde bestaat uit vier ‘sferen’.
de lithosfeer: de aardkorst.
de atmosfeer: de lucht om ons heen.
de hydrosfeer: het water op aarde.
de biosfeer: het leven op aarde (planten, dieren en mensen).
B118: De waterkringloop
De waterkringloop is de voortdurende verplaatsing van water over de aarde.
Water is door de zon altijd in beweging. Die zorgt voor verdamping van zeewater.
Als het afkoelt vormen zich waterdruppels (condenseren). Als het gaat regenen
valt het water terug de zee in. Dat is de korte waterkringloop.
Bij de lange waterkringloop waaien de wolken naar het land. Dan valt boven land
neerslag. Via de omweg over land komt het water pas later de zee in.
Door verdamping of evaporatie komt het water terug in de lucht. Bomen nemen
het op en geven het weer af via de bladeren aan de lucht. De som van evaporatie
en transpiratie is evapotranspiratie.
B125: Koolstofkringloop
Koolzuurgas, Co2, is een kleur- en geurloos gas. Het is belangrijk voor het leven
op aarde. Planten, bomen en zeealgen hebben het nodig om te leven. Het onder
invloed van zonlicht omzetten van water en koolzuurgas in suikers en zuurstof
door planten en bomen, noem je fotosynthese. Door het verdampen via bladeren,
transpiratie, ademen planten een klein deel Co2 weer uit. mensen doen ongeveer
hetzelfde, door verbranding van fossiele brandstoffen komt het in de lucht. Maar
door het kappen van bossen nemen bomen minder Co2 op. Alle uitwisselingen
van Co2 op aarde noem je de koolstofkringloop.
Hoofdstuk 8 8
§1 Een bemand ruimteschip
Leven op aarde
Er zijn 5 factoren die leven op aarde
werkelijkheid maken,
1. De afstand van de zon
2. De dampkring
3. Zwaartekracht op aarde
4. Water Een duurzame aarde?
5. Natuurlijke hulpbronnen De voorraden van spullen op aarde zijn
(voedsel) niet oneindig. Alles wat jij doet vraagt al
om een stukje ruimte. Voor het eten wat
je eet zijn er miljoenen
De afstand van de zon weilanden en akker gebouwd.
De afstand van de zon is precies goed Voor je kleren zijn er
want het is niet te warm en niet te koud. fabrieken die grote
Door het natuurlijke broeikaseffect ligt hoeveelheden CO2 uitstoten.
de temperatuur hoger: +15. Op iedere
planeet is dit anders. Er is een flink stuk bos nodig om die CO2
uitstoot om te zetten in zuurstof. Om te
De dampkring kijken hoeveel ruimte 1 persoon bezet
De dampkring is de lucht om ons heen. maak je een ecologische voetafdruk.
In de lucht zit zuurstof (O2). Wanneer
mensen en dieren O2 uit ademen
ontstaat er koolzuurgas (CO2) die
planten en bomen weer inademen. Dat
gebruiken ze om verder te groeien
(fotosynthese). Er zit altijd ongeveer
21% O2 in de lucht.
Zwaartekracht op aarde
De aantrekkende krachten van de aarde
zorgen ervoor dat gassen niet uit de
dampkring gaan. Ook blijven
voorwerpen hierdoor op de grond staan.
Water
Water is onmisbaar. De mens bestaat
voor meer dan de helft uit water.
Planten hebben het nodig in hun
groeiproces. 97,5% van het water op
aarde komt uit de zee (zout water). Zout
water is niet gezond voor de meeste
organismen. Het overige zoete water
komt van; neerslag, beken, rivieren, ijs
of aquifers.
Natuurlijke hulpbronnen
Mensen hebben ook voedsel nodig. Dat
halen ze rechtstreeks uit de natuur of ze
produceren het via de landbouw.
Voedsel is een noodzakelijke natuurlijke
hulpbron op aarde.
, B34: Planeet aarde
De aarde is een planeet. Dat is een hemellichaam dat draait rond een licht- en
warmtegevende ster. Zoals de zon. Behalve de aarde zijn er nog zeven andere
planeten rond de zon: mercurius, Venus, Mars, Jupiter, Saturnus, Uranus en
Neptunus. Ze stralen geen licht en warmte uit. Rond de aarde draait ook de
maan. He t zonnestelsel zijn de planeten, geheel van de zon, tientallen manen en
ontelbare kleinere hemellichamen samen.
B35: Draaiing van de aarde
De aarde maakt in een jaar een baan rond de zon. als ze daarmee bezig is maakt
ze dagelijks een ronde om de aardas. Deze staat scheef en daardoor vallen
zonnestralen bijna nooit loodrecht op de evenaar, maar erboven of eronder. Als
het midzomernacht is op 21 juli blijft het op de Noordpool altijd licht. In de
poolnacht op 22 december is het heel de dag donker. Tussen keerkringen, op
23,5 N.B en 23,5 Z.B, is het altijd warm. Daar liggen de tropen.
B93: Systeem aarde
het systeem van de aarde bestaat uit vier ‘sferen’.
de lithosfeer: de aardkorst.
de atmosfeer: de lucht om ons heen.
de hydrosfeer: het water op aarde.
de biosfeer: het leven op aarde (planten, dieren en mensen).
B118: De waterkringloop
De waterkringloop is de voortdurende verplaatsing van water over de aarde.
Water is door de zon altijd in beweging. Die zorgt voor verdamping van zeewater.
Als het afkoelt vormen zich waterdruppels (condenseren). Als het gaat regenen
valt het water terug de zee in. Dat is de korte waterkringloop.
Bij de lange waterkringloop waaien de wolken naar het land. Dan valt boven land
neerslag. Via de omweg over land komt het water pas later de zee in.
Door verdamping of evaporatie komt het water terug in de lucht. Bomen nemen
het op en geven het weer af via de bladeren aan de lucht. De som van evaporatie
en transpiratie is evapotranspiratie.
B125: Koolstofkringloop
Koolzuurgas, Co2, is een kleur- en geurloos gas. Het is belangrijk voor het leven
op aarde. Planten, bomen en zeealgen hebben het nodig om te leven. Het onder
invloed van zonlicht omzetten van water en koolzuurgas in suikers en zuurstof
door planten en bomen, noem je fotosynthese. Door het verdampen via bladeren,
transpiratie, ademen planten een klein deel Co2 weer uit. mensen doen ongeveer
hetzelfde, door verbranding van fossiele brandstoffen komt het in de lucht. Maar
door het kappen van bossen nemen bomen minder Co2 op. Alle uitwisselingen
van Co2 op aarde noem je de koolstofkringloop.
